महिलांना आर्थिकद़ृष्ट्या सक्षम करण्यासाठी केंद्र सरकारने महत्त्वाचा उपक्रम सुरू केला आहे. 15 ऑगस्ट रोजी लाल किल्ल्यावरून देशवासीयांना संबोधित करताना पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी लखपती दीदी योजनेचा उल्लेख केला होता. त्यानंतर या योजनेकडे देशभरातील लोकांचे लक्ष लागले आहे. आर्थिकद़ृष्ट्या वंचित पार्श्वभूमी असणार्या महिलांना पुढे आणण्याच्या उद्देशाने सुरू करण्यात आलेली ही योजना त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारण्यासाठी आणि एकूणच कल्याणासाठी अनेक फायदे देऊन तयार करण्यात आली आहे.
Lakhpati Didi Scheme : आर्थिक साक्षरता कार्यशाळा
या योजनेमध्ये महिलांना आवश्यक आर्थिक ज्ञानासह सक्षम करण्यासाठी डिझाईन केलेल्या सर्वसमावेशक आर्थिक साक्षरता कार्यशाळांचा समावेश आहे. या कार्यशाळांमध्ये अर्थसंकल्प, बचत, गुंतवणूक आणि आर्थिक साधने समजून घेणे यांसारख्या विषयांचा समावेश आहे.
बचत प्रोत्साहन
या योजनेंतर्गत महिलांना नियमित बचत करण्यास प्रोत्साहन दिले जाते. विशेष बचत खात्यांसाठी स्पर्धात्मक व्याजदर आणि कार्यक्रमांसाठी वित्तीय संस्था सहकार्य करतात.
Lakhpati Didi Scheme : मायक्रोक्रेडिट सुविधा
लखपती दीदी योजनेत सूक्ष्म कर्जाची सुविधा उपलब्ध आहे. त्यामुळे महिलांना उद्योग, शिक्षण किंवा इतर गरजांसाठी छोटी कर्जे मिळतात. ज्या स्त्रियांकडे गहाण ठेवण्यासाठी कोणत्याही मौल्यवान वस्तू नाहीत त्यांच्यासाठी कर्जाची ही योजना गेम चेंजर ठरू शकते.
ही योजना कौशल्य विकास आणि व्यावसायिक प्रशिक्षणावर लक्ष केंद्रित करते. त्यामुळे महिला नवीन कौशल्ये आत्मसात करू शकतात किंवा विद्यमान कौशल्ये वाढवू शकतात. ही योजना कार्यबलात प्रवेश करू पाहणार्या किंवा स्वतःचा व्यवसाय सुरू करू पाहणार्या महिलांना प्रोत्साहन देत असल्याने त्यांच्या आर्थिक स्वातंत्र्याला हातभार लागणार आहे. या विविध कौशल्यांमध्ये प्लंम्बिग, एलईडी बल्ब निर्मिती, ड्रोन चालवणे आणि दुरुस्ती करणे अशा प्रकारचे अनेक विविध प्रशिक्षण दिले जाणार आहे.
या योजनेंतर्गत उद्योजक बनू इच्छिणार्या महिलांना त्यांचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आणि वाढवण्यासाठी मार्गदर्शन, मार्गदर्शन आणि पाठिंबा दिला जाणार आहे. यामध्ये बिझनेस प्लॅन्स, मार्केटिंग स्ट्रॅटेजीज आणि मार्केटस् अॅक्सेसमध्ये मदत करणे समाविष्ट आहे. आर्थिक सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी, ही योजना महिलांना परवडणारे विमा संरक्षण देखील देते. त्यामुळे त्यांना आणि त्यांच्या कुटुंबीयांना कोणतीही अप्रिय घटना घडल्यास आर्थिक संरक्षण मिळते.
Lakhpati Didi Scheme : आत्मविश्वास आणि आत्मसन्मान निर्माण करण्यावर लक्ष
लखपती दीदी योजना आर्थिक समावेश वाढविण्यासाठी तंत्रज्ञानाची कास धरणारी आहे. त्यानुसार या योजनेत महिलांना डिजिटल बँकिंग सेवा, मोबाईल वॉलेटस् आणि इतर डिजिटल प्लॅटफॉर्मचा वापर करून त्यांचे आर्थिक व्यवहार आणि व्यवस्थापन सोयीस्करपणे करण्यास प्रोत्साहित केले जाते. आर्थिक फायद्यांव्यतिरिक्त, ही योजना विविध सक्षमीकरण कार्यक्रमांद्वारे महिलांचा आत्मविश्वास आणि आत्मसन्मान निर्माण करण्यावर देखील लक्ष केंद्रित करते. एकूणच, या महिलांच्या वैयक्तिक आणि व्यावसायिक जीवनावर सकारात्मक परिणाम व्हावा, हा या योजनेमागचा विचार आहे. सध्या ही योजना उत्तराखंडसारख्या राज्यात सुरू आहे, पण आता पंतप्रधानांच्या घोषणेनंतर अनेक नवीन राज्ये यामध्ये सहभागी होणार असून त्यातून ती देशव्यापी होणार आहे.
हे ही वाचा :