Russia and China and other countries reaction on US attack on Iran
तेहरान : अमेरिकेने इराणमधील तीन महत्त्वाच्या अणुऊर्जा केंद्रांवर जोरदार हल्ला केला आहे. या हल्ल्यांमुळे मध्यपूर्वेतील युद्धग्रस्त परिस्थिती आणखी गंभीर होण्याचा धोका निर्माण झाला आहे. दरम्यान, या हल्ल्यानंतर रशिया आणि चीन या इतर महासत्तांनी मात्र या हल्ल्याचा निषेध केला आहे.
इराणच्या परराष्ट्र मंत्री अब्बास अराघची हे मॉस्कोला जाऊन थेट रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांच्याशी चर्चा करणार आहेत.
ते म्हणाले की, अमेरिकेने इराणच्या अणुऊर्जा केंद्रांवर हल्ला करून एक “मोठी लाल रेषा” ओलांडली आहे. आम्ही रशियाशी धोरणात्मक भागीदारी ठेवतो आणि आमच्या धोरणांबाबत एकमेकांशी नेहमी समन्वय करतो. अमेरिकेने शांततेचा मार्ग सोडून युद्धाचा मार्ग निवडला आहे.
अमेरिकेने इस्रायलच्या मदतीने इराणवर अनैतिक हल्ला केला आहे. आम्ही स्वतःच्या संरक्षणासाठी सर्वतोपरी संरक्षण घेऊ आणि कोणत्याही प्रकारच्या लष्करी आक्रमणाला तग धरून प्रतिसाद देऊ.
रशियाच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने या हल्ल्याला “अविवेकी” आणि “आंतरराष्ट्रीय कायद्यांचे उल्लंघन” असे म्हटले आहे. त्यांनी म्हटले आहे की, या हल्ल्यामुळे प्रादेशिक आणि जागतिक सुरक्षेला धोका निर्माण झाला आहे. या हल्ल्याने धोकादायक तणाव सुरू झाला आहे आणि तो वाढू शकतो.
शांतीदूत राष्ट्राध्यक्ष युद्धात उतरले – मेदवेदेव
रशियाच्या सुरक्षा परिषदेचे उपाध्यक्ष दिमित्री मेदवेदेव म्हणाले, रशिया आणि इराण यांच्यात धोरणात्मक भागीदारी आहे, तसेच रशियाचे इस्रायलशीही जवळचे संबंध आहेत. रशियाने यापूर्वीच अमेरिकेला वारंवार इशारा दिला होता की इराणवर हल्ला केल्यास संपूर्ण प्रदेश "उन्मत्ततेच्या खाईत" जाईल.
जे ट्रम्प अध्यक्ष शांतता आणण्याच्या वचनाने सत्तेवर आले, त्यांनीच आता अमेरिकेला नवीन युद्धात ओढले आहे. अशा प्रकारे यश मिळवून ट्रम्प यांना नोबेल शांतता पुरस्कार मिळणार नाही,” असा खोचक टोलाही त्यांनी लगावला.
अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी इराणवर हल्ला करून अमेरिकेला एका नवीन युद्धात ओढले आहे. ज्यामुळे इराणचे सर्वोच्च नेते अयातुल्ला अली खामेनी यांच्या नेतृत्वाखाली जनतेचे एकत्रीकरण होईल आणि ते अधिक मजबूत होतील. अगदी जे पूर्वी त्यांच्याशी सहानुभूती ठेवत नव्हते ते सुद्धा त्यांना पाठींबा देतील. इराणच्या अण्वस्त्र पायाभूत सुविधांवर अमेरिकेच्या हल्ल्यांचा फारसा परिणाम झाला नसावा.
चीनने देखील अमेरिकेच्या या हल्ल्याचा कडक विरोध दर्शविला आहे. चीनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने म्हटले आहे की, हा हल्ला संयुक्त राष्ट्रांच्या नियमांचे उल्लंघन आहे आणि यामुळे मध्यपूर्वेतील तणाव वाढला आहे. चीनने सर्व पक्षांना शांततेचा मार्ग स्वीकारून चर्चा करायला सांगितले आहे.
महासचिव अँटोनियो गुटेरेस म्हणाले की,"आज अमेरिकेने इराणवर केलेल्या हल्ल्यामुळे मी अत्यंत चिंतेत आहे. ही कृती आधीच तणावपूर्ण असलेल्या या भागात एक धोकादायक चढाई आहे – आणि आंतरराष्ट्रीय शांतता व सुरक्षेला थेट धोका आहे. या संघर्षाचा वेगाने बेकाबू होण्याचा धोका वाढत चालला आहे ज्यामुळे नागरिक, संपूर्ण भाग आणि जगभरात भयंकर परिणाम होऊ शकतात."
गुटेरेस यांनी सदस्य राष्ट्रांना “तणाव कमी करण्यासाठी” आणि “यूएन चार्टर व आंतरराष्ट्रीय कायद्याचे पालन करण्याचे” आवाहन केले. "या धोकादायक क्षणी, अराजकतेच्या चक्रापासून टाळावे लागेल. लष्करी उपाय नाही. पुढे जाण्याचा एकच मार्ग म्हणजे संवाद. आणि एकमेव आशा म्हणजे शांतता."
