पुणे : पुढारी वृत्तसेवा : नॅशनल सेंटर फॉर रेडिओ अॅस्ट्रोफिजिक्स (एनसीआरए) पुणे येथील शास्त्रज्ञांच्या गटाने देशातील खोडदस्थित मीटर तरंग लांबीची महाकाय रेडिओ दुर्बीण (जीएमआरटी) आणि ग्रीन बँक टेलिस्कोप (जीबीटी) यूनायटेड स्टेट्स मिलिसेकंद स्पंदकाचा (एमएसपी) ग1544+4937 दशकभर दीर्घकालीन अभ्यास केला. या अभ्यासामुळे संघाला मिलिसेकंद स्पंदकाच्या वेगाचा आणि इतर अनेक गुणधर्मांचा अचूक अंदाज घेता आला. डॉ. भास्वती भट्टाचार्य यांच्या मार्गदर्शनाखाली एनसीआरएमधील पीएचडी विद्यार्थिनी संगीता कुमारी यांनी जीएमआरटीसोबत अनेक फि—क्वेन्सीजवर निरीक्षणे वापरून गॅलेक्टिक फिल्ड एमएसपी ( चडझ) चा प्रदीर्घ कालावधीचा अभ्यास केला.
एनसीआरएचे डॉ. जयंता रॉय आणि एनसीआरएचे दुसरे पीएचडी विद्यार्थी देवज्योती कंसबनिक हे संशोधक आहेत. डॉ. भास्वती भट्टाचार्य यांनी सांगितले, "स्पंदकाचे गुणधर्म, पल्सार टायमिंग म्हणून ओळखल्या जाणार्या तंत्राद्वारे अचूकपणे मिळवता येतात. पल्सारमधून स्पंदने येण्याच्या वेळेचे मोजमाप करून न्यूट्रॉन तार्याच्या फिरण्याचे नियमित निरीक्षण आहे. डेटा सेटचा स्पॅन जितका मोठा असेल, तितके पल्सारच्या परिमितीचा अचूक अंदाज लावला जाऊ शकतो. पल्सारचे मापदंड किती अचूकपणे निर्धारित केले जातात, हे मोजण्यासाठी पल्सार खगोलशास्त्रज्ञांद्वारे वेळेचा अवशिष्ट मेट्रिक म्हणून वापरला जातो.
" जीएमआरटीद्वारे विस्तृत बँडविड्थमध्ये संवेदनशील निरीक्षणे वापरून संगीता कुमारी आणि टीमने एका दशकाहून अधिक काळ मिलिसेकंद पल्सार ग1544+4937 च्या गुणधर्मांचा अभ्यास केला. आकाशात वितरित मिलिसेकंद पल्सारची एक रचना (पल्सार टायमिंग अॅरे) असून, ज्याचे प्राथमिक उद्दिष्ट महाप्रचंड कृष्णविवरातील स्पंदकांमधून गुरुत्वीय लहरी सिग्नल शोधणे आहे. या पल्सार टायमिंग अॅरेमध्ये या मिलिसेकंद पल्सारचा समावेश करण्याची शक्यता शास्त्रज्ञांनी शोधून काढली. पल्सार ग1544+4937 5.5 मायक्रोसेकंद स्पंदन सूचित करतात की, पल्सार ग1544+4937 हे सध्याच्या वेळेच्या अभ्यासाच्या स्थितीत पल्सार टाइमिंग अॅरेमध्ये समाविष्ट करण्यासाठी एक आदर्श मिलिसेकंद पल्सार असू शकत नाही. तथापि, आम्हाला 2018 ते 2022 पासून 200 मेगाहर्ट्झ बँडविड्थ असलेली तसेच अद्ययावत केलेली जीएमआरटी प्रणाली वापरताना 3. 1 मायक्रो सेकंदांचा अवशिष्ट वेळ मिळाला आहे, असे या संशोधन गटाच्या प्रमुख संगीता कुमारी यांनी नमूद केले.
