पुढारी ऑनलाईन डेस्क : गुजरातमधील कच्छ जिल्ह्यात बुधवारी(दि.1) सकाळी 10.24 मिनिटांनी 3.2 रिश्टर स्केलचा भूकंप झाला. या भूकंपामुळे कोणतीही जीवितहानी किंवा मालमत्तेचे नुकसान झाल्याचे वृत्त नाही. गांधीनगर स्थित इन्स्टिट्यूट ऑफ अर्थक्वेक रिसर्च (ISR) नुसार भूकंप सकाळी 10.24 वाजता झाला. त्याचे केंद्र भचौच्या उत्तर-ईशान्येस 23 किलोमीटर अंतरावर होते.
गेल्या महिन्यात, प्रदेशात 3 पेक्षा जास्त तीव्रतेच्या चार भूकंपाच्या हालचालींची नोंद करण्यात आली होती, ज्यामध्ये तीन दिवसांपूर्वी 3.2 तीव्रतेचा भूकंप होता, ज्याचा केंद्रबिंदू भचौजवळही होता. जिल्ह्यात 23 डिसेंबरला 3.7 रिश्टर स्केलचा भूकंप झाला होता. तर 7 डिसेंबरला 3.2 रिश्टर स्केलचा भूकंप झाला होता. 18 नोव्हेंबर रोजी कच्छमध्ये 4.0 तीव्रतेचा भूकंप झाला होता. यापूर्वी 15 नोव्हेंबर रोजी उत्तर गुजरातमधील पाटणमध्ये 4.2 तीव्रतेचा भूकंप झाला होता.
गुजरात भूकंपाच्या दृष्टीने अतिसंवेदनशील प्रदेशात मोडते. गुजरात राज्य आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरण (GSDMA) च्या आकडेवारीनुसार, गुजरातमध्ये गेल्या 200 वर्षांत नऊ मोठे भूकंप झाले.
गुजरात राज्य आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरणनुसार, 26 जानेवारी 2001 चा कच्छचा भूकंप हा गेल्या दोन शतकांमध्ये भारतात झालेला तिसरा सर्वात मोठा आणि दुसरा सर्वात विनाशकारी भूकंप होता. भूकंपात जिल्ह्यातील अनेक शहरे आणि गावे जवळजवळ पूर्णपणे उद्ध्वस्त झाली होती, ज्यामुळे सुमारे 13,800 लोकांचा मृत्यू झाला आणि 1.67 लाख लोक जखमी झाले.
भूकंपाचा केंद्रबिंदू हे ठिकाण आहे ज्याच्या खाली भूगर्भीय ऊर्जा प्लेट्सच्या हालचालीमुळे सोडली जाते. या ठिकाणी भूकंपाची कंपने अधिक तीव्र असतात. कंपनाची वारंवारता जसजशी वाढते तसतसा त्याचा प्रभाव कमी होतो. तथापि, रिश्टर स्केलवर 7 किंवा त्याहून अधिक तीव्रतेचा भूकंप झाल्यास, 40 किमीच्या त्रिज्येत हादरे जाणवतात. पण भूकंपाची वारंवारता ऊर्ध्वगामी आहे की खाली आहे यावरही ते अवलंबून आहे. जर कंपनाची वारंवारता जास्त असेल तर कमी क्षेत्र प्रभावित होईल.
भूकंप रिश्टर स्केल वापरून मोजले जातात. त्याला रिश्टर मॅग्निट्युड टेस्ट स्केल म्हणतात. भूकंप 1 ते 9 रिश्टर स्केलवर मोजले जातात. भूकंपाचे मोजमाप त्याच्या केंद्रस्थानावरून केले जाते. भूकंपाच्या वेळी पृथ्वीमधून बाहेर पडणाऱ्या ऊर्जेची तीव्रता मोजली जाते. ही तीव्रता भूकंपाची तीव्रता ठरवते.