सौदी अरेबिया (Saudi Arabia)
"इराणवरील अमेरिकेच्या हल्ल्यांमुळे आम्ही अत्यंत चिंतेत आहोत," असे सौदी परराष्ट्र मंत्रालयाने X (ट्विटर) वर नमूद केले. आंतरराष्ट्रीय समुदायाने संयम बाळगणे, तणाव कमी करणे आणि राजकीय तोडगा शोधण्यासाठी प्रयत्न करणे गरजेचे आहे, असेही त्यांनी म्हटले आहे.
कतार (Qatar)
कतारने इराणमधील अणुऊर्जा केंद्रांवरील अमेरिकेच्या हवाई हल्ल्यांनंतर गंभीर परिणाम होण्याची भीती व्यक्त केली. "सर्व पक्षांनी संयम बाळगावा आणि पुढील चढाई टाळावी," असे परराष्ट्र मंत्रालयाने म्हटले आहे.
ओमान (Oman)
अमेरिकेच्या हल्ल्याचा तीव्र निषेध करत ओमानने म्हटले आहे की, हा प्रकार गंभीर तणाव वाढवणारा असून आम्ही अमेरिकेच्या इराणवरील थेट हवाई हल्ल्यांचा तीव्र निषेध करतो.
इराक (Iraq)
"ही लष्करी चढाई मध्य पूर्वेतील शांतता आणि स्थैर्यास गंभीर धोका पोहोचवणारी आहे," असे सरकारी प्रवक्ते बसीम अलवाडी यांनी म्हटले आहे.
युरोपियन संघ (EU)
युरोपीयन युनियनचे विदेश धोरण प्रमुख काजा कल्लास यांनी म्हटले आहे की, "सर्व पक्षांनी तणाव कमी करावा आणि पुन्हा चर्चा सुरू करावी. इराणने अण्वस्त्रे विकसित करू नये."
युनायटेड किंगडम (UK)
पंतप्रधान कीअर स्टार्मर म्हणाले: "इराणचे अणुकार्यक्रम जागतिक सुरक्षेसाठी धोका आहेत. अमेरिकेची कारवाई हा धोका कमी करण्यासाठी होती. आम्ही इराणला पुन्हा चर्चेत सहभागी होण्यासाठी प्रोत्साहन देतो."
फ्रान्स (France)
"तणाव वाढू नये म्हणून सर्वांनी संयम बाळगावा," असे फ्रान्सचे परराष्ट्र मंत्री म्हणाले. ही समस्या केवळ चर्चा आणि NPT कराराच्या माध्यमातूनच सोडवता येईल, असेही ते म्हणाले.
जर्मनी (Germany)
चॅन्सलर फ्रेडरिक मर्ज यांनी इराणला अणुचर्चेत परतण्याचे आवाहन केले. "युरोपियन आणि अमेरिकन भागीदारांसोबत आम्ही सतत संपर्कात राहू," असे त्यांचे प्रवक्ते म्हणाले.
इटली (Italy)
"आता तरी तणाव कमी व्हावा आणि इराणने चर्चेत सहभागी व्हावे, अशी आम्हाला आशा आहे," असे परराष्ट्र मंत्री ताजानी यांनी सांगितले.
स्वित्झर्लंड (Switzerland)
"आम्ही सर्व पक्षांनी संयम राखावा आणि तात्काळ चर्चेला परतावे, असे आवाहन करतो," असे परराष्ट्र मंत्रालयाने नमूद केले आहे.
जपान (Japan)
पंतप्रधान शिगेरू इशिबा म्हणाले: "आम्ही परिस्थितीवर बारकाईने लक्ष ठेवत आहोत. त्वरित तणाव कमी व्हावा, ही आमची मागणी आहे."
ऑस्ट्रेलिया (Australia)
"इराणचा अणु आणि क्षेपणास्त्र कार्यक्रम आंतरराष्ट्रीय शांततेसाठी धोका आहे. परंतु आता संवाद व तणाव कमी करणे गरजेचे आहे," असे ऑस्ट्रेलियन सरकारने म्हटले.
न्यूझीलंड (New Zealand)
"लष्करी कारवाई अत्यंत चिंताजनक आहे. सर्वांनी तणाव कमी करून चर्चेला परतावे," असे परराष्ट्र मंत्री विंस्टन पीटर्स म्हणाले.
मेक्सिको (Mexico)
"मध्य पूर्वेत शांतता राखण्यासाठी तातडीने राजनैतिक संवाद गरजेचा आहे," असे परराष्ट्र मंत्रालयाने म्हटले.
व्हेनेझुएला (Venezuela)
"अमेरिकेच्या इराणवरील लष्करी हल्ल्याचा आम्ही तीव्र निषेध करतो. हे इस्रायलच्या सांगण्यावरून केले गेले आहे," असे परराष्ट्र मंत्री यवान गिल यांनी म्हटले.
क्यूबा (Cuba)
"हा हल्ला संयुक्त राष्ट्राच्या चार्टरचे गंभीर उल्लंघन आहे आणि मानवतेला अपरिवर्तनीय संकटात लोटणारा आहे," असे अध्यक्ष मिगेल डायाझ-कॅनेल म्हणाले.
चिली (Chile)
"अमेरिकेने कायद्याचा भंग केला आहे. फक्त शक्ती असल्यामुळे तिचा गैरवापर करता येत नाही," असे राष्ट्राध्यक्ष गॅब्रिएल बोरिक म्हणाले.
