Ahmedabad plane crash Black box recovered Crash site Flight recorder
अहमदाबाद : अहमदाबादहून लंडनकडे निघालेल्या एअर इंडिया बोईंग 787-8 ड्रीमलायनर विमानाचा काल झालेल्या भीषण अपघातानंतर ‘ब्लॅक बॉक्स’ सापडल्याने तपासाला आता अधिक गती मिळणार आहे. ही ‘ब्लॅक बॉक्स’ अत्यंत महत्त्वाची माहिती नोंदवणारी यंत्रणा असून, ती डॉक्टरांच्या वसतिगृहाच्या छतावर सापडली आहे – जिथे हे विमान आदळले होते.
‘ब्लॅक बॉक्स’ ही एक अत्यंत मजबूत आणि टिकाऊ यंत्रणा आहे, ज्यात विमानातील महत्त्वाचे डेटा रेकॉर्ड केले जातात. त्यामध्ये दोन भाग असतात –
डिजिटल फ्लाइट डेटा रेकॉर्डर (DFDR) – ज्यामध्ये विमानाचा वेग, उंची, इंजिनचे कार्यप्रदर्शन यासारख्या तांत्रिक बाबी नोंदवल्या जातात.
कॉकपीट व्हॉइस रेकॉर्डर (CVR) – ज्यामध्ये वैमानिकांचे संभाषण, नियंत्रण कक्षाशी संवाद, तसेच कॉकपिटमधील आवाज नोंदवले जातात.
ही यंत्रणा उष्णता, पाणी, तसेच जबर अपघातांनाही तोंड देण्यास सक्षम असते. त्यामुळे अपघात कितीही मोठा असला, तरीही ‘ब्लॅक बॉक्स’मधील माहिती सहसा सुरक्षित राहते.
भारत सरकारच्या एअरक्राफ्ट अॅक्सिडेंट इन्व्हेस्टिगेशन ब्युरोच्या (AAIB) अधिकाऱ्यांनी गुजरात सरकारच्या 40 जणांच्या मदतीने ‘ब्लॅक बॉक्स’ शोधून काढला. हे उपकरण सापडल्याने आता या दुर्घटनेमागील कारणांचा शोध घेणे अधिक सुलभ होणार आहे. भारतासह अमेरिका आणि ब्रिटनमधील तज्ज्ञ तपासात सहभागी झाले आहेत.
टाटा सन्सचे अध्यक्ष एन. चंद्रशेखर यांनी सांगितले की, "ही एक सामान्य उड्डाण असताना इतकी भीषण दुर्घटना कशी घडली, हे समजण्यासाठी आता आंतरराष्ट्रीय स्तरावरचे प्रशिक्षित तपासकर्ते याचा शोध घेत आहेत."
ब्लॅक बॉक्समधील डेटा विश्लेषण केल्यानंतर विमानाचा उड्डाण करतानाचा संपूर्ण तांत्रिक आणि मानवी घटक तपासता येणार आहे. उड्डाणाच्या वेळी कॉकपिटमध्ये नेमके काय घडले, ते कसे संवाद साधत होते, आणि यंत्रणेत काही तांत्रिक बिघाड झाला का – हे सर्व तपशील यातून उघड होणार आहेत.
ही दुर्दैवी घटना काल घडली, जेव्हा एअर इंडिया ड्रीमलायनर विमान अहमदाबाद विमानतळावरून लंडनकडे निघाले होते. उड्डाणाच्या काही सेकंदांनंतरच विमान अपेक्षित उंची गाठण्यात अयशस्वी ठरले आणि थेट वैद्यकीय महाविद्यालयाच्या डॉक्टरांच्या वसतिगृहावर आदळले.
विमानात एकूण 242 प्रवासी होते. त्यामधून केवळ एका ब्रिटनस्थित भारतीय वंशाच्या प्रवाशाचा जीव वाचला आहे. या दुर्घटनेत अनेक निष्पाप जीव गमावावे लागले.
