आजच्या काळात वैयक्तिक कर्ज (Personal Loan) हे अनेकांसाठी आर्थिक गरजा पूर्ण करण्याचे महत्वाचे साधन झाले आहे. लग्न, मुलांचे शिक्षण, वैद्यकीय आणीबाणी, घरगुती खर्च किंवा प्रवास योजना अशा प्रत्येक प्रसंगासाठी लोक वैयक्तिक कर्जाचा पर्याय निवडतात.
पण प्रत्येक कर्ज सारखे नसते. वैयक्तिक कर्जाचे दोन प्रकार असतात, सुरक्षित (Secured Loan) आणि असुरक्षित (Unsecured Loan). दोन्ही कर्जांचे वैशिष्ट्ये, फायदे आणि तोटे जाणून घेणे खूप आवश्यक आहे.
सुरक्षित कर्जात, कर्जदाराला काही मौल्यवान मालमत्ता (Collateral) बँकेकडे गहाण ठेवावी लागते.
उदाहरण – घर, जमीन, गाडी, सोने, एफडी (Fixed Deposit).
सुरक्षित कर्जाची वैशिष्ट्ये
गहाण आवश्यक – कर्जासाठी मालमत्ता गहाण ठेवावी लागते.
मोठी रक्कम मिळते – बँकेचा धोका कमी असल्यामुळे मोठे कर्ज मिळू शकते.
कमी व्याजदर – सुरक्षित कर्जावर व्याजदर कमी असतो कारण बँक सुरक्षित आहे.
मोठा परतफेडीचा कालावधी – १० ते १५ वर्षांचा कालावधी असू शकतो, त्यामुळे EMI कमी येतो.
क्रेडिट स्कोअरचा ताण कमी – तुमचा क्रेडिट स्कोअर कमी असला तरी मालमत्ता गहाण असल्यामुळे कर्ज मंजूर होण्याची शक्यता वाढते.
उदाहरणे – गृहकर्ज (Home Loan), वाहन कर्ज (Car Loan), मालमत्तेवरचे कर्ज (Loan Against Property).
असुरक्षित कर्जामध्ये कोणतीही मालमत्ता गहाण ठेवण्याची गरज नसते.
बँक तुमच्या आर्थिक स्थितीवर, नोकरीच्या स्थिरतेवर आणि क्रेडिट स्कोअरवर विश्वास ठेवून कर्ज देते.
असुरक्षित कर्जाची वैशिष्ट्ये
गहाण लागत नाही – घर, गाडी किंवा इतर मालमत्ता द्यावी लागत नाही.
लहान रक्कम मिळते – सहसा ५० हजार ते ५ लाखांपर्यंत रक्कम मिळते.
जास्त व्याजदर – कारण बँकेसाठी धोका जास्त असतो.
लहान परतफेडीचा कालावधी – १ ते ५ वर्षांमध्ये कर्ज फेडावे लागते.
क्रेडिट स्कोअर महत्वाचा – कमी क्रेडिट स्कोअर असेल तर कर्ज नाकारले जाऊ शकते.
उदाहरणे – वैद्यकीय कर्ज, लग्न कर्ज, प्रवास कर्ज, वैयक्तिक कर्ज (Personal Loan).
मुद्दासुरक्षित कर्जअसुरक्षित कर्जगहाण आवश्यकहोय (घर, सोने, एफडी इ.)नाहीकर्ज रक्कमजास्त (मोठ्या रकमा मिळतात)मर्यादितव्याजदरकमीजास्तपरतफेडीचा कालावधीमोठा (१०-१५ वर्षे)लहान (१-५ वर्षे)क्रेडिट स्कोअरचा ताणकमीजास्त (महत्वाचा घटक)जोखीमकर्ज न फेडल्यास मालमत्ता जप्तडिफॉल्ट झाल्यास कायदेशीर कारवाई
मोठी रक्कम हवी असेल, आणि मालमत्ता गहाण ठेवण्याची तयारी असेल, तर सुरक्षित कर्ज सर्वोत्तम.
लहान रक्कम हवी असेल आणि त्वरित गरज असेल, तर असुरक्षित कर्ज निवडा.
कर्ज निवडण्यापूर्वी नेहमी व्याजदर, EMI, परतफेडीचा कालावधी आणि तुमची आर्थिक क्षमता तपासा.
