Iran Ballistic Missile:
इराणने नुकतेच त्यांनी आंतरखंडीय बॅलेस्टिक मिसाईल (ICBM) तयार केलं आहे. या मिसाईलची रेंज ही १० हजार किलोमीटर इतकी असेल असं सांगतलं जात आहे. जर इराणचा हा दावा सत्य मानला तर इराणच्या या मिसाईलच्या रेंजमध्ये संपूर्ण युरोप आणि अमेरिकेचा काही भाग देखील येणार आहे. ही बातमी इराणी न्यूज एजन्सी तस्नीम ने ७ नोव्हेंबर रोजी दिली होती. याबाबतची माहिती ट्विटरवर देखील शेअर करण्यात आली आहे. मात्र पाश्चिमात्य देशांनी याला दुजोरा दिलेला नाही.
हे मिसाईल जवळपास तयार झालं आहे असं सांगण्यात येत आहे. एका व्हिडिओत इराण रिव्होल्युशनरी गार्ड्स कॉर्पच्या कॉमेट्रीसोबत मिसाईल सायलो, मोबाईल लाँचर आणि जुनं लाँचिंगचं फुटेज दाखवण्यात आलं आहे. या व्हिडिओत मिसाईल तयार झालं आहे असं सांगण्यात येत आहे. मात्र याला सॅटेलाईट इमेज किंवा १० हजार किलोमीटच्या टेस्टिंगचा व्हिडिओची जोड देण्यात आलेली नाहीत.
यापूर्वी इराणनं २ हजार किलोमीटर रेंजची मिसाईल तयार केली होती. याची रेंज जस्त्रायल आणि पूर्व युरोपपर्यंत मर्यादित होती. मात्र आता जर दावा केला जातोय त्याप्रमाणं जर १० हजार किलोमीटरपर्यंत रेंजची मिसाईल इराणकडं असेल तर हा एक खूप मोठा बदल असेल. जर मिसाईल यशस्वी ठरलं तर पहिल्यांदाच इराणच्या टप्प्यात अमेरिकेचा पूर्व भाग येणार आहे. त्यात वॉशिंग्टन डीसीचा देखील समावेश असेल.
इराणकडे सध्या असलेल्या खोरमशहर-4 सारख्या क्षेपणास्त्रांचा पल्ला केवळ 2,000 ते 3,000 किलोमीटर आहे. १०,००० किमीची रेंज गाठण्यासाठी इराणला नवीन आणि प्रगत तंत्रज्ञान आवश्यक आहे:
शक्तीशाली प्रोपल्शन (इंजिन):
क्षेपणास्त्राला खूप मोठे अंतर कापण्यासाठी अत्यंत शक्तिशाली इंजिनची गरज आहे.
अनेक टप्प्यांची लॉन्च सिस्टीम:
एका टप्प्यातून दुसऱ्या टप्प्यात जाणारी यंत्रणा (Multi-stage Launch System) गरजेची आहे.
उष्णता प्रतिरोधक री-एंट्री व्हेईकल:
वातावरणात पुन्हा प्रवेश करताना प्रचंड उष्णता सहन करू शकणारे तंत्रज्ञान आवश्यक आहे.
सैटेलाइट कार्यक्रमाची मदत:
अनेक तज्ञांचे मत आहे की, इराणचा सिमोर्घ (Simorgh) आणि कासेद (Qased) सारखा उपग्रह प्रक्षेपण वाहन (Satellite Launch Vehicle - SLV) कार्यक्रम या क्षेपणास्त्र निर्मितीसाठी मदत करत आहे. अमेरिकेच्या संरक्षण विभागानुसार, हे 'दुहेरी वापराचे' (Dual-use) कार्यक्रम आहेत, जे अंतराळ मोहिमा आणि क्षेपणास्त्र निर्मिती दोन्हीसाठी वापरले जाऊ शकतात.
लवकर प्रक्षेपणाची तयारी: इराण अलीकडे सॉलिड-फ्युएल (घन इंधन) आधारित क्षेपणास्त्रांना प्राधान्य देत आहे. कारण ती लपवणे सोपे आणि लवकर प्रक्षेपित करता येतात. मात्र, इतक्या लांब पल्ल्यासाठी सॉलिड फ्युएलचे उत्पादन करणे तांत्रिकदृष्ट्या अधिक कठीण आहे.
जर इराणचे हे क्षेपणास्त्र दावे खरे ठरले, तर जागतिक सुरक्षा धोरणांमध्ये मोठा बदल होऊ शकतो:
अमेरिकेची सध्याची GMD (ग्राउंड-बेस्ड मिडकोर्स डिफेन्स) यंत्रणा उत्तर कोरियासारख्या लहान धोक्यांसाठी तयार करण्यात आली आहे. इराणच्या ICBM (इंटरकॉन्टिनेंटल बॅलेस्टिक मिसाइल) पासून बचावासाठी अलास्का आणि कॅलिफोर्नियामध्ये इंटरसेप्टर (अवरोधक) वाढवावे लागतील. NORAD आणि एजिस (Aegis) सिस्टीम मजबूत करणे आवश्यक ठरेल.
युरोपीय देशांना आपली चेतावणी प्रणाली (Warning System) वाढवावी लागेल आणि क्षेपणास्त्र संरक्षणात (Missile Defence) अधिक योगदान द्यावे लागेल.
इराणचा प्रादेशिक दबदबा वाढेल. इस्रायल आणि आखाती देशांवर (Gulf Countries) जास्त राजकीय आणि लष्करी दबाव वाढेल.
इराणचे नेते या घोषणेद्वारे स्वतःला जागतिक शक्ती म्हणून सिद्ध करण्याचा प्रयत्न करत आहेत. आर्थिक निर्बंध आणि अंतर्गत असंतोष वाढत असताना, ही घोषणा इराणच्या नेतृत्वाला एक मनोवैज्ञानिक शक्ती (Psychological boost) देत आहे.
