Largest City in World 2025:
नवी दिल्ली: संयुक्त राष्ट्रांच्या ताज्या अहवालानुसार, जागतिक शहरीकरणाच्या नकाशावर एक मोठा बदल झाला आहे. जगात सर्वाधिक लोकसंख्या असलेले शहर म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या जपानची राजधानी टोकियोला मागे टाकून इंडोनेशियाची राजधानी जकार्ता हे आता जगातील सर्वात मोठे शहर बनले आहे. संयुक्त राष्ट्राच्या 'वर्ल्ड अर्बनायझेशन प्रॉस्पेक्ट्स २०२५' या अहवालातून हे धक्कादायक चित्र समोर आले आहे.
या अहवालानुसार, जकार्ताची लोकसंख्या तब्बल ४.१९ कोटी झाली आहे. दुसऱ्या स्थानावर बांगलादेशची राजधानी ढाका (३.६६ कोटी) आहे, तर टोकियो (३.३४ कोटी) तिसऱ्या स्थानावर घसरले आहे. विशेष म्हणजे, भारताची राजधानी नवी दिल्ली, जी यापूर्वी अनेकदा पहिल्या तीन शहरांमध्ये गणली जायची, ती आता चौथ्या स्थानावर आहे, दिल्लीतील लोकसंख्या ३.०२ कोटी नोंदवली गेली आहे.
हा बदल केवळ आकडेवारीचा नाही, तर जागतिक आर्थिक आणि लोकसंख्याशास्त्रीय बदलांचे संकेत देणारा आहे. अहवालातील प्रमुख निष्कर्ष असे आहेत:
२०२५ पर्यंत जगातील एकूण लोकसंख्येच्या सुमारे ८० टक्के लोक शहरांमध्ये राहतील.
१ कोटीहून अधिक लोकसंख्या असलेल्या 'मेगासिटीज'ची संख्या १९७५ मधील केवळ ८ वरून वाढून आता ३३ झाली आहे. यापैकी तब्बल १९ शहरे एकट्या आशिया खंडात आहेत.
जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेल्या टॉप-१० शहरांमध्ये आशिया खंडातील ९ शहरांचा समावेश आहे.
या यादीत आशियाबाहेरचे एकमेव शहर इजिप्तची राजधानी कैरो (२.३० कोटी) आहे.
इंडोनेशियाची राजधानी जकार्ता ४१.९ दशलक्ष लोकसंख्येसह पहिल्या स्थानावर आहे.
बांगलादेशातील ढाका ३६.६ दशलक्ष लोकसंख्येसह दुसऱ्या स्थानावर आहे.
जपानमधील टोकियो ३३.४ दशलक्ष लोकसंख्येसह तिसऱ्या स्थानावर आहे.
भारतातील नवी दिल्ली ३०.२ दशलक्ष सह चौथ्या स्थानावर आहे.
चीनमधील शांघाय २९.६ दशलक्ष लोकसंख्येसह पाचव्या स्थानावर आहे.
चीनमधील ग्वांगझू २७.६ दशलक्ष सह सहाव्या स्थानावर आहे.
फिलिपिन्समधील मनिला २४.७ दशलक्ष सह सातव्या स्थानावर आहे.
भारतातील कोलकाता २२.५ दशलक्ष सह आठव्या स्थानावर आहे.
दक्षिण कोरियातील सोल नवव्या स्थानावर आहे, २२.५ दशलक्ष लोकसंख्या आहे.
इजिप्तमधील कैरो २३ दशलक्ष लोकसंख्या असलेले दहाव्या स्थानावर आहे. (आशियाबाहेरील एकमेव शहर)
जकार्ताचा उदय: एक नवीन जागतिक केंद्र
जकार्ताचा प्रवास थक्क करणारा आहे. जलद आर्थिक विकास, ग्रामीण-शहरी स्थलांतर आणि उच्च जन्मदरामुळे ते मेगासिटी बनले आहे. ४.१९ कोटी लोकसंख्येसह, हे शहर सध्या हवामान बदल आणि पूर यांसारख्या आव्हानांचा सामना करत आहे.
ढाका: वेगाने वाढणारे दक्षिण आशियाई शहर
दुसऱ्या क्रमांकावर असलेले ढाका (३.६६ कोटी) बांगलादेशचे आर्थिक केंद्रीकरण दर्शवते. अहवालानुसार, २०५० पर्यंत ढाका जगातील सर्वात मोठे शहर बनू शकते, ज्याची लोकसंख्या ५.० कोटींहून अधिक असेल. हे शहर जगातील सर्वात जास्त लोकसंख्या घनता असलेले सर्वात मोठे शहर आहे.
टोकियोचे स्थान घटले: जपानची घटती लोकसंख्या
१९५० पासून सातत्याने अव्वल राहिलेले टोकियो आता ३.३४ कोटी लोकसंख्येसह तिसऱ्या स्थानी आहे. जपानमधील कमी जन्मदर, वाढते वृद्धापकाळ आणि कमी स्थलांतर यामुळे हे घडले आहे. २०५० पर्यंत त्याची लोकसंख्या घटून ३ कोटींवर येऊ शकते.
