डॉ. महेश बरामदे
अन्न खाल्ल्यानंतर ते घशातून पोटात जाते. काही वेळा मात्र त्या प्रक्रियेत घशाला वेदना होतात. हा त्रास कोणत्याही वयात होऊ शकतो; मात्र तो प्रामुख्याने प्रौढांमध्ये दिसून येतो.
पोटातील आम्लामुळे घशाच्या उतींना इजा होते. त्यामुळे घशाच्या आतल्या बाजूच्या भिंती आकुंचन पावतात. हा आजार तसा दुर्मीळ आहे; पण कधी कुणाला झाल्यास त्यावर काय उपचार करता येतील, याची माहिती घेऊ.
गिळण्यात येणार्या अडचणी म्हणजेच डायपेगिया. अन्न मग ते पेय पदार्थ असो किंवा घट्ट पदार्थ तोंडातून गिळण्यास त्रास होतो. डायपेगियामध्ये वेदनाही होऊ शकतात. काही बाबतीत घशाला सूज येण्याचीही शक्यता असते. घशाच्या खालच्या बाजूचे स्नायूंना योग्य आराम मिळाला नाही, तर ते खाल्लेले अन्न पोटात जाऊ देत नाहीत. त्यामुळे अन्न पुन्हा घशाशी येते. घशाच्या भिंतींच्या स्नायूंना अशक्तपणा आल्यास ही परिस्थिती काही कालावधीनंतर अजून बिकट होऊ शकते.
लक्षणे
कारणे
गिळण्यानंतर बहुतेक वेळा घशाची पोकळी
अरुंद किंवा संकुचित झाल्याने गिळताना खूप दाब घशावर पडतो.
घशाची पोकळी अरुंद झाल्याने अन्नाचे मोठे घास घशात अडकतात. गॅस्ट्रोफागेल रिफ्लक्ससारख्या आजारांमध्ये घशात ट्यूमर किंवा पेशींना इजा झाल्याने अन्नपदार्थाचे मोठे तुकडे घशात अडकू शकतात.
घशात काही वेळा अन्नाचे घास अडकतात. ज्या वृद्ध व्यक्तींना दाताच्या काही समस्या असल्याने चावताना त्रास होतो, त्यामुळे घास घशात अडकतो.
उपचार
घशाच्या सूज आलेल्या स्नायूंना मोकळे करण्यासाठी काही व्यायाम फायदेशीर आहेत. ते केल्याने अन्न उलटून येणे थांबू शकते.
डायपेगिया अर्थात गिळताना होणार्या वेदनेचे निदान लवकर झाले, तर गंभीर स्वरूप टाळणे शक्य आहे.
हेही वाचा
