खतांचे उत्पादन वाढविण्यासाठी सरकारकडून आराखडा सादर : मनसुख मांडविया
पुढारी ऑनलाईन डेस्‍क : शेतीसाठी वापरल्‍या जाणा-या खतांच्या क्षेत्रात देशाला स्वावलंबी बनवण्यासाठी सरकारने आपले प्रयत्न वाढवले असून , या संदर्भात खत मंत्री मनसुख मांडविया यांनी आज राज्यसभेत लेखी उत्तरात सरकारचा आराखडा आणि रोडमॅप मांडला आहे. खताचे उत्पादन वाढवून आगामी काळात स्वयंपूर्ण होण्यासाठी सरकार योजना आणत असल्याचे खतमंत्री मनसुख मांडविया म्हणाले.
सरकारने केवळ कंपन्यांना त्यांची उत्पादन क्षमता वाढवण्यासाठी नवीन संयंत्रे उभारण्यास सांगितले. तसेच देशातच कच्च्या मालाचे उत्पादन वाढवण्याबाबतही सांगितले. कंपन्यांना कच्चा माल स्वस्तात मिळू शकतो. त्याचबरोबर रब्बी हंगामासाठी देशात सध्या खतांचा तुटवडा नसल्याचेही केंद्रीय मंत्र्यांनी स्पष्ट केले.
काय आहे सरकारी योजना
खत मंत्री मनसुख मांडविया म्हणाले की, मंत्रालयाने दीर्घकालीन करारानुसार विविध देशांकडून कच्चा माल आणि तयार खतांचा नियमित आणि पुरेसा पुरवठा सुनिश्चित करण्यासाठी एक रोडमॅप तयार केला आहे. डीएपी पुरवठ्याला चालना देण्यासाठी उचललेल्या पावलांवर केंद्रीय मंत्री म्हणाले की, मंत्रालयाने कंपन्यांना डीएपीच्या चालू उत्पादनाव्यतिरिक्त, एनपीके प्रवाहाचा वापर करून ना नफा-ना-तोटा तत्त्वावर अतिरिक्त डीएपी तयार करण्याचे निर्देश दिले आहेत. जेणेकरून शेतकऱ्यांची मागणी पुरेशी पूर्ण होते.
Paradip Phosphates Limited ला ZACL गोवा प्लांटच्या दोन गाड्यांचा वापर करून वार्षिक 8 लाख टन अतिरिक्त DAP आणि NPK खत संकुल तयार करण्याची परवानगी देण्यात आली आहे. तसेच, मध्य प्रदेशातील मध्य भारत अॅग्रो प्रॉडक्ट्स लिमिटेडला 1.20 लाख टन स्थापित क्षमतेने DAP आणि NPK खतांचे उत्पादन करण्याची परवानगी देण्यात आली आहे. याशिवाय, सरकारी मालकीची नॅशनल केमिकल फर्टिलायझर्स आणि FACT कोची अनुक्रमे 5 आणि 5.5 लाख टन वार्षिक क्षमतेसह नवीन DAP किंवा NPK प्लांट्स स्थापन करतील. देशातील डीएपी आणि इतर खतांसाठी कच्च्या मालासाठी खनिजांच्या शोधावर खाण मंत्रालयाशी ही चर्चा सुरू आहे.
देशात खताचा तुटवडा नाही
पुढे बोलताना खत मंत्री मनसुख मांडविया म्हणाले की, चालू रब्बी हंगामासाठी डीएपी खताचा पुरेसा पुरवठा आहे, युरियानंतर डीएपी (डी अमोनियम फॉस्फेट) हे देशात सर्वाधिक वापरले जाणारे खत आहे. खरे तर अनेक राज्यांनी खतांचा तुटवडा असल्याचे सांगितले आहे. त्यावर खत मंत्र्यांनी हे वक्तव्य केले. चालू आर्थिक वर्षाच्या जानेवारीपर्यंत डीएपीचे देशांतर्गत उत्पादन ३४.३५ लाख टन आणि आयात ४२.५६ लाख टनांवर पोहोचली आहे.
अनेक राज्यांमधून खतांच्या तुटवड्याची बाब समोर आली असताना केंद्राने त्यांची गरज भागवण्यासाठी खतांचा पुरवठा केला आहे. पीक वर्ष 2021-22 साठी देशाची DAP ची गरज अंदाजे 123.89 लाख टन आहे. या आर्थिक वर्षाच्या जानेवारीपर्यंत देशांतर्गत डीएपी उत्पादन ३४.३५ लाख टनांवर पोहोचले असून आयात ४२.५६ लाख टनांवर पोहोचली आहे.
हे ही वाचलं का