पुढारी ऑनलाईन: सणासुदीच्या काळात ग्राहक अधिक प्रमाणात खरेदी करतात. यामध्ये ऑनलाईन खरेदीचे प्रमाण देखील मोठ्या प्रमाणात असते. दरम्यान ग्राहकांची फसवणूक होण्याची शक्यता अधिक असते. डिजिटल मीडियामध्ये उदयास येत असलेले डिजिटल पेमेंट पद्धती अनेक ग्राहकांची फसवणूक करू शकतात. त्यामुळे ऑनलाईन खरेदी करताना युजर्संनी सावधगिरी बाळगणे गरजेचे आहे. (Diwali Online shopping)
डिजिटल पेमेंट्स सुरक्षित करण्याकरिता नियामक सर्वांसाठी e- BAAT आणि RBI Kehta Hai यांसारखे उपक्रम राबवले जात आहेत. तसेच या माध्यमातून नागरिकांना जागरूक केले जात आहे. पण, असे असूनही फसवणूक झाली तर नेमकं काय करावे?, जागृक असूनही तुमची फसवणूक झाली असेल तर यामधील धोका कमी करण्यासाठी सक्रियपणे काय करता येईल, सतर्क नागरिक बनण्याकरिता व्हिसाने सांगितलेल्या पाच प्रभावी टिप्स अशा.
तुमची बँक किंवा पेमेंट प्रदात्याच्या अधिकृत संवादामध्ये दिलेल्या कस्टमर केअर क्रमांकावर संपर्क साधण्याच्या वेळी अजिबात वेळ वाया घालवू नका. फक्त अधिकृतपणे सूचीबद्ध केलेल्या कॉन्टॅक्ट्सशी संपर्क साधा आणि गरज असल्यास तुमचे बँक खाते त्वरित बंद करा. कार्ड/पेमेंट प्रक्रिया पूर्णपणे थांबवा. चार्जबॅक किंवा रिफंडसाठी अर्ज करा. यामुळे तुमची अधिक फसवणूक होण्याला प्रतिबंध होईल.
त्वरित बँकेला आणि योग्य प्राधिकरण जसे नॅशनल सायबर क्राइम हेल्पलाइनवर (डायल १९३०) तक्रार करा. नॅशनल सायबर क्राइम रिपोर्टिंग पोर्टलवर (एनसीआरपी) (National Cyber Crime Reporting Portal (NCRP)) किंवा जवळच्या पोलिस स्टेशनमध्ये तक्रार करा आणि तक्रारीची प्रत सोबत ठेवा.
फसवणूक गोंधळादरम्यान घाबरून जाण्यासोबत महत्त्वाच्या माहितीकडे दुर्लक्ष होणे स्वाभाविक आहे. फसवणूक झाल्याचा संशय येताच तपशील व डॉक्यूमेंट्स अशी सर्व महत्त्वपूर्ण माहिती लक्षात ठेवा. संवाद रेकॉर्ड करा. स्क्रिनशॉट्स काढा. मेसेज कॉपी करा. तसेच फसवणूक करणाऱ्यांना तुम्ही शेअर केलेले व्यवहार, आयडी, तारीख, रक्कम इत्यादी संकलित ठेवा. ही माहिती फसवणूकीची तक्रार व निराकरण करण्यासाठी बहुमूल्य ठरेल.
तुम्ही केलेल्या व्यवहार यंत्राची सुरक्षितता वाढवा. मोबाईल, कॉम्प्युटर, अॅपचे पासवर्ड्स अपडेट करत प्रबळ व युनिक करा आणि तुमची सुरक्षितता वाढवा. टू-फॅक्टर ऑथेन्टिकेशन कार्यान्वित करा आणि अॅण्टी-मालवेअर इन्स्टॉल करा. जे नियमितपणे तुमच्या डिवाईसचे स्कॅन करू शकते. हे सर्व केल्यानंतर प्रबळ सुरक्षितता उपायांसह पेमेंट पर्याय निवड, जसे टोकनायझेशन, जे आरबीआयने ऑनलाइन व्यवहारांसाठी अनिवार्य केले आहे.
ऑनलाईन डिजिटल पेमेंटला बळी पडणे त्रासदायक ठरू शकते. मित्र, कुटुंब, प्रौढ व्यक्ती सोशल मीडियावर तुमचे अनुभव, आवश्यक सुरक्षितता टिप्स आणि तुम्ही काय चुकीचे केले किंवा योग्य केले त्याबाबतचे अनुभव सक्रियपणे शेअर करा. ज्यामुळे तुमच्या अनुभवामधून अनेकांना शिकवण मिळेल आणि ते सावधगिरी बाळगू शकतील. सहयोगाने आपण अधिक जागरूक राहू शकतोय आपल्या डिव्हाईंसना सुरक्षित ठेवत आणि सूचित व दक्ष राहत आपल्या स्वत:सोबत आसपासच्या व्यक्तींना देखील सुरक्षित व विश्वसनीय वातावरण (Diwali Online shopping) निर्माण करू शकतो.
