सोलापूर : पुढारी वृत्तसेवा : महाशिवरात्रीला भगवान शिवाची पूजा करताना कोणत्या गोष्टी अर्पण कराव्यात आणि कोणत्या गोष्टी टाळाव्यात याबाबत शास्त्रात उल्लेख आहे. नारळ पाणी, केवडा, चंपा, कुंकू शिवाला अर्पण करु नये असा नियम आहे. या नियमांचे पालन करुन महाशिवरात्रीची पूजा करावी व भगवान शिवाला अर्पण केलेल्या पदार्थांचे सेवन टाळावे. (Maha Shivratri 2024)
महाशिवरात्री ही हिंदूंसाठी सर्वात शुभ रात्रींपैकी एक रात्र आहे. काश्मीरपासून तामिळनाडूपर्यंत हा सण अनोख्या परंपरा आणि मोठ्या समर्पणाने साजरा केला जातो. दर महिन्याला येणार्‍या सर्व मासिक शिवरात्रींपैकी महाशिवरात्री सर्वात महत्वाची आहे. हा सण अमावस्येच्या एक दिवस आधी, फाल्गुन किंवा माघ महिन्याच्या अर्ध्या अंधारात (असलेल्या) चौदाव्या दिवशी येतो. महाशिवरात्रीला एक दिवसभराचा उपवास पाळण्याला खूप आध्यात्मिक महत्त्व आहे. कारण वर्षभर शिवाची उपासना करण्यासारखे आहे. ही उपासना मोक्ष आणि सर्व पापांची मुक्‍ती प्राप्त करण्यास मदत करते. स्कंद पुराण, लिंग पुराण आणि पद्म पुराणांसह अनेक पुराणांमध्ये या उत्सवाचा उल्लेख आढळतो.
उपवास शरीर आणि मन शुद्ध करण्यासाठी केला जातो. काही भक्त अन्न आणि पाण्याशिवाय उपवास करणे पसंत करतात तर काही जण साबुदाणा, भोपळा, बटाटा, खजूर, केळी आणि फळे खाऊन उपवास करतात. शिवाची पूजा करण्यापूर्वी शिवलिंगाला पाणी, दूध, केशर, मध आणि गंगाजलाने स्नान घालावे. दिवा आणि उदबत्ती लावावी. शिवरात्रीची रात्र खूप महत्त्वाची असून शिवपूजेपूर्वी भक्तांनी पुन्हा स्नान करावे. शिवरात्रीची पूजा रात्री एकदा किंवा चारवेळा करता येते.
शिवपूजनात कोणत्या वस्तू टाळाव्यात | Maha Shivratri 2024
यश, समृद्धी, शांती आणि सुख प्राप्तीसाठी भगवान शिवाला बेलपत्र, कच्चा तांदूळ, दूध, दही, चंदन, तूप आणि पाणी अर्पण करावे. याव्यतिरिक्त, दुधापासून बनवलेली मिठाई आणि बर्फी, पेडा आणि खीर यांसारखे पदार्थ देवाला अर्पण केले जातात. भगवान शिवाला अर्पण केलेल्या कोणत्याही गोष्टीचे सेवन करू नये. कारण ते दुर्दैव आणते असे मानले जाते.
शिवलिंगाला नारळाचे पाणी अर्पण करू नये, तर शिवाला नारळ अर्पण केले जाऊ शकतात. केवडा, चंपा, यासारखी फुले आणि तुळशीच्या डाळ्या भगवान शिवाने शाप दिल्याने अर्पण करू नये. पूजेदरम्यान भक्तांनी कधीही कुंकुंम तिलक वापरू नये आणि चंदन लेपला प्राधान्य दिले पाहिजे.
उपवासाला हे पदार्थ टाळा | Maha Shivratri 2024
उपवासादरम्यान फळे, दूध, दुग्धजन्य पदार्थ सेवन करावे. धान्य आणि शेंगासारखे निषिद्ध पदार्थ टाळले पाहिजेत. उपवास करताना चहा आणि कॉफीचे जास्त सेवन करु नये. मधुमेहाचा त्रास असेल तर रक्‍तातील साखरेची पातळी तपासून तळलेले अन्न खाण्याऐवजी, पचनास मदत करणार्‍या पदार्थांचे सेवन करावे. दह्यासारख्या प्रोबायोटिक्सचे सेवन केल्यास आतडे निरोगी ठेवू शकतात.
महाशिवरात्राला हिंदू धर्मामध्ये फार मोठे अध्यात्मिक महत्त्व आहे. या दिवशी पूजा, विधी, व्रतवैकल्ये केली जातात. शिवपूजा करताना अनेक गोष्टींचे पालन केले पाहिजे. भगवान शिवाला नारळ अर्पण करावा. पण नारळाचे पाणी अर्पण करु नये. केवडा, चंपा या फुलांना भगवान शिवाने शाप दिल्याने ते अर्पण करू नये. पूजेदरम्यान कुंकू न वापरता अष्टगंध, चंदन आणि विभूतीचा वापर करावा. शुद्ध मनाने आणि कोणाविषयीही तिरस्कार भावना, राग, द्वेष, मत्सर, असुया न ठेवता शिवपूजेत मग्‍न रहावे.
नीलकंठ शिवाचार्य महास्वामी, मठाधिपती, श्रीगुरु संस्थान हिरेमठ, मैंदर्गी, ता. अक्‍कलकोट
हेही वाचा
