मास्‍को; पुढारी ऑनलाईन डेस्क : युक्रेनच्या (Russia Ukraine War) युद्धात महासत्ता रशियाच्या शस्त्रास्त्रांचा नाश मोठ्या प्रमाणावर होताना दिसत आहे. अमेरिकन जेव्हलिन क्षेपणास्त्रे रशियन रणगाड्यांची सहज शिकार करत आहेत, तर स्टिंगर क्षेपणास्त्रे रशियन लढाऊ विमानांचे काळ बनत आहेत. रशियन शस्त्रास्त्रांच्या या निकृष्ट प्रदर्शनामुळे रशियन शस्त्रास्त्रांची निर्यात शून्यावर जाण्याची भीती निर्माण झाली आहे. एवढेच नाही तर चीन आणि पाकिस्तानसारख्या शत्रूंनी वेढलेल्या रशियन शस्त्रांवर वाईटरित्या अवलंबून असलेल्या भारतासाठी ही धोक्याची घंटा आहे.
एशिया टाईम्सच्या अहवालानुसार, रशिया प्रामुख्याने गहू, तेल, वायू आणि शस्त्रे जगाला निर्यात करतो. युक्रेनियन युद्धापूर्वी (Russia Ukraine War), रशियाच्या शस्त्रास्त्रांची विक्री तेजीत होती आणि 55 अब्ज डॉलर्सच्या ऑर्डर होत्या. पाश्चिमात्य देशांच्या तुलनेत रशियाने जगातील अनेक देशांना अत्यंत कमी किमतीत शस्त्रे दिली. यातील अनेक शस्त्रे, जसे की एस – 400 हे इतरांच्या स्पर्धेत आघाडीवर होती. युक्रेन युद्ध सुरू झाल्यानंतर आता परिस्थिती बदलताना दिसत आहे.
आर्मेनियानंतर आता युक्रेनमध्ये रशियन शस्त्रे नष्ट (Russia Ukraine War)
रशियन रणगाडे, लढाऊ विमाने, हेलिकॉप्टर आणि मोबाईल एअर डिफेन्स सिस्टीम युक्रेनच्या लष्करी हल्ल्यामुळे सहज नष्ट होत आहेत. युक्रेनमधील रशियन शस्त्रास्त्रांचा हा विध्वंस मॉस्कोकडून शस्त्रे खरेदी करणारे देश मोठ्या काळजीने पाहत आहेत. त्यामुळे रशियाच्या शस्त्रास्त्र विक्रीच्या स्वप्नाला आता मोठा धक्का बसताना दिसत आहे. रशिया, इस्रायल आणि तुर्कस्तानने अझरबैजानच्या लष्कराला शस्त्रे पुरवली होती. नागरनो काराबाखच्या लढाईत, शस्त्रे आणि बॉम्बने सज्ज इस्रायली आणि तुर्की ड्रोनने आर्मेनियाची हवाई संरक्षण यंत्रणा, रडार आणि क्षेपणास्त्र प्रक्षेपक नष्ट केले. आर्मेनियाची बहुतेक शस्त्रे रशियाने पुरवली होती. या युद्धानंतर, लोकांना वाटले की रशिया युक्रेनमध्ये ड्रोनविरूद्ध आपली संरक्षण तयारी मजबूत करेल. रशियाने काही युक्रेनियन ड्रोन पाडले आहेत, पण उर्वरीत ड्रोन्सनी रशियन सैन्यात हाहाकार माजवला आहे. पाकिस्तान आता तुर्कीकडून टीबी 2 ड्रोन घेण्याची तयारी करत आहे.
