पुणे, पुढारी वृत्तसेवा: पालकांची सुधारलेली आर्थिक स्थिती, जाहिरातींमधून मुलांवर होणारा भडिमार, जंक फूडबद्दल वाटणारे आकर्षण, अशा अनेक कारणांमुळे मुलांमधील अतिपोषण हा डोकेदुखीचा विषय ठरू लागला आहे. अतिपोषण हेही एक प्रकारचे कुपोषण असल्याचे निरीक्षण आहारतज्ज्ञांनी 'पोषण आहार महिन्या'निमित्त नोंदवले आहे.
कोल्ड्रिंक, पिझ्झा, बर्गर अशा जाहिरातींकडे मुले पटकन आकर्षित होतात. आई-वडीलही महिन्याच्या वाणसामानात सॉफ्ट ड्रिंक, बिस्कीट, मॅगी, मैद्याचे इतर पदार्थ यांचा सर्रास समावेश करतात. फास्ट फूड किंवा जंक फूडमुळे सध्या आहारात ट्रान्स फॅटस, मीठ आणि साखर यांचे प्रमाण प्रचंड वाढलेले आहे. याबरोबरच सततची बैठी जीवनशैली आणि ताणतणाव या सर्वांचा परिणाम म्हणून जीवनशैलीशी निगडित असलेले अनेक आजार मुलांमध्येही दिवसेंदिवस वाढत चालले आहेत. अशा वेळी मुलांसमोर आहाराचे महत्त्व अधोरेखित करण्याची गरज निर्माण झाली आहे.
गेल्या दोन-तीन वर्षांपासून मुलांचा स्क्रीन टाईम प्रचंड वाढला आहे. मोबाईल किंवा टीव्ही पाहात जेवल्याने आपण किती खात आहोत, याचे भान मुलांना राहात नाही, त्यामुळे जास्तीचे अन्न पोटात जाते. टीव्हीवर सातत्याने कोल्ड्रिंक, पिझ्झा, बर्गर अशाच जाहिराती दाखवल्या जातात. जाहिरातींकडे मुले आकर्षित होतात. मात्र, जाहिरातींमध्ये कशी अतिशयोक्ती असते हे पालकांनी मुलांना समजावून सांगितले पाहिजे. हिरव्या भाज्या, कडधान्ये, फळे यांच्या जाहिराती कधीही टीव्हीवर दाखवल्या जात नाहीत. मात्र, तेच पौष्टिक अन्न असते, याकडे मुलांचे लक्ष वेधले पाहिजे. पौष्टिक पदार्थ बनवण्यात मुलांना सहभागी करून घेतल्यास त्यांच्यात सकस आहाराविषयी गोडी निर्माण होऊ शकते, असे बालरोगतज्ज्ञ डॉ. प्रमोद जोग यांनी सांगितले.
कुपोषण म्हणजे केवळ पोषक अन्नाची कमतरताच नव्हे; अन्नाचे अतिरेकी सेवन केल्यानेही अतिपोषण या प्रकारचे कुपोषण होऊ शकते. यामुळे मुलांमध्ये स्थूलता, उंचीच्या मानाने वजन खूप जास्त असणे आणि लठ्ठपणाच्या अनुषंगाने होणारे आजार दिसून येतात. अल्पपोषण आणि अतिपोषण हे दोन्ही प्रकार मुलांच्या वाढीसाठी घातक असतात.
– शैलजा सबनीस, आहारतज्ज्ञ
