बेळगाव; पुढारी वृत्तसेवा : कर्नाटक विद्यापीठाचे माजी कुलगुरू आणि जे. एन. वैद्यकीय महाविद्यालय, बेळगावचे प्राचार्य डॉ. एस. जी. देसाई यांचे निधन झाले. ते ९६ वर्षाचे होते. १ ऑक्टोबर रोजी रात्री पावणे नऊच्या सुमारास डॉ. एस. जी. देसाई यांनी अखेरचा श्वास घेतला.
सदाशिव नगर येथील वैकुंठभूमीत संध्याकाळी चार वाजता अंत्यसंस्कार होणार आहेत.
२५ सप्टेंबर, १९२५ रोजी उत्तर कर्नाटकातील एका गावात देसाई यांचा जन्म झाला होता.
देसाई यांचे सुरुवातीचे शिक्षण गदग आणि धारवाड येथे झाले.
त्यांनी आपले वैद्यकीय शिक्षण मुंबईच्या ग्रँट मेडिकल कॉलेजमध्ये पूर्ण केले.
त्यांनी एमबीबीएस (१९५०), एमडी जनरल मेडिसिन (१९५३) आणि डीसीएच पदवी (१९५४) मध्ये संपादन केली.
उच्च तत्त्वे असलेली ते व्यक्ती होते. डॉ देसाई यांनी शैक्षणिक क्षेत्रात वैद्यकीय शिक्षक म्हणून आपले करिअर करण्याचा निर्णय घेतला
अध्यापनासाठी त्यांचे प्रेम आणि आवेशाने त्यांना तीन दशकांहून अधिक काळ व्यस्त ठेवले.
प्रथम ग्रँट मेडिकल कॉलेज, बॉम्बे येथे तीन वर्षे वैद्यकीय निबंधक म्हणून काम केले. नंतर १९५५-६० पासून सहाय्यक प्राध्यापक म्हणून हैदराबादच्या उस्मानिया वैद्यकीय महाविद्यालयात काम केले.
कर्नाटक वैद्यकीय महाविद्यालय, हुबळी येथे १९६० ते १९७१ बालरोग विभागाचे प्राध्यापक आणि प्रमुख म्हणून काम पाहिले.
प्राचार्य म्हणून जे एन वैद्यकीय महाविद्यालय, बेळगाव येथे १९७१ते १९८४ पर्यंत सेवा केली.
हुबळी येथील के. एम. सी. मध्ये सेवा करत असताना संस्थापक प्राध्यापक म्हणून त्यांनी अतिशय सक्षम आणि मजबूत बालरोग विभाग निर्माण केला. त्यामुळे त्यांना सरकार आणि विद्यापीठाला १९६५ मध्ये बालरोगशास्त्रात एमडी कोर्स कर्नाटकातील इतर कोणत्याही केंद्रापेक्षा खूप आधी सुरू करण्यास मदत झाली.
बेळगाव येथील जे. एन. वैद्यकीय महाविद्यालयात प्राचार्य असताना त्यांनी महाविद्यालयातील शैक्षणिक उपक्रम सुधारले. एम. सी. आय. आणि कर्नाटक विद्यापीठाने त्यांना विविध विषयांमध्ये पदव्युत्तर अभ्यास सुरू करण्याची परवानगी दिली.
देसाई यांच्या प्रदीर्घ सेवेदरम्यान बांधलेल्या शैक्षणिक पायामुळे या खासगी वैद्यकीय महाविद्यालयाची ख्याती आणि प्रतिष्ठा बऱ्याच अंशी आहे.
कर्नाटकच्या तत्कालीन राज्यपालांनी डॉ. देसाई यांनी १९८४ साली त्यांची कर्नाटक विद्यापीठ धारवाडचे कुलगुरू म्हणून नियुक्ती केली. हे पद त्यांनी १९८७ पर्यंत अत्यंत वेगळेपणाने भूषवले.
कुलगुरू म्हणून नियुक्त होणारे डॉ देसाई हे पहिले वैद्यकीय डॉक्टर शिक्षक होते.
प्राध्यापक देसाई यांनी त्यांच्या प्रदीर्घ कारकीर्दीत केवळ त्यांच्या विद्यार्थ्यांना उत्कृष्ट प्रशिक्षणच दिले नाही. तर शिस्त, मेहनत, प्रामाणिकपणा इत्यादी उच्च मूल्ये त्यांच्यामध्ये रुजवली.
त्यांचे विद्यार्थी आज कर्नाटकासह देशाची विविध राज्यांमध्ये कार्यरत आहेत. तसेच परदेशातही यशस्वी डॉक्टर म्हणून कार्यरत आहेत.
देसाई कर्नाटक युनिव्हर्सिटी धारवाडशी सक्रियपणे जोडले गेले होते,
अभ्यास मंडळ, सिनेट आणि शैक्षणिक परिषदचे सदस्य म्हणून काम केले. ते दोन टर्म वैद्यकीय विद्याशाखेचे डीन होते.
प्रा. देसाई हे पाच वर्षे दिल्ली येथील भारतीय वैद्यकीय परिषदेचे सदस्य होते.
१९८३ च्या दरम्यान त्यांना अमेरिका आणि कॅनेडमधील वैद्यकीय संस्थांना भेट देण्यासाठी डब्ल्यूएचओ फेलोशिप देण्यात आली.
डॉ. देसाई यांनी वयाची ७५ वर्षे पूर्ण झाली. तेव्हा राजीव गांधी आरोग्य विज्ञान विद्यापीठात त्यांच्या नावाने एमबीबीएस परीक्षेत सुवर्ण पदक "बहाल केले जाऊ लागले. बालरोग विषयात प्रथम येणाऱ्या विद्यार्थ्याला दरवर्षी 'प्रो. एस जी देसाई सुवर्ण पदक' बहाल केले जाऊ लागले.
देसाई यांची वैद्यकीय शिक्षण आणि आरोग्य सेवेची बांधिलकी सर्वज्ञात आहे.
त्यांनी एक नोंदणीकृत सोसायटी स्थापन केली हाेती. 'डॉ (श्रीमती) राजकिशोरी आणि डॉ. संगप्पा देसाई प्रतिष्ठान'च्या माध्यमातून ते सामान्य आणि वैद्यकीय दोन्ही शिक्षणासाठी आर्थिक मदत तसच गरीब रुग्णांना त्यांच्या वैद्यकीय सेवेसाठी मदत करीत असत.
डॉ. देसाई १९८७ मध्ये औपचारिकरित्या निवृत्त झाले असले. तरी बेळगावचे सल्लागार फिजिशियन आणि बालरोगतज्ज्ञ म्हणून अजूनही सक्रिय होते.
त्यांच्या पश्चात दोन मुली आणि दोन मुलगे आहेत.
दोन्ही मुली आणि एक मोठा मुलगा बालरोगतज्ज्ञ आहेत. लहान मुलगा अभियंता असून अमेरिकेत स्थायिक आहे.
पाहा व्हिडिओ –