भारताकडे सुमारे 2000 T-72 रणगाडे आहेत (Russia Ukraine War)
तुर्कस्तान निर्मित बायरक्तार ड्रोन विमानांनी रशियाची BUK क्षेपणास्त्र प्रणाली मोठ्या प्रमाणात नष्ट केली आहे. इतकेच नाही तर असे अनेक व्हिडीओ पुरावे समोर आले आहेत ज्यात असे दिसून आले आहे की रशियाच्या आधुनिक अपग्रेडेड रिअॅक्टिव्ह आर्मरने सुसज्ज टी-72 रणगाड्या अमेरिकन जेव्हलिन आणि ब्रिटनच्या एनएलएडब्ल्यू क्षेपणास्त्रांनी त्यांच्या हल्ल्यात नष्ट केल्या होत्या. हा तोच T-72 टँक आहे जो भारतीय लष्कर वापरते. एका अहवालानुसार, भारताकडे 2000 T-72 रणगाडे आहेत. रशियन रणगाडे उद्ध्वस्त करतानाचे फोटो सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहेत.
अमेरिका आणि ब्रिटनने हजारो रणगाडाविरोधी क्षेपणास्त्रांचा पुरवठा केला आहे. रशियाने दावा केला आहे की, त्यांनी एरिना-एम अॅक्टिव्ह डिफेन्स सिस्टीम तयार केली आहे, जी इस्रायल आणि अमेरिकेच्या तोडीची आहे. रशियाचा हा दावा मात्र युक्रेनमध्ये फोल ठरत आहे. रशियन टँकच्या नाशातून आता ते विकत घेणारे देश त्यांना पुन्हा घेण्यापूर्वी दोनदा विचार करतील. खांद्यावरुन डागलेल्या स्टिंगर क्षेपणास्त्रांसमोर रशियन हवाई दलाचीही तीच अवस्था झाली आहे. अफगाणिस्तानपाठोपाठ आता युक्रेनमधील रशियाची सुखोई आणि मिग विमानेही स्टिंगर क्षेपणास्त्रे उद्ध्वस्त करत आहेत.
रशियाचे अत्याधुनिक SU-34 हे विमानही खाली पाडण्यात आले (Russia Ukraine War)
असे म्हटले जात आहे की युक्रेनने जमिनीवर आधारित हवाई संरक्षण प्रणालीद्वारे रशियाचे अत्याधुनिक SU-34 खाली पाडले आहे. एशिया टाइम्सने म्हटले आहे की, रशियन विमानातील रडार चेतावणी यंत्रणा आणि क्षेपणास्त्र संरक्षण उपकरणे रशियन विमानाला वाचवण्यासाठी पुरेसे नाहीत. या कमतरतेमुळे रशियाने आपले सुखोई-35 लढाऊ विमान उतरवलेले नाही. अशा परिस्थितीत आता इतर देश हे विमान खरेदी करण्यापूर्वी दोनदा विचार करतील.
रशियाने भारताला ७० अब्ज डॉलर्सची शस्त्रे विकली
भारत रशियाच्या सुखोई-३० आणि मिग-२९ विमानांचाही मोठ्या प्रमाणावर वापर करतो. भारताला पहिले मिग – २१ लढाऊ विमान रशियाकडून १९६३ मध्ये मिळाले होते. तेव्हापासून दोन्ही देशांमधील संरक्षण संबंध दृढ होत आहेत. 2021 पर्यंत रशियाने भारताला 70 डॉलर अब्ज पेक्षा जास्त किमतीची शस्त्रे विकली होती. रशियन विमाने नष्ट झाल्याने भारतासाठीही धोक्याची घंटा वाजली आहे. पाकिस्तानच्या हवाई दलाकडे अमेरिकेचे स्टिंगर क्षेपणास्त्र आहे जे अफगाणिस्तान युद्धादरम्यान घेतले गेले असे मानले जाते. त्याचबरोबर चीनकडे सुखोई नष्ट करू शकणारी अनेक घातक क्षेपणास्त्रेही आहेत. मात्र, भारताने फ्रान्सकडून राफेल विमाने घेतली आहेत जी अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाने सुसज्ज आहेत.
