समीर सय्यद
पुणे : पुणे कॅन्टोन्मेंट हा भाग महापालिकेत नाही, त्याठिकाणी कॅन्टोन्मेंन्ट कायदा लागू असल्याने अनेक निर्बंध आहेत. त्यामुळे कॅन्टोन्मेंटच्या हद्दीत मोठ्या प्रमाणात वनसंपदा आहे. हा भाग पुणे शहराचे फुप्फुस असून, महापालिकेत समाविष्ट केल्यास त्या ठिकाणी गगनचुंबी इमारती उभ्या राहतील. परिणामी, शहराचे आरोग्य धोक्यात येईल, अशी भीती वास्तू विशारद पूर्व केसकर यांनी दै. 'पुढारी'शी
बोलताना व्यक्त केली.
जीएसटी लागू झाल्यामुळे बोर्डाची आर्थिक परिस्थिती बिकट झाली. त्यामुळे विकासकामांना खो बसला आहे. कॅन्टोन्मेंट बोर्ड हद्दीत चटई क्षेत्र निर्देशांकावर (एफएसआय) बंधने घालण्यात आली. तसेच जुन्या व जीर्ण इमारतींच्या पुनर्विकासावरही काही प्रमाणात निर्बंध आहेत. अनेकांनी आपल्या राहत्या घरांना दुकांनामध्ये रूपांतरित केले आहे.
तर दुसरीकडे नागरी सुविधांची वानवा, वाढते व्यापारीकरण, पथारीवाल्यांचा सुळसुळाट, ध्वनीप्रदूषण आणि बेकायदा बांधकामे या सर्वांच्या त्रासामुळे रहिवासी त्रस्त झाले आहेत. त्यामुळे येथील अनेक कुटुंब महापालिका हद्दीतील वडगावशेरी, ढोले पाटील रोड, कोरेगाव पार्क, कोंढवा, भवानी पेठ आदी भागांत चांगल्या सुविधा मिळतील या अपेक्षेने स्थलांतरित झाली; परंतु यातील अनेकांनी त्यांची कागदावर ओळख मात्र, कॅन्टोन्मेंट बोर्डातील रहिवासी म्हणूनच ठेवली आहे.
शहराच्या तुलनेत बोर्डाची हवा चांगली…
कॅन्टोन्मेंट दोन भागांत विभागलेला असून, एक नागरी वस्ती आणि दुसरा बंगलो परिसर आहे. हे दोन्ही भाग पुणे महापालिकेत समाविष्ट झाल्यास येथे मोठ्या प्रमाणात इमारती उभ्या राहतील. पुणे शहरात स्वारगेट, कोथरूड, शिवाजीनगर, औंध, डेक्कन, कात्रज यासह उपनगरातील हवेची गुणवत्ता मोजली तर ती प्रदूषित ते अतिप्रदूषित प्रकारात मोडते. शहरातील या भागात ती सतत 100 ते 180 मायक्रोग्राम प्रतिक्युबिक मीटर इतकी असते. याउलट पुणे कॅन्टोन्मेंट भागातील हवेची गुणवत्ता ही समाधानकारक (70 ते 80)
या गटात मोडते. या भागातील ओझोन, सूक्ष्म कण (पीएम 2.5), धुलीकण (पीएम 10) चे प्रमाणही आटोक्यात आहे.