HC On Elderly-inlaws
नवी दिल्ली : "कुटुंबातील पालक, आई -वडील हे हिंदू कुटुंबाचा अविभाज्य भाग आहेत. आपल्या जोडीदाराने घरातील वयस्कर वडीलधाऱ्यांची काळजी घ्यावी, ही पतीची अपेक्षा रास्त आहे. वयस्कर सासू-सासऱ्यांबद्दल सूनेची उदासीनता हा वैवाहिक कायद्याच्या कक्षेत क्रूरतेचा एक पैलू आहे," असे निरीक्षण नोंदवत दिल्ली उच्च न्यायालयाने पतीला घटस्फोट देण्याच्या कौटुंबिक न्यायालयाच्या आदेशाविरुद्ध पत्नीने केलेले अपील फेटाळले.
'बार अँड बेंच'ने दिलेल्या वृत्तानुसार, दाम्पत्याचा विवाह १९९० मध्ये झाला. १९९७ मध्ये त्यांना एक मुलगा झाला. पतीने आरोप केला की त्याची पत्नी संयुक्त कुटुंबात राहण्यास तयार नव्हती. संमतीशिवाय वारंवार घर सोडून माहेरी जात होती. अखेर २००८ पासून दोघाचे वैवाहिक संबंध दुरावले. यानंतर पत्नीने कुटुंबाची मालमत्ता तिच्या नावावर करण्यासाठी दबाव आणला. २००९ मध्येया दबावानंतर कौटुंबिक न्यायालयात घटस्फोटासाठी अर्ज केल्यानंतर पती व त्यांच्या कुटुंबीयांवर अनेक फौजदारी खटले दाखल केले. कौटुंबिक न्यायालयाने पत्नीने सहवास करण्यास बराच काळ नाकारणे, सूड उगवण्यासाठी एफआयआर दाखल करणे हे मानसिक क्रूरतेचे लक्षण असल्याचे स्पष्ट करत घटस्फोट मंजूर केला. या निकालास पत्नीने उच्च न्यायालयात आव्हान दिले होते.
पत्नीच्या याचिकेवर सुनावणी करताना दिल्ली उच्च न्यायालयाने न्यायमूर्ती अनिल क्षेत्रपाल आणि हरीश वैद्यनाथन शंकर यांच्या खंडपीठाने असे निरीक्षण नोंदवले आहे की, कुटुंबातील वयस्कर आई-वडील हे संयुक्त हिंदू कुटुंबाचा अविभाज्य भाग आहेत. त्यांच्याबद्दल पती-पत्नींची उदासीनता आणि उदासीनता वैवाहिक वादात क्रूरतेत भर घालते.कारण घटस्फोटाच्या आदेशाला आव्हान देणार्या पत्नीला सासू चालण्यास असमर्थ आहे आणि तिने हिप रिप्लेसमेंट शस्त्रक्रिया केली आहे याची माहिती नव्हती.भारतीय कौटुंबिक संदर्भात विवाहातील आवश्यक जबाबदाऱ्यांबद्दल पत्नीची दुर्लक्ष ही अशी उदासीनता प्रतिबिंबित करते. वैवाहिक जीवनाता पती-पत्नी घरातील ज्येष्ठांच्या आरोग्याची आणि प्रतिष्ठेची काळजी आणि काळजी दाखवेल अशी अपेक्षा नैसर्गिक आणि कायदेशीर आहे.
या प्रकरणातील सूनेने सासरच्या लोकांबद्दल, विशेषतः वाढत्या वयाची आणि आरोग्याच्या परिस्थितीबाबत दाखवलेली उदासीनता आणि असंवेदनशीलता ही क्षुल्लक मानली जाऊ शकत नाही. या वर्तनामुळे पती आणि त्याच्या कुटुंबावर अतोनात त्रास सहन करावा लागला. ज्यामुळे वैवाहिक कायद्याच्या कक्षेत क्रूरतेचा आणखी एक पैलू बनला," असे निरीक्षण नोंदवत पत्नीने दाखल कलेल्या याचिकेत कोणतेही तथ्य आढळले नाही. विवाहित जवळीकतेला दीर्घकाळ नकार देणे आणि वारंवार छळ करणे हे हिंदू विवाह कायदा, १९५५ अंतर्गत मानसिक क्रूरता आहे, असे स्पष्ट करत खंडपीठाने पतीला घटस्फोट देण्याच्या कौटुंबिक न्यायालयाच्या आदेशाविरुद्ध पत्नीने केलेले अपील फेटाळले.
