थंडीच्या दिवसांत पाणी गरम करण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या हीटिंग रॉड (Heating Rod) ची गरज घरोघरी लागते. मात्र, काही दिवसांच्या वापरातच या रॉडवर एक पांढऱ्या रंगाची जाड पापडी (थर) जमा होते. ही पापडी दिसायला तर घाण वाटतेच, पण त्याचबरोबर यामुळे रॉडची गरमी करण्याची क्षमता कमी होते आणि पाणी गरम व्हायला जास्त वेळ लागतो. ही समस्या कशामुळे येते आणि ती दूर करण्याचा 5 मिनिटांत करता येणारा सोपा 'देसी जुगाड' कोणता, हे जाणून घेऊया.
हीटिंग रॉडवर जमा होणारी ही पांढरी पापडी म्हणजेच 'स्केल' (Scale) किंवा 'कॅल्शियम डिपॉझिट्स' असतात. आपल्या वापरातील पाण्यामध्ये नैसर्गिकरित्या कॅल्शियम (Calcium), मॅग्नेशियम (Magnesium) आणि इतर अनेक खनिजे (Minerals) विरघळलेली असतात.
जेव्हा हीटिंग रॉडच्या मदतीने पाणी गरम केले जाते, तेव्हा उच्च तापमानामुळे पाण्याची वाफ होते आणि विरघळलेली ही खनिजे रॉडच्या पृष्ठभागावर घनरूप (Solidify) होऊन जमा होतात. पाणी 'कडक' (Hard Water) असेल, तर हा थर अधिक वेगाने जमा होतो.
हीटिंग रॉड स्वच्छ करण्याचा हा सोपा आणि प्रभावी घरगुती उपाय आहे, जो करण्यासाठी तुम्हाला फक्त दोन वस्तू लागतील आणि केवळ 5 मिनिटे लागतील:
व्हिनेगर (Vinegar) चा वापर: एका बादलीत किंवा मोठ्या भांड्यात पाणी घ्या. त्यात एक ते दोन कप पांढरे व्हिनेगर मिसळा.
रॉड भिजवा: हीटिंग रॉडचा जो भाग खराब झाला आहे, तो या व्हिनेगर मिश्रणात बुडवून ठेवा. रॉड पूर्णपणे पाण्यात बुडलेला असल्याची खात्री करा.
5 मिनिटे थांबा: रॉड बुडवून ठेवल्यानंतर फक्त 5 मिनिटे वाट पाहा. व्हिनेगरमधील एसिटिक ऍसिड हे कॅल्शियमच्या थराशी रासायनिक क्रिया करून त्याला विरघळवण्यास सुरुवात करते.
स्वच्छ करा: 5 मिनिटांनंतर रॉड पाण्यातून बाहेर काढा आणि स्क्रब किंवा जुन्या टूथब्रशच्या मदतीने हलके घासून घ्या. पांढरा थर लगेच निघून जाईल.
पुन्हा वापर: रॉड स्वच्छ पाण्याने धुवून वाळवा. आता तुमचा रॉड पुन्हा चांदीसारखा चमकदार दिसेल आणि तो पाणी वेगाने गरम करू शकेल.
या सोप्या देसी जुगाडाने तुमची हीटिंग रॉड पुन्हा नवी होईल आणि तुमचे वीजबिल वाचण्यासही मदत होईल, कारण रॉड कमी वेळात पाणी गरम करेल.