फळांचा रस मधुमेह रुग्णांसाठी 'जानी दुश्मन' नाही ! 'एकच प्याला' शुगर लेव्हल स्थिर करु शकतो
पुढारी ऑनलाईन डेस्क
टाईप-2 मधुमेह ही अशी अवस्था आहे ज्यामध्ये स्वादुपिंड पुरेसे इंसुलिन तयार करत नाही किंवा शरीर हार्मोनला प्रतिरोधक बनते ज्यामुळे पेशींना ग्लुकोज कार्यक्षमतेने शोषून घेण्यास प्रतिबंधित करते आणि रक्तातील साखरेची पातळी वाढवते.
इंसुलिन प्रतिरोधक क्षमता आणि रक्तातील साखरेची वाढती पातळी यामुळे टाईप-2 मधुमेह वेळेवर नियंत्रित न झाल्यास रुग्णाच्या आरोग्यासाठी हानिकारक ठरू शकते. त्यामुळे डॉक्टर प्रथिने, हेल्दी फॅट्स, अत्यावश्यक खनिजे, जीवनसत्त्वे, कमी-कार्बोहायड्रेट आहाराचे पालन करण्याची शिफारस करतात.
जेव्हा कमी किंवा साखर नसलेल्या आहाराचे पालन करण्याचा विचार येतो तेव्हा पहिल्यांदा फळांचे सेवन टाळण्याकडे सर्वांचा कल असतो. फळे पोषक तत्वांनी समृद्ध असली तरी, फळांमध्ये फ्रक्टोजचे प्रमाण जास्त असते. नैसर्गिकरित्या वाढणाऱ्या साखरेने रक्तातील साखरेची पातळी देखील वाढण्याची शक्यता असते.
त्यामुळे मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी फळांच्या रसांची शिफारस केली जात नाही. कारण साखर आणि कमी फायबर सामग्रीमुळे रक्तातील ग्लुकोज वेळेत वाढू शकते. तथापि, एका नवीन अभ्यासानुसार, फळांच्या रसात एक विशिष्ट प्रकार आहे जो काही मिनिटांत रक्तातील साखर कमी करू शकतो.
फळांचा रस रक्तातील साखरेची पातळी कमी करू शकतो का?
एल्सेव्हियर जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अहवालानुसार डाळिंबाच्या रसाचे रक्तातील साखरेवर होणारे अल्पकालीन परिणाम शोधण्यात आले. तज्ज्ञांनी डाळिंबाच्या रसाचे सेवन केल्यानंतर तीन तासांनी टाइप-2 मधुमेहाच्या रूग्णांमध्ये रक्तातील साखरेवर रस घेण्याचे परिणाम काय होतात ते जाणून घेतले.
ताज्या रसाचा थेट परिणाम अभ्यासात दिसून आला. 12 तासांच्या उपवासानंतर आणि शरीराच्या वजनाच्या प्रति किलोग्राम 1.5 मिली डाळिंबाचा रस घेतल्यानंतर एक ते तीन तासांनी मधुमेह असलेल्या 85 सहभागींच्या रक्ताचे नमुने घेण्यात आले.
रक्तातील साखरेची पातळी कमी झाली आहे आणि टाईप-2 मधुमेहाच्या रूग्णांमध्ये रस घेतल्यानंतर तीन तासांनंतर इन्सुलिनचा प्रतिकार देखील दिसून आला. ज्या रुग्णांच्या रक्तातील साखरेची पातळी सुरुवातीला कमी होती त्यांच्यामध्ये हा परिणाम अधिक शक्तिशाली होता. परिणाम पुरुष आणि स्त्रिया दोघांसाठी समान असले तरी वृद्ध रुग्णांमध्ये ते कमी प्रभावी होते.
रक्तातील ग्लुकोजच्या पातळीच्या चांगल्या व्यवस्थापनासाठी, कमी-ग्लायसेमिक इंडेक्स (GI) पदार्थ खाण्याची शिफारस केली जाते – जे पदार्थ सेवन केल्यावर रक्तातील साखरेची पातळी फारशी वाढवत नाही. काही सामान्य उच्च GI खाद्यपदार्थांमध्ये शुद्ध साखर, प्रक्रिया केलेले पदार्थ, मिष्टान्न, साखरयुक्त कार्बोनेटेड पेये, बटाटे, पांढरी ब्रेड आणि पांढरा तांदूळ यांचा समावेश होतो. दुसरीकडे, कमी GI खाद्यपदार्थांमध्ये संपूर्ण धान्य, ओट्स, भाज्या आणि ओट्स सारख्या जटिल कर्बोदकांचा समावेश होतो.
याव्यतिरिक्त, दर आठवड्याला पुरेसा वर्कआउट, अडीच तासांचा व्यायाम, मधुमेह व्यवस्थापनास मदत करू शकतो. रक्तातील साखरेचे विश्लेषण करण्यापूर्वी, टाईप-2 मधुमेहाच्या तुमच्या रिस्क मूल्यांकन करण्यासाठी खालील बाबींकडे काळजीपूर्वक पाहणे आवश्यक आहे.
- वारंवार लघवीला होणे
- अचानक वजन कमी होणे
- ज्या जखमा सहज बऱ्या होत नाहीत
- खासगी भागांभोवती खाज सुटणे
- जास्त तहान लागते
- थकवा
हे ही वाचलं का ?