Bhosale Family Sword In New York
नागपूर : नागपुरातील प्रसिद्ध भोसले घराण्याची ऐतिहासिक तलवार सध्या राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर चर्चेत आहे. ही तलवार न्यूयॉर्कमधील एका ब्रोकर कंपनीच्या मालकीत असून ती लवकरच ऑनलाईन (Online) लिलावासाठी आणण्यात येणार आहे अशी माहिती ‘सदबीज’ या लिलाव करणाऱ्या संकेतस्थळावर देण्यात आली आहे. या तलवारीला भोसले घराण्याशी जोडले जात असून, खास करून श्रीमंत राजे रघुजी भोसले यांच्याशी संबंध असल्याचा दावा कंपनीकडून करण्यात येत आहे.
ही तलवार कशी आणि कधी न्यूयॉर्कच्या त्या ब्रोकर कंपनीकडे पोहोचली आहे, याबाबत अद्याप कोणतीही स्पष्ट माहिती उपलब्ध नाही. या तलवारीच्या इतिहासाचा मागोवा घेण्यासाठी अनेक इतिहासकार आणि नागपूरमधील भोसले घराण्याचे वंशज उत्सुक आहेत. ही तलवार म्हणजे केवळ एक शस्त्र नसून भोसले राजवंशाच्या सामर्थ्याची आणि शौर्याची साक्ष आहे.
इतिहासात १८५३ ते १८६४ या काळात नागपूरच्या राजे मुधोजी भोसले यांनी इंग्रजांविरुद्ध अनेक युद्धे लढली होती. या काळात इंग्रजांनी नागपूरचा खजिना लुटल्याचे इतिहासात नमूद आहे. या लुटमारीत या तलवारीचा काहीसा संबंध असण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे. कदाचित ब्रिटिशांनी लुटलेल्या खजिन्यासोबत तलवारही नेली असण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.
राजे मुधोजी भोसले यांच्या वंशजांनी आणि इतिहासतज्ज्ञांनी या तलवारीच्या लिलावाला विरोध केला आहे. त्यांच्या म्हणण्यानुसार, ही तलवार भोसले घराण्याची मौल्यवान वारसा असून ती भारतातच सुरक्षित ठेवली पाहिजे. तलवार लिलावासाठी बाजारात येणे म्हणजे राजवटीच्या इतिहासाला धक्का असल्याचेही मत व्यक्त केले जात आहे.
या तलवारीच्या लिलावाच्या पार्श्वभूमीवर अनेक प्रश्न निर्माण झाले आहेत. विशेषत: ती न्यू यॉर्कमध्ये कशी पोहोचली याचा शोध घेण्याची गरज आहे. भारतीय इतिहासातील महत्त्वपूर्ण या तलवारीचे भारताकडे पुनर्वसन होणे आवश्यक आहे, असा इतिहासप्रेमींचे म्हणणे आहे.
भोसले घराण्याच्या इतिहासात या तलवारीला विशेष महत्त्वाचा स्थान आहे. त्यामुळे या तलवारीच्या लिलावाला आंतरराष्ट्रीय स्तरावरही विरोध होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. नागपूरमधील संस्कृती आणि इतिहासावर आधारित ही तलवार एक अद्वितीय वारसा मानली जाते.
शेवटी, भोसले घराण्याच्या या ऐतिहासिक तलवारीसंबंधित सर्व तपशील योग्य न्यायालयीन मार्गाने आणि शासनाच्या हस्तक्षेपाने उलगडले जाण्याची अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे, जेणेकरून हा मौल्यवान इतिहास सुरक्षित राहू शकेल आणि पुढील पिढ्यांना त्याचा आदर राहील.