वॉशिंग्टन : लहान मुलांनाच नव्हे तर अनेक प्रौढांनाही इंजेक्शनच्या सुईची भीती वाटत असते. आता अमेरिकेतील वैज्ञानिक ही समस्या दूर करण्यासाठी प्रयत्न करीत आहेत. ते असे रोप विकसित करीत आहेत जे खाल्ल्यानंतर मानवी शरीरात औषधाची लस पोहोचेल. सोप्या भाषेत सांगायचे तर ही भाजी खायला देऊन त्या माध्यमातून 'कोव्हिड'ची लसही दिली जाईल!
या लसीच्या रोपाला अमेरिकेतील युनिव्हर्सिटी ऑफ कॅलिफोर्निया रिव्हरसाईडचे संशोधक विकसित करीत आहेत. ते रोपाच्या मदतीने कोरोनाची एम-आरएनए लस मानवी शरीरात सोडण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. 'फायझर' आणि 'मॉडर्ना'ने आपली लस तयार करण्यासाठी एम-आरएनए तंत्राचा वापर केला आहे. यापूर्वी या तंत्राचा वापर कमीच होत होता.
मात्र, आता कोव्हिड लस तयार झाल्यानंतर अशा तंत्राचा वापरही वाढला आहे. अनेक कंपन्या फ्ल्यूची लस तयार करण्यासाठीही एम-आरएनए तंत्राचा वापर करीत आहेत. या तंत्राने तयार केलेली लस रोगप्रतिकारक शक्‍तीला असे 'ट्रेनिंग' देते की जेणेकरून ती कोरोना विषाणूचा स्पाईक प्रोटिन (काटे) ओळखेल. कोरोना संक्रमण होताच रोगप्रतिकारकशक्‍ती स्पाईक प्रोटिन ओळखून ते नष्ट करण्याचा प्रयत्न करते.
संशोधकांनी म्हटले आहे की, ज्या तंत्राने फायझर-बायोअन्टेक आणि मॉडर्नाने कोव्हिड लस बनवली आहे, आम्ही त्याच तंत्राने लस तयार करून वनस्पतीच्या माध्यमातून मानवी शरीरात पोहोचवण्यासाठी प्रयत्न करीत आहोत.
पाले भाजी ही सहजपणे पचली जाते; पण सीरिंजमधून लस घेतल्यावर साईड इफेक्टचा धोकाही असतो. भाजीच्या स्वरुपात दिली जाणार्‍या लसीची ने-आण किंवा देखभाल करणे सोपे असते. कमी तापमानात वनस्पतींना ठेवल्यावर त्यांच्यामधील लस खराब होण्याचा धोका नसतो.
जर हा प्रयोग यशस्वी ठरला तर कमी उत्पन्‍न असलेल्या देशांमध्ये अशी लस असलेली रोप वरदान ठरेल. संशोधक जुआन पाब्लो यांनी सांगितले की एक रोप एका माणसासाठी पुरेसे एम-आरएनए निर्माण करील. त्यासाठी आम्ही पालक आणि लेट्यूसचे उत्पादन घेत आहोत. अशा वनस्पतींमधील क्लोरोप्लास्ट म्हणजेच हरितद्रव्य एम-आरएनएला सांभाळू शकतात.
