नवी दिल्ली : काश्मीरमधील पहलगाम येथे झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यानंतर भारत आणि पाकिस्तानमधील संबंध तणावपूर्ण बनले आहेत. भारताने पाकिस्तानातून येणाऱ्या नागरिकांसाठी व्हिसा सेवा स्थगित केली आहे. ज्यामध्ये प्रामुख्याने पर्यटक व्हिसा , वैद्यकीय व्हिसा , तीर्थयात्रा व्हिसा आणि व्यवसाय व्हिसा यांचा समावेश आहे . पर्यटन, वैद्यकीय, धार्मिक भेटी आणि व्यावसायिक कारणांसाठी भारतात येणाऱ्या पाकिस्तानी नागरिकांसाठी हे सर्व व्हिसा प्रकार महत्त्वाचे होते.
२७ एप्रिल २०२५ पर्यंत जारी केलेले व्हिसा रद्द केले जातील, ज्यामुळे पाकिस्तानी नागरिकांना भारतात प्रवास करणे कठीण होईल. दरवर्षी, भारत सरकार ५० हजार ते एक लाख पाकिस्तानी नागरिकांना वेगवेगळ्या श्रेणींचे व्हिसा देते. गेल्या वर्षीही सुमारे एक लाख लोकांना असे व्हिसा देण्यात आले होते. तथापि, परराष्ट्र मंत्रालयाचे म्हणणे आहे की ते या संदर्भात अधिकृत माहिती देऊ शकत नाहीत. अशा परिस्थितीत, २७ एप्रिल ते २९ एप्रिल दरम्यान व्हिसाधारक पाकिस्तानी नागरिकांना परत पाठवणे हे एक मोठे आव्हान असेल.
दहशतवादी हल्ल्यांपासून सुरक्षा मजबूत करण्यात व्यस्त असलेल्या भारत सरकारकडे पाकिस्तानी व्हिसावर आलेले किती लोक व्हिसाची मुदत संपल्यानंतर परत आले याची आकडेवारी नाही. व्हिसाची मुदत संपल्यानंतरही भारतात राहणाऱ्या लोकांची संख्या आणि ते देशाच्या कोणत्या भागात राहत आहेत याची माहिती परराष्ट्र मंत्रालय देऊ शकत नाही. पहलगाम घटनेनंतर गृह मंत्रालय या दिशेने सक्रिय झाले आहे. केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी स्वतः सर्व राज्यांच्या मुख्यमंत्र्यांशी बोलून त्यांच्या राज्यात पाकिस्तान व्हिसा मिळालेल्या लोकांची संख्या आणि तपशीलांची संपूर्ण माहिती मागितली. सूत्रांचे म्हणणे आहे की भारतात सुमारे १०,००० ते २०,००० बेकायदेशीर पाकिस्तानी राहत आहेत.
पाकिस्तानी नागरिकांना व्यवसाय, परिषद, पत्रकार, वैद्यकीय , अधिकृत , तीर्थयात्रा , विद्यार्थी , पर्यटक, वाहतूक आणि अभ्यागत व्हिसा दिला जातो. हे सर्व व्हिसा २७ एप्रिल २०२५ पासून रद्द केले जातील . तथापि, दीर्घकालीन व्हिसा पूर्वीप्रमाणेच सुरू राहील. भारत सरकारने कोणतेही नवीन व्हिसा देण्यास मनाई केली आहे.
कुटुंब, पर्यटनासाठी पर्यटक व्हिसा ₹२०,००० - ₹३०,०००
वैद्यकीय व्हिसा रु.१०,००० - रु.१५,०००
तीर्थयात्रा व्हिसा ५,००० ते १०,००० रुपये
बिझनेस व्हिसा ५,००० ते १०,०००
इतर (विद्यार्थी , पत्रकार , इ.) ५,००० पेक्षा कमी
परराष्ट्र मंत्रालयाच्या सूत्रांनुसार, दरवर्षी एकूण व्हिसाची संख्या ५०,००० ते १ लाख दरम्यान असू शकते , ज्यामध्ये पर्यटक, वैद्यकीय, अभ्यागत व्हिसाची संख्या सर्वात जास्त आहे.
२०१७ - २०२२ दरम्यान , ४,५५२ पाकिस्तानी नागरिकांना भारतीय नागरिकत्व देण्यात आले. २०११-२०२० दरम्यान , ४,०८५ जणांना नागरिकत्व मिळाले. याशिवाय, भारतीय तुरुंगात सुमारे ७६१ पाकिस्तानी नागरिक आहेत , जे बहुतेक हेरगिरी आणि दहशतवादाशी संबंधित गुन्ह्यांसाठी आहेत.
पर्यटक आणि अभ्यागत: ४०-५०%
वैद्यकीय: २०-३०%
तीर्थयात्रा: १०-१५%
व्यवसाय आणि परिषदा: ५-१०%
इतर (विद्यार्थी, पत्रकार, वाहतूक, अधिकारी): ५% पेक्षा कमी