Russia RS-28 Sarmat Satan 2
मॉस्को : रशियाने विकसित केलेले RS-28 Sarmat आंतरखंडीय बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र (ICBM), जे ‘सॅटन 2’ या नाटोने दिलेल्या टोपणनावानेही ओळखले जाते, हे सध्या जगातील सर्वात घातक क्षेपणास्त्रांपैकी एक मानले जाते. 18000 किमी इतकी प्रचंड रेंज असलेले हे क्षेपणास्त्र उत्तर व दक्षिण ध्रुवातून देखील लक्ष्यांवर हल्ला करू शकते.
रेंज: अंदाजे 18000 किमी – जगातील कुठल्याही बिंदूवर हल्ला करण्याची क्षमता
वजन: 208 टन
लांबी: 35 मीटर
पेलोड क्षमता: 10 ते 15 स्वतंत्र लक्ष्यांवर हल्ला करणारे अणुशस्त्र (MIRV)
स्पीड: मॅक 20 पेक्षा अधिक (हायपरसॉनिक श्रेणीत)
इंधन: द्रव इंधन (liquid-fueled) – सॉलिड इंधनाच्या तुलनेत थोडा अधिक वेळ लागतो लॉन्चसाठी
विशेष तंत्रज्ञान: काही युनिट्समध्ये Avangard हायपरसॉनिक ग्लाइड वाहन बसवले जाऊ शकते – जे मिड-फ्लाइटमध्ये मार्ग बदलू शकते
रशियाचा अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांच्या अणु धोरणामधील हा एक प्रमुख भाग मानला जातो. अमेरिकेने अलीकडे रशियन सीमेजवळ दोन अणुबोटी तैनात केल्यानंतर, रशियाने आपली सामरिक ताकद दाखवण्याच्या उद्देशाने Sarmat वर पुन्हा लक्ष केंद्रीत केलं आहे.
RS-28 Sarmat ही अमेरिकेच्या Minuteman III (13000 किमी) आणि चीनच्या DF-41 (12000 – 15000 किमी) पेक्षा केवळ जास्त श्रेणीचेच नव्हे, तर अधिक पेलोड क्षमतेचे क्षेपणास्त्र आहे.
बलस्थानं:
अतुलनीय श्रेणी – १८,००० किमी
एकावेळी अनेक अणुशस्त्र वाहून नेण्याची क्षमता (MIRV)
हायपरसॉनिक स्पीड – रडार व इतर संरक्षण यंत्रणांना चुकवण्यास सक्षम
ध्रुवांमधून आक्रमण करण्याची रणनीती – पारंपरिक रडार कव्हरेज बाहेरून प्रवेश
मर्यादा:
द्रव इंधनावर चालणारे असल्याने प्रक्षेपणास वेळ लागतो
2024 मध्ये एका चाचणीदरम्यान झालेल्या स्फोटामुळे तांत्रिक विश्वासार्हतेबाबत प्रश्न
अमेरिकेची SBIRS प्रणाली आणि भविष्यातील अवकाशातून अडवणारी तंत्रज्ञान ही संभाव्य आव्हाने
Sarmat च्या तैनातीमुळे अमेरिका आणि नाटोसाठी हा थेट धोका मानला जात आहे. ध्रुवांवरून हल्ला करण्याचे सामर्थ्य आणि हायपरसॉनिक स्पीड ही वैशिष्ट्ये पारंपरिक क्षेपणास्त्र संरक्षण यंत्रणांना अपुरी ठरवू शकतात.
विश्लेषकांच्या मते, हे फक्त अमेरिकेपुरतेच मर्यादित नसून युक्रेन, जपान, ऑस्ट्रेलिया यांसारख्या देशांनाही अप्रत्यक्ष इशारा आहे. हे क्षेपणास्त्र जागतिक पातळीवरील अणुशस्त्र स्पर्धेचा नवीन अध्याय सुरू करत असल्याचे मत अनेक रणनीतिक विश्लेषक मांडत आहेत.
RS-28 Sarmat हे केवळ एक क्षेपणास्त्र नाही, तर रशियाच्या सामरिक धोरणातील एक महत्त्वाचा भाग आहे. आजघडीचे हे सर्वात घातक शस्त्र मानले जाते. आंतरराष्ट्रीय तणावांच्या पार्श्वभूमीवर त्याच्या वापराच्या संभाव्यता आणि परिणाम खूप गांभीर्याने पाहावे लागतील.
