दुबईमध्ये, सूर्यप्रकाशाची मुबलकता असूनही, येथील स्थानिक आणि स्थलांतरित लोकसंख्येमध्ये, विशेषतः भारतीयांमध्ये, व्हिटॅमिन डीची कमतरता (Vitamin D Deficiency) ही एक चिंतेची बाब ठरली आहे. विविध वैद्यकीय अहवाल आणि सर्वेक्षणांनुसार, संयुक्त अरब अमिराती (UAE) मधील अधिक लोक व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेने त्रस्त आहेत.
कमतरतेची प्रमुख कारणे:
दुबईमध्ये व्हिटॅमिन डीची कमतरता आढळण्याची अनेक प्रमुख कारणे आहेत, जी प्रामुख्याने जीवनशैली आणि वातावरणाशी जोडलेली आहेत:
तीव्र उष्णता (Extreme Heat): दुबईतील तापमान खूप जास्त असल्याने, लोक दिवसा सूर्यप्रकाशात जाणे टाळतात आणि वातानुकूलित (AC) इमारती किंवा कार्यालयांमध्ये जास्त वेळ घालवतात. यामुळे, शरीराला व्हिटॅमिन डी तयार करण्यासाठी आवश्यक असलेला थेट सूर्यप्रकाश मिळत नाही.
कपड्यांची निवड: संस्कृती आणि उष्णतेमुळे लोक संपूर्ण शरीर झाकले जाईल असे कपडे परिधान करतात, ज्यामुळे त्वचेचा सूर्यप्रकाशाशी संपर्क कमी होतो.
सूर्यप्रकाशात जाण्याची वेळ (Limited Exposure Time): व्हिटॅमिन डी तयार होण्यासाठी आवश्यक असलेला अल्ट्राव्हायोलेट बी (UVB) किरणोत्सर्ग दुबईमध्ये दिवसा (सकाळी १० ते दुपारी ३ वाजेपर्यंत) सर्वात प्रभावी असतो, परंतु याच वेळी उष्णता सर्वाधिक असल्याने लोक बाहेर जात नाहीत.
त्वचेचा रंग (Skin Pigmentation): गडद त्वचा असलेल्या लोकांमध्ये व्हिटॅमिन डी तयार होण्यास जास्त वेळ लागतो, आणि दुबईत स्थायिक असलेल्या भारतीयांसारख्या आशियाई लोकांमध्ये हे प्रमाण अधिक आहे.
आहारातील कमतरता (Dietary Gaps): रोजच्या आहारात व्हिटॅमिन डी-युक्त पदार्थ (उदा. फॅटी मासे, अंड्याचा बलक, फोर्टिफाईड दूध) यांचा पुरेसा समावेश नसणे हे देखील एक महत्त्वाचे कारण आहे.
आरोग्यावर होणारे परिणाम:
व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेमुळे होणारे सामान्य परिणाम दुबईतील लोकांमध्ये मोठ्या प्रमाणात दिसून येतात, जसे की:
हाडे आणि स्नायू कमकुवत होणे.
सतत थकवा आणि अशक्तपणा जाणवणे.
रोगप्रतिकारशक्ती (Immunity) कमी होणे.
नैराश्य (Depression) आणि मूडमध्ये बदल.
दुबई आरोग्य प्राधिकरण आणि वैद्यकीय तज्ञ या समस्येवर उपाय करण्यासाठी खालील गोष्टी सुचवतात:
पुरेसा सूर्यप्रकाश घेणे: सकाळी लवकर (सकाळी ७ ते ९) किंवा उशिरा दुपारी (३ नंतर) 15 ते 30 मिनिटे थेट सूर्यप्रकाशात त्वचा उघडी ठेवून बसावे.
नियमीत तपासणी: रक्त तपासणी करून व्हिटॅमिन डीची पातळी तपासत राहावे.
आहार आणि पूरक आहार: व्हिटॅमिन डी-युक्त पदार्थांचा आहारात समावेश करणे आणि तीव्र कमतरता असल्यास, डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार व्हिटॅमिन डी सप्लिमेंट्स (गोळ्या किंवा इंजेक्शन) घेणे आवश्यक आहे.
नैसर्गिक अन्न स्रोत:
फॅटी मासे: सॅल्मन, ट्यूना, सार्डिन
अंड्याचा बलक: व्हिटॅमिन डीचा चांगला स्रोत.
मशरूम: शाकाहारींसाठी उपलब्ध असलेला नैसर्गिक स्रोत
फोर्टिफाइड अन्न (संवर्धित):
व्हिटॅमिन डीने फोर्टिफाइड केलेले दूध, योगर्ट (दही), ओटमील आणि संत्र्याचा रस यांचा आहारात समावेश करा.
पूरक आहार (Supplements):
तीव्र कमतरता असल्यास, डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार व्हिटॅमिन डी सप्लिमेंट्स (गोळ्या, कॅप्सूल किंवा इंजेक्शन) घ्या.
सूर्यप्रकाश:
दररोज सकाळी किंवा सायंकाळी १५ ते ३० मिनिटे त्वचा थेट सूर्यप्रकाशात (सनस्क्रीन न लावता) आणा. हा सर्वात प्रभावी नैसर्गिक उपाय आहे.
