पुढारी ऑनलाईन डेस्क : केंद्रीय निवडणूक आयोगाचे मुख्य निवडणूक आयुक्त राजीव कुमार यांनी निवड,ूक तारखांची घोषणा केली. (Lok Sabha Election date 2024) लोकसभा निवडणूक २०२४ साठी ७ टप्प्यांत मतदान होणार आहे. या निवडणुकीत देशातील युवा वर्ग आणि महिलांचे मतदान निर्णायक भूमिका बजावणार आहेत. कारण मागील म्हणजे २०१९ च्या लोकसभा निवडणुकीच्या तुलनेत मतदारांची संख्या ६ टक्क्यांनी वाढली आहे. जाणून घेवूया देशातील मतदारांची संख्याबाबत सविस्तर…
मुख्य निवडणूक आयुक्त राजीव कुमार यांनी सांगितले की, देशात एकूण ९६.८८ कोटी मतदार आहेत. त्यातील पुरुष मतदार हे ४९.७ कोटी तर महिला मतदार ४७.१ कोटी आहेत. जगातील सर्वाधिक मतदार असणार्या आपल्या देशात २०१९ मध्ये एकूण मतदारांचा आकडा 89.6 इतका होता.
देशात पुरुष मतदारांची संख्या 49.7 कोटी आहे, तर 2019 मध्ये ही संख्या 46.5 कोटी होती. दुसरीकडे, महिला मतदारांची संख्या ४७.१ कोटी आहे, ही आकडेवारी मागील लोकसभा निवडणुकीत ४३.१ कोटी इतकी होती. मतदार यादीतील लिंग गुणोत्तरामध्ये सकारात्मक वाढ झाल्याचा अहवाल निवडणूक आयोगाने दिला आहे. देशाच्या लोकशाही संरचनेत महिलांची वाढती भूमिका देखील यातून सूचित होते. मतदार यादीत 2.63 कोटीहून अधिक नवीन मतदारांचा समावेश करण्यात आला आहे. त्यापैकी १.४१ कोटी महिला मतदार आहेत तर १.२२ कोटी पुरुष मतदार आहेत. अशा प्रकारे नवीन महिला मतदारांची संख्या नवीन पुरुष मतदारांच्या तुलनेत 15% अधिक आहे.
गेल्या पाच वर्षांत (2019-2024) मतदार लिंग गुणोत्तरामध्ये लक्षणीय सुधारणा झाली आहे. लिंग गुणोत्तर 2019 मध्ये 928 होते जे 2020 मध्ये 932 आणि 2021 मध्ये 935 पर्यंत वाढले. 2022 आणि 2023 मध्ये ते फक्त 940 राहिले. तर 2024 मध्ये ते 948 पर्यंत वाढेल.
कोणत्याही लोकशाही देशात तरुणांची भूमिका खूप महत्त्वाची असते. निवडणूक आयोगाच्या आकडेवारीनुसार, देशात 18-19 वयोगटातील 1.85 कोटी तरुण मतदार आहेत. गेल्या वेळी हा आकडा दीड कोटी इतका होता. 18-19 आणि 20-29 वयोगटातील 2 कोटींहून अधिक तरुण मतदारांचा मतदार यादीत समावेश करण्यात आला आहे. मुख्य निवडणूक आयुक्त राजीव कुमार यांनी सांगितले की, शैक्षणिक संस्थांमधून तरुणांची थेट मतदान नोंदणी सुलभ करण्यासाठी मतदारसंघ स्तरावर विशेष सहाय्यक निवडणूक नोंदणी अधिकारी (AEROs) नियुक्त करण्यात आले होते.याशिवाय 17 वर्षांवरील तरुणांसाठीही आगाऊ अर्ज मागवण्यात आले आहेत. एका वर्षात तीन वेळा एकूण 10.64 लाखांहून अधिक आगाऊ अर्ज प्राप्त झाले आहेत.
सध्या देशभरात 88.35 लाख दिव्यांग मतदार आहेत. गेल्या लोकसभा निवडणुकीत 45.64 लाख मतदार होते. निवडणूक आयोगाने सांगितले की, मतदानाच्या दिवशी सुलभता आणि सर्वसमावेशकता सुनिश्चित करून दिव्यांग व्यक्तींना आधार देण्याचा स्तुत्य प्रयत्न करण्यात आला आहे.
देशभरात इतर ४८,०४४ मतदार असल्याचे निवडणूक आयोगाने म्हटले आहे. तर 2019 मध्ये इतर मतदार 39,683 होते.
घरोघरी पडताळणी केल्यानंतर, 1,65,76,654 मयत, कायमस्वरूपी स्थलांतरित आणि डुप्लिकेट मतदारांची नावे मतदार यादीतून काढून टाकण्यात आली आहेत. यामध्ये 67,82,642 मृत मतदार, 75,11,128 कायमचे हस्तांतरित/गैरहजर मतदार आणि 22,05,685 डुप्लिकेट मतदारांचा समावेश आहे. विशेषत: असुरक्षित आदिवासी गटांची (PVTGs) 100% नोंदणी साध्य करण्यासाठी विशेष प्रयत्न केले गेले आहेत. यामुळे मतदार यादी आतापर्यंतची सर्वात समावेशक बनली आहे, असेही यावेळी मुख्य निवडणूक आयुक्त राजीव कुमार यांनी सांगितले.
निवडणूक आयोगाचे मुख्य निवडणूक आयुक्त राजीव कुमार यांनी आज शनिवारी (दि.१६) लोकसभा निवडणूक २०२४ च्या तारखांची घोषणा केली. (Lok Sabha Election date 2024) लोकसभा निवडणूक २०२४ साठी ७ टप्प्यांत मतदान होईल आणि ४ जून रोजी मतमोजणी होईल. लोकसभेसाठी पहिल्या टप्प्यातील मतदान १९ एप्रिल रोजी, दुसरा टप्प्यातील मतदान २६ एप्रिल रोजी, तिसऱ्या टप्प्यातील मतदान ७ मे रोजी, चौथ्या टप्प्यातील मतदान १३ मे रोजी, पाचव्या टप्प्यातील मतदान २० मे रोजी, सहाव्या टप्प्यातील मतदान २५ मे रोजी आणि सातव्या टप्प्यांतील मतदान १ जून रोजी होईल आणि मतमोजणी ४ जून होईल, असे राजीव कुमार यांनी सांगितले.
