प्रत्येक आर्थिकदृष्ट्या सक्षम व्यक्तीसाठी आयटीआर (ITR) म्हणजेच Income Tax Return भरणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. सरकारकडे आपल्या उत्पन्नाची माहिती देण्यासाठी आणि कर योग्य प्रकारे भरल्याचे प्रमाण देण्यासाठी ITR भरले जाते. आज आपण पाहणार आहोत ITR कोण भरू शकतो, कसे भरावे, याचे महत्त्व काय आहे आणि कोणते कागदपत्रे लागतात आणि ITR भऱण्याची अंतिम तारीख काय आहे?
१ एप्रिल २०२५ पासून नवीन आर्थिक वर्ष सुरू झाल्याने करदात्यांनी २०२५-२६ या कर निर्धारण वर्षासाठी आयकर विवरणपत्रे भरण्याची तयारी सुरू केली आहे. जर तुम्हाला तुमच्या खात्याचे ऑडिट करण्याची आवश्यकता नसेल, तर तुमचा आयटीआर दाखल करण्याची शेवटची तारीख ३१ जुलै २०२५ असेल. परंतु तुम्ही या तारखेपूर्वी कोणतीही चूक न करता रिटर्न दाखल करावे. तथापि, शेवटच्या तारखेनंतरही आयटीआर दाखल करता येईल परंतु दंड भरावा लागेल.
प्रत्यक्षात, आयकर विभाग दरवर्षी टप्प्याटप्प्याने आयकर रिटर्न फॉर्म अधिसूचित करतो. साधारणपणे, आयटीआर-१ आणि आयटीआर-२ साठी फाइलिंग युटिलिटी मे महिन्याच्या पहिल्या किंवा दुसऱ्या आठवड्यात आयकर पोर्टलवर सक्रिय होते. एकदा सक्रिय झाल्यानंतर, तुम्ही तुमचा आयटीआर दाखल करू शकता. अशा परिस्थितीत, आयटीआर प्रक्रिया सुरू होण्यापूर्वी तुम्ही सर्व आवश्यक कागदपत्रे तयारीत ठेवणे गरजेचे आहे.
खालील व्यक्तींनी ITR भरणे आवश्यक (किंवा उपयुक्त) असते:
ज्यांचे वार्षिक उत्पन्न ₹2.5 लाखांपेक्षा जास्त आहे (60 वर्षांवरील ज्येष्ठ नागरिकांसाठी ₹3 लाख, 80 वर्षांवरील वृद्धांसाठी ₹5 लाख मर्यादा आहे).
फ्रीलान्स काम करणारे, व्यवसाय करणारे, किंवा स्व-रोजगार असलेले.
ज्यांना टीडीएस (TDS) कापला गेला आहे आणि परतावा (refund) हवा आहे.
ज्या व्यक्ती परदेशात गुंतवणूक करतात किंवा उत्पन्न मिळवतात.
लोन किंवा व्हिसा मिळवण्यासाठी देखील अनेक वेळा ITR लागतो.
सरकारसमोर आपले उत्पन्न आणि कर योग्य रीत्या सादर करणे.
लोन मंजुरी, व्हिसा प्रक्रिये, व्यावसायिक व्यवहार, यासाठी ITR आवश्यक असते.
जर तुमच्याकडून जास्त कर कापला गेला असेल, तर टॅक्स रिफंड मिळवण्यासाठी ITR भरावेच लागते.
भविष्यातील आर्थिक व्यवहारांमध्ये पारदर्शकता राखण्यासाठी हे महत्त्वाचे आहे.
https://www.incometax.gov.in या अधिकृत वेबसाइटवर जा.
‘e-Filing’ पोर्टलवर लॉगिन करा किंवा नवे खाते तयार करा.
योग्य ITR फॉर्म (जसे ITR-1, ITR-2 इत्यादी) निवडा.
उत्पन्न, वजा केलेल्या खर्चांची माहिती भरा.
फॉर्म सबमिट करून अंतिमत : ‘Verify’ करा – OTP, आधार लिंक किंवा Netbaking वापरून.
पॅन कार्ड आणि आधार कार्ड
बँक स्टेटमेंट्स
पगार पावत्या (Salary Slips)
फॉर्म 16 (जर नोकरीत असाल तर)
TDS प्रमाणपत्रे (Form 16A/26AS)
गुंतवणुकीचे पुरावे (LIC, PPF, ELSS, इ.)
गृहकर्जाचे व्याज प्रमाणपत्र (जर लागू असेल तर)
आयटीआर (ITR) म्हणजेच Income Tax Return भरण्याची अंतिम तारीख साधारणतः 31 जुलै (साध्या करदात्यांसाठी) आहे. तरीही https://www.incometax.gov.in/iec/foportal/ या अधिकृत वेबसाइटवरून अधिक माहिती घ्या...
