Food Adulteration : भेसळयुक्त माल कसा तपासायचा?
मुंबई : पुढारी वृत्तसेवा : राज्यातील अन्न व औषध प्रशासन (एफडीए) प्रयोगशाळांमध्ये महत्त्वाच्या पदांवर नियुक्त्या न झाल्याने औषध आणि खाद्यपदार्थांच्या चाचणीत अडथळे येत आहेत. मुंबईसह नागपूर आणि छत्रपती संभाजीनगर प्रयोगशाळांमध्ये निम्म्याहून अधिक पदे रिक्त आहेत. त्यामुळे प्रलंबित प्रकरणांची लांबलचक यादी तयार झाली आहे. एकट्या मुंबईत अन्न आणि औषधांच्या नमुन्यांची ४ हजारांहून अधिक प्रकरणे एफडीए लॅबकडे प्रलंबित आहेत. राज्यभर खाद्यपदार्थ, औषधात भेसळ करणाऱ्यांवर एफडीए कारवाई करते. त्यांच्यावर कारवाई होत असताना एफडीए संकलित केलेले नमुने प्रयोगशाळेत पाठवते. परंतु दुर्दैवाने प्रयोगशाळेत अनेक पदे रिक्त आहेत. या नियुक्ती नसल्यामुळे भेसळ करणाऱ्यांवर ठोस कारवाई करणे अधिकाऱ्यांसमोर आव्हान बनले आहे.
एफडीएच्या तीन प्रयोगशाळांमध्ये वरिष्ठ तांत्रिक सहायकाची ७६ टक्के पदे रिक्त आहेत. यातील बहुतांश पदे मुंबईतील आहेत. मुंबई प्रयोगशाळेत वरिष्ठ तांत्रिक सहाय्यकाची २१ पदे मंजूर असून त्यापैकी केवळ पाच पदांवर नियुक्ती करण्यात आली आहे, तर १६ पदे रिक्त आहेत. तीच अवस्था नागपूरच्या प्रयोगशाळेची आहे. येथे १२ पैकी ११ पदे रिक्त आहेत. तर छत्रपती संभाजीनगर प्रयोगशाळेत १२ पैकी ७ पदे रिक्त आहेत. वरिष्ठ सहाय्यक तंत्रज्ञ व्यतिरिक्त विश्लेषणात्मक केमिस्टची ५८ टक्के पदेही रिक्त आहेत. त्यापैकी सर्वाधिक पदे मुंबईत रिक्त आहेत. मुंबई प्रयोगशाळेत नालिटिकल केमिस्टची २० पदे मंजूर असून, त्यापैकी केवळ आठ पदांवर नियुक्ती करण्यात आली आहे, तर १२ पदे रिक्त आहेत. तीच परिस्थिती नागपूरच्या प्रयोगशाळेची असून येथे १२ पैकी ७ पदे रिक्त आहेत. तर छत्रपती संभाजीनगर प्रयोगशाळेत ८ पैकी ४ पदे रिक्त आहेत.
जलद नाशवंत वस्तूंच्या चाचणीस प्राधान्य
एफडीएच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले की, प्रयोगशाळेत जेवढे कर्मचारी आहेत, तेवढ्याच चाचण्या केल्या जातात. त्यामुळे एफडीएचे अधिकारी कारवाईत अनेक नमुने घेत नाहीत. लॅबच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले की, त्यांना मद्य आणि ड्रग्ज यांसारख्या हळूहळू नाशवंत वस्तूंच्या तुलनेत दूध, केक, ब्रेड आणि तयार जेवण यासारख्या जलद नाशवंत वस्तूंची चाचणी घेण्यास प्राधान्य द्यावे लागेल. इतर नमुने फक्त लांब प्रतीक्षा यादीत सामील होतात. अधिकारी असेही म्हणतात की एक दिवसाचा विलंब काही प्रकरणांमध्ये रचना प्रभावित करू शकतो आणि भिन्न परिणाम देऊ शकतो, ज्यामुळे तपासावर परिणाम होऊ शकतो. अधिकाऱ्याने असेही सांगितले की, दर महिन्याला मुंबई एफडीए लॅबमध्ये अन्नाचे सुमारे ८०० नमुने आणि औषधांचे २०० नमुने मिळतात.
हेही वाचा :