बृहन्मुंबई महानगरपालिकेने जारी केलेल्या मार्गदर्शक तत्त्वांचे उल्लंघन केल्याप्रकरणी आणि वायू प्रदूषणास कारणीभूत ठरत असल्यामुळे, मुंबईतील ५३ बांधकाम प्रकल्पांना ‘कामे थांबवा’ अशी नोटीस महानगरपालिकेकडून देण्यात आली आहे. बृहन्मुंबई महानगरपालिकेतर्फे जारी केलेल्या वायू प्रदूषणासंदर्भातील मार्गदर्शक तत्त्वांचे काटेकोरपणे पालन करणे आवश्यक असल्याचे स्पष्ट करण्यात आले आहे.
मुंबईसारख्या महानगरात वाढता वायू प्रदूषणाचा स्तर हा गेल्या काही वर्षांत गंभीर चिंतेचा विषय बनला आहे. विशेषतः बांधकाम प्रकल्प, रस्त्यांची उकरणे आणि उद्योगांमुळे निर्माण होणाऱ्या धुळीमुळे शहरातील AQI मध्ये सतत चढउतार होत आहेत. हे लक्षात घेत बृहन्मुंबई महानगरपालिकेने (BMC) प्रदूषण नियंत्रणासाठी जारी केलेल्या मार्गदर्शक तत्त्वांचे काटेकोर पालन करणे आता सर्व बांधकाम व्यावसायिक, ठेकेदार आणि संबंधित संस्थांसाठी पूर्णपणे बंधनकारक करण्यात आले आहे.
बांधकाम स्थळी संवेदक (सेन्सोर) आधारित वायू गुणवत्ता निर्देशांक (AQI) मोजणारी संयंत्रे सतत चालू राहतील, हे संबंधितांनी सुनिश्चित करावे. ही संयंत्रे बंद आढळल्यास संबंधितांवर कडक कारवाई करण्यात येईल, असा इशारा अतिरिक्त महानगरपालिका आयुक्त (शहर) डॉ. अश्विनी जोशी यांनी दिला आहे.
महानगरपालिकेने स्पष्ट केले आहे की, बांधकामस्थळी लावण्यात आलेली सेन्सर-आधारित वायू गुणवत्ता निर्देशांक (AQI) मोजणारी यंत्रणा सतत कार्यरत असणे अत्यावश्यक आहे. शहरातील वातावरणात धूळकणांचे प्रमाण वाढू नये, तसेच बांधकामाच्या ठिकाणामुळे इतर भागात प्रदूषण पसरणार नाही, यासाठी या यंत्रणांचे महत्त्व खूप मोठे आहे. मात्र, अनेक बांधकामस्थळी ही उपकरणे बंद ठेवली जात असल्याची तक्रार महानगरपालिकेकडे वारंवार येत होती.
या पार्श्वभूमीवर अतिरिक्त महानगरपालिका आयुक्त (शहर) डॉ. अश्विनी जोशी यांनी बांधकामस्थळांना कडक शब्दात इशारा दिला आहे. त्यांनी सांगितले की, AQI मोजणारी संयंत्रे बंद आढळल्यास संबंधित ठेकेदार, बिल्डर किंवा प्रकल्प व्यवस्थापकांवर कोणतीही दया न बाळगता कठोर कारवाई केली जाणार आहे. शहरातील वाढत्या प्रदूषणाची गंभीरता लक्षात घेता कोणत्याही प्रकारची ढिलाई स्वीकारली जाणार नाही, असेही त्यांनी स्पष्ट केले.
BMC च्या नव्या निर्देशांनुसार, बांधकामस्थळी धुळीचे प्रमाण नियंत्रित ठेवण्यासाठी खालील बाबी अनिवार्य करण्यात आल्या आहेत
पाण्याची नियमित फवारणी
धूळ उडू नये म्हणून जाळ्या आणि कव्हर्सचा वापर
बांधकाम साहित्य झाकून ठेवणे
वाहनांच्या टायर क्लिनिंग सिस्टीमचा वापर
वाहतूक मार्गांवर धूळ नियंत्रण प्रक्रिया
या सर्व उपायांवर सतत देखरेख ठेवण्यासाठी AQI सेन्सर्स हा एक महत्त्वाचा भाग आहे. म्हणूनच ही उपकरणे कायम कार्यरत राहणे आवश्यक असल्याचे BMC ने पुन्हा अधोरेखित केले आहे.
