esophageal cancer
नवी दिल्ली : आजच्या धावपळीच्या जीवनात अनेक तरुण 'फिटनेस' आणि 'आरोग्यदायी जीवनशैली'वर भर देत आहेत. मात्र, केवळ व्यायाम आणि चांगला आहार पुरेसा नाही, हे सिद्ध करणारी एक धक्कादायक घटना नुकतीच समोर आली आहे. कधीही धुम्रपान किंवा मद्यपान केले नाही तरीही एका ३० वर्षीय तंदुरुस्त तरुणाला अन्ननलिकेचा कर्करोग झाल्याचे निदान झाले आहे.
ॲसिडिटीचे आरोग्य मार्गदर्शक आफताब अली यांनी सोशल मीडियावर ही हृदयद्रावक गोष्ट शेअर केली असून, क्रॉनिक आम्लपित्त आणि दुर्लक्षित बॅरेटची अन्ननलिका यांसारख्या आरोग्य समस्या किती गंभीर रूप घेऊ शकतात, हे सांगितले आहे.
कर्करोगाच्या या रुग्णाच्या जीवनशैलीचे सर्वसामान्य निकष अत्यंत कमी-धोक्याचे होते. तो नियमितपणे व्यायाम करत असे, हायकिंगचा आनंद घेत असे आणि घरचे जेवण घेत असे. अनुवंशीक म्हणावं तर कुटुंबातही कुणाला कर्करोग नव्हता. तरीही, वयाच्या ३० व्या वर्षी त्याला जे निदान झाले, त्याने डॉक्टरांनाही धक्का बसला.
यामागील कारण शोधल्यावर डॉक्टरांना कळाले की, अनेक वर्षे उपचार न झालेल्या दीर्घकाळच्या आम्लपित्तामुळे आणि निदान न झालेल्या बॅरेटच्या अन्ननलिकेमुळे त्याच्या अन्ननलिकेच्या पेशींमध्ये हळूहळू उत्परिवर्तन झाले, ज्यामुळे कर्करोग झाला.
जेव्हा पोटातील आम्लपित्त वारंवार अन्ननलिकेत परत येते. तेव्हा ते अन्ननलिकेच्या अस्तराला नुकसान पोहोचवते. या सततच्या नुकसानीपासून स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी, अन्ननलिका आपल्या पेशींचा प्रकार बदलते, ज्यामुळे 'बॅरेटची अन्ननलिका' ही स्थिती उद्भवते. कधीकधी त्या कर्करोगाच्या पेशी बनण्याचा धोका वाढतो. दीर्घकाळ आम्लपित्त असलेल्या १५% लोकांमध्ये 'बॅरेटची अन्ननलिका' विकसित होऊ शकते.
या रुग्णाला छातीत जळजळ आणि गिळण्यास होणारा हलका त्रास इतका किरकोळ वाटायचा की, तो फक्त सोडा किंवा 'ऍंटासिड' घेऊन तात्पुरता आराम मिळवत असे. गंभीर लक्षणे नसल्यामुळे, त्याने जवळजवळ दहा वर्षाहून अधिक काळ या समस्येकडे पूर्णपणे दुर्लक्ष केले.
आम्लपित्तामुळे त्याच्या अन्ननलिकेचे आतील अस्तर आतून खराब होत राहिले, ज्यामुळे कर्करोगाची निर्मिती झाली. अनेक लोक आम्लपित्ताला किरकोळ समस्या मानून फक्त औषधांनी लक्षणे दाबून टाकतात, पण मूळ कारण शोधत नाहीत. या तरुणाच्या बाबतीत हेच दुर्लक्ष जीवघेणे ठरले.
केवळ व्यायाम आणि चांगला आहार हीच 'निरोगी जीवनशैली'ची पूर्ण व्याख्या नाही. उच्च तणाव, कामात सतत व्यस्त राहणे आणि अति-व्यायाम यांचाही शरीरावर मोठा ताण येतो. या तरुणाने नंतर व्यवसाय मंदावल्यावर आणि आराम करायला वेळ मिळाल्यावर आपली जीवनशैली बदलली. आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, आरोग्यदायी सवयींसोबतच पुरेशी झोप आणि तणावाचे योग्य व्यवस्थापन हे देखील आम्लपित्त टाळण्यासाठी तितकेच महत्त्वाचे आहे.
आरोग्य मार्गदर्शक आफताब अली यांनी ही केस स्टडी शेअर करून तरुणांना एक महत्त्वाचा संदेश दिला आहे. केवळ धूम्रपान किंवा मद्यपानच नव्हे, तर आम्लपित्त आणि दुर्लक्षित बॅरेटची अन्ननलिका हे तरुण आणि निरोगी दिसणाऱ्या व्यक्तींसाठीही तितकेच धोकादायक ठरू शकतात.
जर तुम्हाला वारंवार आम्लपित्ताचा त्रास होत असेल, तर केवळ तात्पुरते उपाय न करता, डॉक्टरांकडून त्याची तपासणी करून घ्या आणि प्रतिबंधात्मक उपायांवर भर द्या. आरोग्यासाठी आहार, व्यायाम, झोप आणि तणाव याकडे लक्ष देणे गरज आहे.
