पूर्वी स्ट्रोक (Brain Stroke) हा केवळ वाढत्या वयातील लोकांमध्ये आढळणारा आजार मानला जात होता. मात्र, बदललेली जीवनशैली आणि तणावामुळे आता तरुण आणि मध्यमवयीन लोकांनाही स्ट्रोकचा धोका वाढला आहे. याच अनुषंगाने, एका नवीन आंतरराष्ट्रीय रिसर्चमध्ये एक धक्कादायक खुलासा झाला आहे. तुमचा रक्तगट (Blood Group) काय आहे, यावरून तुम्हाला 60 वर्षांच्या आत ब्रेन स्ट्रोक पडेल की नाही, याचा धोका निश्चित करता येतो. या संशोधनानुसार, काही विशिष्ट रक्तगट असलेल्या लोकांना इतरांपेक्षा स्ट्रोकचा धोका अधिक असतो.
अमेरिकन ॲकॅडमी ऑफ न्यूरोलॉजी (American Academy of Neurology) च्या एका जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या या संशोधनानुसार, 'ए' (A) रक्तगट असलेल्या तरुण व्यक्तींना सर्वात जास्त धोका असतो, तर 'ओ' (O) रक्तगट असलेल्या व्यक्तींमध्ये स्ट्रोकचा धोका सर्वात कमी असतो.
संशोधनातील प्रमुख निष्कर्ष:
'ए' रक्तगट (Blood Group A): तरुण वयात (६० वर्षांपूर्वी) स्ट्रोकचा धोका या रक्तगटाच्या लोकांमध्ये सर्वाधिक आढळतो. या रक्तगटातील लोकांना इतर रक्तगटाच्या लोकांपेक्षा स्ट्रोक होण्याची शक्यता १६ टक्के जास्त असते.
'ओ' रक्तगट (Blood Group O): या रक्तगटाच्या लोकांमध्ये तरुण वयात स्ट्रोक होण्याचा धोका सर्वात कमी असतो. हा धोका इतरांपेक्षा सुमारे १२ टक्के कमी असतो.
इतर रक्तगट (B आणि AB): 'बी' (B) आणि 'एबी' (AB) या रक्तगटांच्या लोकांमध्ये स्ट्रोकचा धोका सरासरी (Average) असतो.
या अभ्यासासाठी सुमारे १६,७९८ स्ट्रोक रुग्ण आणि ६,००,००० पेक्षा जास्त निरोगी लोकांच्या आकडेवारीचे विश्लेषण करण्यात आले.
शास्त्रज्ञांनी स्पष्ट केले आहे की, ब्लड ग्रुप आणि स्ट्रोक यांचा नेमका संबंध (Mechanism) काय आहे, हे पूर्णपणे स्पष्ट नाही. तथापि, यामागे रक्त गोठणे (Blood Clotting) आणि शरीरातील सूज (Inflammation) यांसारखे घटक कारणीभूत असू शकतात.
'ए' रक्तगट असलेल्या लोकांमध्ये प्लेटलेट्स अधिक चिकट (Sticky) असू शकतात किंवा रक्त गोठण्याची प्रक्रिया (Clotting Factors) वेगळी असू शकते, ज्यामुळे मेंदूतील रक्तवाहिन्यांमध्ये अडथळा (Blockage) निर्माण होऊन स्ट्रोक होण्याचा धोका वाढतो.
डॉक्टरांनी स्पष्ट केले आहे की, केवळ तुमचा रक्तगट 'ए' आहे, म्हणून तुम्हाला स्ट्रोक होईलच असे नाही. हा अभ्यास केवळ धोक्याची एक शक्यता (Risk Factor) दर्शवतो.
धोका जास्त असलेल्या व्यक्तींनी काय करावे?
जीवनशैलीत बदल: उच्च रक्तदाब (High Blood Pressure), मधुमेह (Diabetes) आणि उच्च कोलेस्ट्रॉल (Cholesterol) या स्ट्रोकच्या मुख्य कारणांवर नियंत्रण ठेवावे.
तपासणी: विशेषतः 'ए' रक्तगट असलेल्या तरुण लोकांनी वेळोवेळी डॉक्टरांकडून रक्तदाब आणि कोलेस्टेरॉलची तपासणी करावी.
धूम्रपान टाळा: धूम्रपान आणि मद्यपान त्वरित बंद करणे आवश्यक आहे.
सक्रियता: नियमित व्यायाम आणि संतुलित आहार घेऊन आपले वजन नियंत्रित ठेवावे.
थोडक्यात, तुमचा रक्तगट काय आहे, हे स्ट्रोकचा धोका सांगू शकतो. पण आरोग्य पूर्णपणे तुमच्या जीवनशैलीवर अवलंबून असते. 'ए' रक्तगटाच्या लोकांनी जास्त सावधगिरी बाळगणे आणि डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार जीवनशैलीत सकारात्मक बदल करणे आवश्यक आहे.
