ठळक मुद्दे
भारताचे स्वदेशी पाचव्या पिढीतील स्टेल्थ फायटर जेट AMCA २०२७ अखेरीस पहिले उड्डाण घेणार आहे.
यामध्ये AI-आधारित को-पायलट, स्टेल्थ डिझाईन, आणि सुपरक्रूझ क्षमतांसह आधुनिक तंत्रज्ञानाचा समावेश आहे.
हा प्रकल्प भारताला अमेरिका, रशिया आणि चीनच्या पंक्तीत उभे करणार आहे.
India 5th generation fighter jet
नवी दिल्ली : भारताने लष्करी क्षेत्रात एक महत्त्वाचा टप्पा गाठला आहे. AMCA (Advanced Medium Combat Aircraft) हे भारताचे पाचव्या पिढीतील पहिले स्टेल्थ फायटर जेट, 2027 च्या अखेरीस आपल्या पहिल्या उड्डाणासाठी सज्ज होणार आहे.
संपूर्णपणे स्वदेशी तंत्रज्ञानावर आधारित, AI-आधारित को-पायलट, स्टेल्थ डिझाईन आणि सुपरक्रूझ तंत्रज्ञानासह हे विमान आधुनिक युद्धासाठी एक निर्णायक हत्यार ठरणार आहे. स्टेल्थ फायटर जेट AMCA चे डिझाईन अंतिम झाले आहे. या प्रकल्पाचे प्रमुख कृष्ण राजेंद्र यांनी ही माहिती दिली.
AMCA हे एकल वैमानिक असलेले, दुहेरी इंजिनचे स्टेल्थ फायटर जेट आहे. जे अमेरिकेचे F-35, चीनचे J-20, आणि रशियाचे Su-57 यांच्याशी तगडी स्पर्धा करेल.
नाव: AMCA (Advanced Medium Combat Aircraft)
डिझाईन: पूर्णपणे स्वदेशी – ADA, DRDO, HAL आणि शैक्षणिक संस्थांचा संयुक्त प्रकल्प
प्रकार: पाचव्या पिढीतील स्टेल्थ फायटर जेट
उड्डाणाची अपेक्षित वेळ: 2027 अखेर
नियोजन: पहिल्या टप्प्यात 5 प्रोटोटाइप तयार करणार; नंतर सेरीज उत्पादन
सरकारकडून 15,000 कोटींची मंजुरी, प्रोटोटाइप निर्मितीसाठी सुरुवात
AI-आधारित इलेक्ट्रॉनिक को-पायलट – वैमानिकाला सहाय्य करणारा आभासी सहकारी
अंतर्गत शस्त्रागार (Internal Weapon Bay) – स्टेल्थ मोडमध्ये 1.5 टन वजन वाहून नेण्याची क्षमता
नॉन-स्टेल्थ मोडमध्ये – 5 टनपर्यंत शस्त्रे वाहून नेणे शक्य
सुपर-क्रूझ क्षमता – आफ्टरबर्नर शिवाय सुपरसोनिक वेगात उड्डाण
AESA रडार, नेटवर्क-सेंट्रिक वॉरफेअर, सेन्सर फ्युजन – युद्धभूमीवर त्वरित माहिती आणि प्रतिसाद.
सर्पेन्टाइन एअर इन्टेक्स, रडार-वेव्ह अॅब्झॉर्प्शन टेक्नॉलॉजी – पूर्ण स्टेल्थ डिझाईन, रडारपासून संरक्षण.
कमाल टेक-ऑफ वजन क्षमता : 25 टन
या जेटची स्टेल्थ क्षमता (नजरेपासून दूर राहणे) प्रभावी असणार आहे. सर्व बाजूंनी कमी दृश्यता, रडार-विरोधी संरचना
स्टेल्थ मोड: अंतर्गत शस्त्रसाठवणुकीमुळे रडारपासून संरक्षण – कमी शस्त्र क्षमतेसह उच्च गुप्तता
नॉन-स्टेल्थ मोड: बाह्य पायलनवर अधिक शस्त्र वाहून नेण्याची क्षमता – अधिक मारा, पण कमी गुप्तता
AMCA मध्ये विशेष तंत्रज्ञानाचा वापर करण्यात आला आहे ज्यामुळे हे विमान इन्फ्रारेड सेन्सर व इलेक्ट्रॉनिक नजरेपासून लपून राहू शकते, जी आधुनिक युद्धात अत्यंत महत्त्वाची बाब आहे.
AMCA हे मिग आणि जॅग्वार सारख्या जुन्या विमानांची जागा घेणार आहे. यामुळे भारतीय वायुसेनेला प्रचंड बळ मिळणार आहे. तेजस LCA, भावी MMRFA, आणि आयातीच्या राफेल व F-35 यांच्यासह मिळून भारताची आकाशातील ताकद वाढणार आहे.
AMCA प्रकल्प यशस्वी झाल्यास, अमेरिका, रशिया व चीननंतर भारत हा पाचव्या पिढीतील स्टेल्थ फायटर जेट स्वतः तयार करणारा चौथा देश ठरणार आहे. हा प्रकल्प 'आत्मनिर्भर भारत' आणि 'मेक इन इंडिया' या धोरणांचे यश दर्शवणारा ठरणार आहे.
AMCA हे केवळ फायटर जेट नसून भारताच्या तांत्रिक आणि संरक्षण सामर्थ्याचे प्रतीक आहे. अमेरिका (F-35), रशिया (Su-57), आणि चीन (J-20) नंतर, भारत हा स्वतःचे पाचव्या पिढीतील स्टेल्थ फायटर तयार करणारा चौथा देश ठरणार आहे.
2027 च्या अखेरीस जेव्हा AMCA पहिले उड्डाण घेईल, तेव्हा ते केवळ एक विमान आकाशात उडत नसेल — तर भारताची वैज्ञानिक प्रगती, संरक्षण आत्मनिर्भरता आणि जागतिक सामर्थ्याची झेप दाखवत असेल.