पांढऱ्या केसांची समस्या लपवण्यासाठी किंवा केसांना नैसर्गिकरित्या एक नवी छटा देण्यासाठी मेहेंदीचा वापर पूर्वापार चालत आला आहे. पण आता साध्या मेहेंदीच्या पलीकडे जाऊन त्यात वेगवेगळे नैसर्गिक घटक मिसळण्याचा ट्रेंड जोर धरू लागला आहे. सध्या सोशल मीडियावर आणि ब्युटी ब्लॉग्सवर एका घरगुती उपायाची जोरदार चर्चा आहे, तो म्हणजे मेहेंदीमध्ये बीटरूटचा रस आणि चहा पावडर मिसळून लावणे.
असा दावा केला जातो की, या मिश्रणामुळे केसांना बाजारातील महागड्या डायप्रमाणे गडद तपकिरी (Dark Brown) किंवा आकर्षक बरगंडी (Burgundy) रंग येतो. पण या दाव्यात खरंच किती तथ्य आहे? हा नैसर्गिक उपाय खरोखरच केसांचा रंग बदलतो का? चला, यामागील विज्ञान आणि सत्य सविस्तरपणे जाणून घेऊया.
हा उपाय कितपत प्रभावी आहे, हे समजून घेण्यासाठी यातील प्रत्येक घटकाचे कार्य समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.
मेहेंदी (Henna): मेहेंदीच्या पानांमध्ये 'लॉसोन' (Lawsone) नावाचा नैसर्गिक रंग घटक असतो, जो केसांमधील केराटिनसोबत मिळून केसांना नैसर्गिक तांबडा-नारंगी रंग देतो.
बीटरूट (Beetroot): बीटामध्ये 'बेटासायनिन' (Betacyanin) नावाचे एक नैसर्गिक रंगद्रव्य (Pigment) असते, जे त्याला गडद गुलाबी किंवा जांभळसर रंग देते. जेव्हा हे मेहेंदीमध्ये मिसळले जाते, तेव्हा ते मेहेंदीच्या तांबड्या रंगाला अधिक गडद आणि लालसर (Reddish/Burgundy) छटा देण्यास मदत करते.
चहा पावडर (Tea Powder): चहा पावडरमध्ये 'टॅनिन' (Tannins) नावाचा घटक असतो. टॅनिनमुळे मेहेंदीचा रंग अधिक गडद आणि तपकिरी होण्यास मदत होते. ते मेहेंदीच्या नारंगी रंगाची तीव्रता कमी करून तिला ब्राऊन टोनकडे नेते.
थोडक्यात, बीट आणि चहा पावडर हे दोन्ही घटक मेहेंदीच्या नैसर्गिक रंगाला अधिक गडद आणि वेगळी छटा देण्यासाठी 'कॅटॅलिस्ट' (Catalyst) म्हणून काम करतात.
या प्रश्नाचे उत्तर 'हो, पण मर्यादित स्वरूपात' असे आहे. बीट आणि चहा पावडर मिसळल्याने तुमच्या केसांना नक्कीच एक वेगळी आणि गडद छटा मिळते. मात्र, हा बदल रासायनिक डायप्रमाणे नसतो.
काय परिणाम दिसतो?: या मिश्रणामुळे केसांना नैसर्गिक तांबड्या रंगाऐवजी गडद तपकिरी, बरगंडी किंवा वाईन रंगासारखी सुंदर झाक येते. काळ्या केसांवर सूर्यप्रकाशात ही छटा अधिक स्पष्ट दिसते, तर पांढऱ्या किंवा फिकट केसांवर हा रंग अधिक प्रभावीपणे दिसून येतो.
अंतिम रंग कशावर अवलंबून असतो?: तुमच्या केसांचा मूळ रंग, केसांचा पोत (Texture) आणि तुम्ही हे मिश्रण केसांवर किती वेळ ठेवता यावर अंतिम परिणाम अवलंबून असतो.
आवश्यक साहित्य:
१ कप चांगल्या प्रतीची मेहेंदी पावडर
१ मध्यम आकाराच्या बीटचा काढलेला ताजा रस (सुमारे अर्धा कप)
२ चमचे चहा पावडर (एका कप पाण्यात उकळून, गाळून घेतलेले पाणी)
१ चमचा लिंबाचा रस (रंग चांगला बसण्यास मदत करतो)
१ चमचा दही किंवा अंडे (केसांना कंडिशनिंगसाठी, ऐच्छिक)
सर्वप्रथम, एका लोखंडाच्या भांड्यात (शक्य असल्यास) मेहेंदी पावडर घ्या. लोखंडाच्या भांड्यामुळे रंग अधिक गडद होतो.
त्यात चहा पावडरचे पाणी, बीटरूटचा रस आणि लिंबाचा रस हळूहळू घालून गुठळ्या होऊ न देता एकजीव पेस्ट तयार करा.
आवश्यक असल्यास दही किंवा अंडे घालून मिश्रण चांगले फेटून घ्या.
हे भांडे २ ते ३ तास किंवा शक्य असल्यास रात्रभर झाकून ठेवा, जेणेकरून रंग चांगला उतरेल.
दुसऱ्या दिवशी हे मिश्रण ब्रशच्या साहाय्याने केसांच्या मुळांपासून टोकांपर्यंत व्यवस्थित लावा.
किमान २ ते ३ तास केसांवर तसेच ठेवा. अधिक गडद रंगासाठी तुम्ही जास्त वेळही ठेवू शकता.
वेळ पूर्ण झाल्यावर केस फक्त साध्या पाण्याने स्वच्छ धुवा. लक्षात ठेवा, त्याच दिवशी शाम्पू वापरू नका. शाम्पूचा वापर दुसऱ्या दिवशी केल्यास रंग केसांवर चांगला टिकतो.
फायदे:
रसायनमुक्त: हा पूर्णपणे नैसर्गिक उपाय असल्याने केसांना रासायनिक डायमुळे होणारे नुकसान टळते.
कंडिशनिंग: मेहेंदी, बीट आणि दही यांमुळे केस मऊ, मुलायम आणि चमकदार होतात.
टाळूसाठी फायदेशीर: यामुळे टाळूतील अतिरिक्त तेल कमी होते आणि डोक्याला थंडावा मिळतो.
खबरदारी:
बीटरूटचा रंग नैसर्गिक असल्याने तो रासायनिक रंगांइतका टिकत नाही आणि काही धुण्यानंतर फिका होऊ लागतो.
हा उपाय १५ दिवसांतून एकदा केल्यास रंगाची छटा टिकून राहण्यास मदत होते.
कोणताही नैसर्गिक उपाय वापरण्यापूर्वी पॅच टेस्ट करणे नेहमीच सुरक्षित ठरते.
जर तुम्हाला रासायनिक रंगांना एक सुरक्षित आणि नैसर्गिक पर्याय हवा असेल, तर मेहेंदीमध्ये बीट आणि चहा पावडर मिसळून वापरणे हा एक उत्तम उपाय आहे. यातून तुम्हाला कदाचित मॉडेलसारखा परफेक्ट बरगंडी रंग मिळणार नाही, पण केसांना एक सुंदर, नैसर्गिक आणि निरोगी चमक नक्कीच मिळेल. हा उपाय केवळ केसांचा रंगच नव्हे, तर त्यांचे आरोग्य सुधारण्यासाठीही निश्चितच फायदेशीर आहे.