पॉलीसिस्टिक ओव्हरी सिंड्रोम (पीसीओएस) हा एक हार्मोनल विकार आहे, जो प्रजननाच्या वयोगटातील स्त्रियांमध्ये जास्त आढळतो. भारतीय महिलांमध्ये पीसीओएसचे प्रमाण 5 ते 11 टक्क्यांपर्यंत आहे. शहरी महिलांमध्ये विशेषतः प्रजनन वयोगटातील महिलांमध्ये हे अधिक सामान्यपणे आढळून येते. तसेच लठ्ठपणा, टाईप 2 मधुमेह आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आजारांनाही हे कारणीभूत ठरत आहे. यामध्ये अनियमित मासिक पाळी, चेहर्यावर पिंपल्स, शरीरावरील अनावश्यक केसांची वाढ (हर्सुटिझम), वंध्यत्व, इन्सुलिन प्रतिरोधकता आणि केस गळणे अशी अनेक लक्षणे दिसतात.
असंतुलित संप्रेरक अंडकोषात अंडी तयार होऊ देत नाहीत. झालीच तर अंडकोषातून बाहेर पडायला मज्जाव करतात.
अनेक स्त्रियांसाठी पीसीओएसमुळे वाढलेले वजन कमी करणे हे आव्हानात्मक आणि नैराशात्मक ठरते. पीसीओएसमुळे लठ्ठपणाचा सामना करावा लागतो आणि लठ्ठपणा हा पीसीओएसची लक्षणे वाढवतो. त्यांना अनावश्यक केसांची वाढ, वजन वाढणे इत्यादींना सामोरे जाण्यासाठी त्रास होतो. यासाठी खालील उपाय करावे लागतात.
