शुद्ध पाणी ते शिक्षण, मोबाईल ते स्‍वच्‍छतागृह…जाणून घ्‍या NSS Report काय सांगतो?

NSS Report
NSS Report
Published on
Updated on

पुढारी ऑनलाईन डेस्क: देशातील ग्रामीण भागात आज ५६ टक्के लोकांच्या घरात किंवा घर परिसरात शुद्ध पाण्याची व्यवस्था आहे. तर  ग्रामीण भागातील १८ वर्षापेक्षा अधिक वयाच्या ६७.८ टक्के व्यक्तींकडे मोबाईल फोन आहे, असे राष्ट्रीय नमुना सर्वेक्षण अहवालात
( NSS Report ) स्पष्ट करण्यात आले आहे. या अहवालात देशातील शुद्ध पाणी व्‍यवस्‍था ते शिक्षण आणि मोबाईल फोन सुविधा ते स्वच्छतागृहांपर्यंतची स्थिती स्पष्ट करण्यात आली आहे.  देशातील अनेक घटकांसंदर्भातील आश्चर्यकारक आकडेवारी प्रसिद्ध करण्यात आली आहे. या अहवालातून देशातील ग्रामीण भागातील ९५ टक्क्यांहून अधिक लोकांना शुद्ध पेयजल मिळत असल्याचे स्पष्ट करण्यात आले आहे. जाणून घेवूया या अहवालातील माहिती…

NSS Report : ग्रामीण भागातील ७८ टक्के तर शहरी भागातील ९७ टक्के कुटुंबे  शौचालयांचा वापर करतात

  • एसीसी अहवालात नमूद केल्याप्रमाणे, ग्रामीण भागातील १८ वर्षे व त्याहून अधिक वयोगटातील सुमारे ६८ टक्के आणि शहरी भागातील १८  वर्षे व त्याहून अधिक वयोगटातील सुमारे ८४ टक्के लोकांकडे ॲक्टिव्ह सिमकार्ड असलेले मोबाईल फोन आहेत.
  • ग्रामीण भागातील ७८ टक्के आणि शहरी भागातील ९७ टक्के कुटूंबे घरातील शौचालयांचा वापर करतात. ज्यांनी सुधारित शौचालय उपलब्ध असल्याची माहिती या अहवालात दिली आहे.ग्रामीण भागातील ९७ टक्के तर शहरी भागातील ९९ टक्के लोकांचा समावेश आहे. ग्रामीण भागात सुमारे ७७ टक्के आणि शहरी भागात सुमारे ९२ टक्के लोकांना शौचालयात पाण्याने आणि साबण/डिटर्जंटने हात धुण्याची सुविधा उपलब्ध आहे.
  • ग्रामीण भागातील सुमारे ४९ टक्के कुटुंबे आणि शहरी भागातील सुमारे ९२ टक्के कुटुंबे स्वयंपाकासाठी प्राथमिक उर्जेचा स्त्रोत म्हणून स्वच्छ इंधन वापरतात. स्वच्छ इंधन म्हणजे LPG, इतर नैसर्गिक वायू, गोबरगॅस, इतर बायोगॅस, वीज (सौर/पवन उर्जा जनरेटरद्वारे निर्माण होणारी वीज) आणि सौर कुकर.
  • ग्रामीण भागातील सुमारे ३३ टक्के आणि शहरी भागात १५-२९ वर्षे वयोगटातील सुमारे ३९ टक्के लोक सर्वेक्षणापूर्वी १२ महिन्यांसाठी औपचारिक आणि अनौपचारिक शिक्षण आणि प्रशिक्षणात व्यस्त होती. तर ग्रामीण भागातील सुमारे ३० टक्के आणि शहरी भागातील १५-२४ वयोगटातील सुमारे २७ टक्के शिक्षण, रोजगार किंवा कोणत्याही प्रकारचे शिक्षण आणि प्रशिक्षण घेत नसल्‍याचेही अहवालात म्‍हटले आहे.
  •  देशातील नागरिक कर्जबाजारी असल्याचा उल्लेख करण्यात आला आहे. यानुसार, सर्वेक्षणाच्या वेळी 18 वर्षे व त्याहून अधिक वयोगटातील एक लाख लोकांपैकी ग्रामीण भागातील १६२२३ आणि शहरी भागातील १४८८९ लोक कोणत्या ना कोणत्या एजन्सीचे कर्जदार होते.

 'या' कारणांमुळे पुरूष – महिलांना सोडावे लागते राहते घर

शहरातील स्‍थलांतरांचे कारणे अहवालात देण्‍यात आली आहेत. पुरुषांच्या स्थलांतराचे मुख्य कारण हे रोजगार आहे. यामुळे ग्रामीण भागातील ३९ टक्के आणि शहरी भागातील ५६ टक्के पुरुषांनी नोकरीसाठी घर सोडले असल्याचे म्हटले आहे.  स्त्रियांना देखील घर सोडावे लागते, यामध्ये 'विवाह' हे स्त्रियांच्या स्थलांतराचे मुख्य कारण  आहे. ग्रामीण भागातील ९३ टक्के आणि शहरी भागातील ७१ टक्के महिलांना लग्नानंतर घर सोडावे लागले असल्याची माहिती या अहवालात दिली आहे.

ऑगस्ट 2021 मध्ये  माहितीचे संकलन

मीडिया रिपोर्टनुसार, शाश्वत विकासाची प्राथमिक उद्दिष्ट्ये (SDGs) साध्य करण्यासाठी काही महत्त्‍वाचे राष्ट्रीय निर्देशक तयार करण्यासाठी डेटा गोळा केला जात आहे. पहिले सर्वेक्षण जानेवारी-डिसेंबर 2020 दरम्यान करण्याचे नियोजन होते; परंतु कोरोनामुळे ते थांबविण्यात आले. त्यानंतर १५ ऑगस्ट २०२१ पर्यंत हा डेटा संकलनाचे काम झाले. सर्वेक्षणासाठी १४२६६ युनिट्स तयार करण्यात आले. त्यापैकी ग्रामीण भागासाठी ८४६९ युनिट्स आणि शहरी भागासाठी ५७९७ युनिट्स तयार करण्यात आले होते. या सर्वेक्षणात २ लाख ७६ हजार ४०९ कुटुंबांचा सहभाग होता. यामध्ये ग्रामीण भागातील १,६४,५२९ आणि शहरी भागातील १,११,८८० कुटुंबांचा समावेश होता.

हेही वाचा : 

'Pudhari' is excited to announce the relaunch of its Android and iOS apps. Stay updated with the latest news at your fingertips.

Android and iOS Download now and stay updated, anytime, anywhere.

संबंधित बातम्या

No stories found.
logo
Pudhari News
pudhari.news