Agni-5 missile test successfully
नवी दिल्ली : भारताने बुधवारी ओडिशाच्या चांदीपूर येथील इंटिग्रेटेड टेस्ट रेंजवरून ‘अग्नि-5’ या इंटरमिजिएट रेंज बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्राची यशस्वी चाचणी केली. संरक्षण मंत्रालयाने दिलेल्या माहितीनुसार, चाचणीदरम्यान सर्व तांत्रिक व कार्यात्मक बाबी यशस्वीरीत्या तपासण्यात आल्या, ज्यामुळे देशाच्या सामरिक संरक्षण क्षमतेत मोठी भर पडली आहे.
‘अग्नि-5’ हे 5000 किमी पेक्षा अधिक पल्ल्याचे क्षेपणास्त्र असून, डिफेन्स रिसर्च अँड डेव्हलपमेंट ऑर्गनायझेशन (DRDO) ने याची निर्मिती केली आहे. ही मालिका भारताच्या जमिनीवर आधारित अण्वस्त्र क्षमतेच्या यंत्रणेचा कणा मानली जाते.
अण्वस्त्र वाहून नेण्यास सक्षम – सुमारे 1.5 टन वजनाचे अण्वस्त्र वाहू शकते.
MIRV (Multiple Independently Targetable Re-entry Vehicle) तंत्रज्ञान – एकाच क्षेपणास्त्रामधून अनेक वेगवेगळ्या लक्ष्यांवर एकाच वेळी हल्ला शक्य.
सॅटेलाईट-आधारित नेव्हिगेशन प्रणाली – भारताची NavIC प्रणाली व अमेरिकेची GPS प्रणाली यांचा वापर.
RLG-INS व MINGS आधारित मार्गदर्शन – अचूकतेसाठी आधुनिक नेव्हिगेशन प्रणाली.
कॅनिस्टरयुक्त डिझाइन – जलद तैनातगी, सुरक्षित साठवण आणि अधिक हालचालीक्षम.
‘अग्नि-5’ मध्ये गेल्या काही वर्षांत विविध सुधारणा करण्यात आल्या आहेत, जसे की- सुधारित एव्हियोनिक्स, अधिक सक्षम उष्णता संरक्षण यंत्रणा (re-entry shield), मार्गदर्शन यंत्रणेत प्रगती.
ही चाचणी केवळ भारताच्या संरक्षण क्षेत्रातच नव्हे, तर आंतरराष्ट्रीय स्तरावर भारताची सामरिक ताकद अधोरेखित करणारी ठरली आहे.
अग्नि क्षेपणास्त्र मालिका ही भारताच्या संरक्षण संशोधन व विकास संघटनेने (DRDO) विकसित केलेली एक महत्त्वाची बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र (Ballistic Missile) मालिका आहे.
ही मालिका भारताच्या अण्वस्त्रवाहक क्षेपणास्त्र सामर्थ्याचा कणा मानली जाते आणि भारताच्या त्रिस्तरीय अण्वस्त्र निवारण धोरणात (nuclear triad) जमिनीवरून प्रक्षेपित होणाऱ्या क्षेपणास्त्रांमध्ये महत्वाची भूमिका बजावते.
अग्नि-1 हे अल्प पल्ल्याचे बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र असून त्याचा पल्ला सुमारे 700 ते 900 किमी आहे. अग्नि-2 हे मध्यम पल्ल्याचे क्षेपणास्त्र असून त्याचा पल्ला अंदाजे 2,000 ते 2,500 किमी आहे. अग्नि-3 हे मध्यम ते लांब पल्ल्याचे क्षेपणास्त्र असून त्याचा पल्ला सुमारे 3,000 ते 3,500 किमी आहे.
अग्नि-4 हे लांब पल्ल्याचे इंटरमिजिएट रेंज क्षेपणास्त्र असून त्याचा पल्ला सुमारे 4,000 किमी आहे. यामध्ये सुधारित नेव्हिगेशन प्रणाली व अचूकतेसाठी सुधारणा करण्यात आलेल्या आहेत.
सध्या अग्नि-6 या संभाव्य इंटर-कॉन्टिनेंटल बॅलिस्टिक मिसाईल (ICBM) चे विकसन सुरू आहे. याचा पल्ला सुमारे 8,000 ते 10,000 किमी किंवा त्याहून अधिक असण्याची शक्यता आहे.