अलीकडच्या काळात वजन कमी करण्याच्या क्षेत्रात GLP-1 ऍगोनिस्ट प्रकाराच्या इंजेक्शनांनी मोठी क्रांती घडवून आणली आहे. उदाहरणार्थ, सेमाग्लुटाईड (Wegovy) आणि तिरझिपाटाइड (Mounjaro) या औषधांना FDA मान्यता मिळाली असून त्यांच्या प्रभावी वजन-कमी परिणामामुळे ते जगभर वापरले जात आहेत. हे इंजेक्शन्स मेंदूतील भूकेची भावना कमी करतात, पचनक्रिया धीमा करतात आणि शरीरातील साखर नियंत्रणात ठेवतात. परिणामी, दीर्घकाळात सतत वजन कमी होण्यास मदत होते.
पहिला महिना:
सुरुवातीला भूक कमी होणे आणि अन्नचव कमी होण्याची भावना.
साधारण 3–5% वजन कमी.
3–6 महिने:
सेमाग्लुटाईड वापरात 10–15% वजन कमी होण्याची शक्यता.
तिरजिपाटाइड 15–20% पर्यंत वजन कमी.
6–12 महिने:
सातत्यपूर्ण वापराने 20–25% वजन कमी होऊ शकते, विशेषतः तिरजिपाटाइडमध्ये थोडे जास्त परिणाम.
12 महिन्यांनंतर:
वजन कमी करण्याचा वेग हळूहळू कमी होतो.
जीवनशैलीत बदल, आहार नियंत्रण आणि व्यायाम आवश्यक.
सुरुवातीच्या आठवड्यांत: बद्धकोष्ठता, वांती व मतिंचा त्रास.
वापर: पित्ताशयाचे त्रास (गॅलबॅडर), रक्तदाबातील बदल.
गरज: डॉक्टरांचा सल्ला घेऊनच वापर, नियमित तपासणी.
या औषधांचा मुख्यतः फायदा BMI ≥30 (ठाण वजन) असलेल्या किंवा BMI ≥27 असतानाही मधुमेह, उच्च रक्तदाब किंवा हृदयरोगाचा धोका असलेल्या रुग्णांना होतो. गरोदर स्त्रींना, लॅक्टेशन चरणातील स्त्रियांना किंवा १८ वर्षांपेक्षा लहान वयाच्या व्यक्तींना हे इंजेक्शन टाळावे, असे तज्ज्ञ सल्ला देतात.
जरी हे इंजेक्शन्स वजन घटवण्यात अतिशय प्रभावी असले तरी त्यांच्या यशासाठी संतुलित आहार, नियमित व्यायाम आणि पुरेशी झोप हे अनिवार्य घटक आहेत. पुढील काही वर्षांत या वर्गातील नवीन औषधांसाठी गंभीर संशोधन सुरू आहे, ज्यातून मधुमेह नियंत्रण, हृदयरोग प्रतिबंध आणि मेंदूच्या निरोगी हालचालींवरही सकारात्मक परिणाम दिसतील, अशी अपेक्षा तज्ज्ञांकडून व्यक्त करण्यात येते.
