आपल्या आयुष्याला दिशा देणाऱ्या गुरूंप्रति कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा दिवस म्हणजे गुरुपौर्णिमा. हा दिवस केवळ गुरूंच्या पूजनासाठीच नाही, तर दानधर्मासाठीही अत्यंत महत्त्वाचा मानला जातो. असे मानले जाते की, या दिवशी श्रद्धेने केलेले दान आपल्या आयुष्यातील अनेक अडचणी दूर करते आणि यश मिळवून देण्यास मदत करते. २०२५ मध्ये गुरुपौर्णिमा १० जुलै रोजी साजरी केली जाईल. या दिवशी महर्षी वेद व्यास यांचीही पूजा केली जाते, ज्यांनी वेदांची रचना केली.
या पवित्र दिवशी काही विशिष्ट वस्तूंचे दान केल्याने पुण्य मिळते आणि संकटं दूर होतात.
पिवळ्या वस्तूंचे दान: भगवान विष्णूंच्या मंदिरात केळी, हरभऱ्याची डाळ, हळद किंवा केशरयुक्त दूध अर्पण करणे खूप शुभ मानले जाते.
शैक्षणिक दान: गरजू विद्यार्थ्यांना पुस्तके, पेन, पेन्सिल यांसारखे शैक्षणिक साहित्य देणे हे सर्वश्रेष्ठ दानांपैकी एक आहे.
अन्न आणि वस्त्र दान: ब्राह्मण किंवा गरजू व्यक्तींना अन्नदान आणि वस्त्रदान केल्याने घरात सुख-समृद्धी येते.
गरजूंना मदत: गरिबांना छत्री, चप्पल यांसारख्या गरजेच्या वस्तू दिल्याने अडचणी दूर होतात.
पशुपक्ष्यांची सेवा: पक्ष्यांना धान्य खाऊ घालणे हे देखील एक पुण्यकर्म मानले जाते.
दान म्हणजे आपल्याकडे जे काही आहे, त्यातील थोडासा भाग गरजू लोकांना कोणत्याही अपेक्षेशिवाय देणे. ही केवळ वस्तू किंवा पैसे देण्याची क्रिया नाही, तर ती एक माणुसकीची आणि करुणेची भावना आहे.
आपण समाजाला एका मोठ्या कुटुंबाप्रमाणे समजू शकतो. ज्याप्रमाणे कुटुंबात कोणी अडचणीत असेल, तर बाकीचे सदस्य त्याला मदत करतात, त्याचप्रमाणे समाजातही आपण एकमेकांना मदत करणे महत्त्वाचे आहे. दान हे याच मदतीचे एक सुंदर रूप आहे.
थोडक्यात, गुरुपौर्णिमेच्या दिवशी आपल्या गुरूंचे स्मरण करून श्रद्धेने केलेले हे छोटेसे दान तुमच्या आयुष्यात मोठे सकारात्मक बदल घडवू शकते.
१. गरजूंपर्यंत मदत पोहोचते: सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, दानामुळे ज्यांना मदतीची खरी गरज आहे, त्यांच्यापर्यंत मदत पोहोचते. जसे की, भुकेल्याला अन्न, थंडीत कुडकुडणाऱ्याला वस्त्र किंवा आजारी व्यक्तीला औषध. तुमच्या छोट्याशा मदतीने कोणाचे तरी मोठे संकट दूर होऊ शकते.
२. मनाला आनंद आणि समाधान मिळते: जेव्हा आपण कोणाला मदत करतो, तेव्हा आपल्याला एक वेगळाच आनंद आणि मानसिक समाधान मिळते. 'मी कोणाच्यातरी कामी आलो,' ही भावना खूप सकारात्मक ऊर्जा देते आणि आपल्याला आतून श्रीमंत बनवते.
३. समाजात चांगुलपणा वाढतो: दानाने समाजात समानता आणि आपलेपणा वाढतो. जेव्हा सक्षम व्यक्ती गरजू लोकांना मदत करतात, तेव्हा समाजात एकतेची भावना निर्माण होते. यामुळे एक मजबूत आणि चांगला समाज तयार होतो.
४. कृतज्ञतेची भावना वाढते: दान करणे म्हणजे आपल्याकडे जे काही आहे, त्याबद्दल देवाचे किंवा निसर्गाचे आभार मानण्याचा एक मार्ग आहे. यामुळे आपण अधिक नम्र आणि कृतज्ञ बनतो.
दान म्हणजे फक्त पैसे नाही! हे लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे की दान फक्त पैशांचे नसते.
वेळेचे दान: एखाद्या गरजू व्यक्तीसोबत वेळ घालवणे.
ज्ञानाचे दान: तुम्हाला येणारी एखादी गोष्ट दुसऱ्याला शिकवणे.
वस्तूंचे दान: जुने पण वापरण्यायोग्य कपडे, पुस्तके किंवा खेळणी देणे.
रक्तदान: हे तर सर्वश्रेष्ठ दानांपैकी एक आहे.
