Cannabis Medicine Project : गांजापासून बनणार औषधे! CSIR-IIM च्या नेतृत्वात भारतात ‘या ठिकाणी’ उभारतोय पहिला प्रकल्प
पुढारी ऑनलाइन डेस्क : Cannabis Medicine Project : गांजा हे मादकपदार्थांचे सेवन करणाऱ्यांमध्ये सर्वात जास्त लोकप्रिय आहे. नशिल्या पदार्थांच्या यादीत गांजाचे नाव सर्वात वरती असते. 'चरस' गांजापासूनच बनवले जाते. परिणामी 'गांजा' या वनस्पतीची लागवड करणे, गांजाचे पदार्थ बनवणे यावर बंदी असून सरकारच्या परवानगीशिवाय याची लागवड करता येत नाही. मात्र, गांजाबाबत आता धारणा बदलण्यासाठी सरकारचे प्रयत्न सुरू आहे. गांजा या वनस्पतीत अनेक आजारांवरील वेदना दूर करण्याची क्षमता आहे. नशा व्यतिरिक्त गांजाचे औषधी आणि अन्य व्यावहारिक उपयोग खूप आहेत. त्यामुळे CSIR-IIIM (कौन्सिल ऑफ सायंटिफिक अँड इंडस्ट्रियल रिसर्च-इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ इंटिग्रेटिव्ह मेडिसिन) च्या नेतृत्वात गांजापासून औषध निर्मितीचा भारतातील पहिला प्रकल्प जम्मू येथे उभारण्यात येत आहे.
त्यामुळे CSIR-IIIM (कौन्सिल ऑफ सायंटिफिक अँड इंडस्ट्रियल रिसर्च-इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ इंटिग्रेटिव्ह मेडिसिन) च्या नेतृत्वात कॅनेडियन फर्मच्या सहकार्याने हा प्रकल्प उभारण्यात येत आहे. या अंतर्गत विविध न्यूरोपॅथी आणि मधुमेहाच्या वेदनांसाठी उच्च-गुणवत्तेची औषधे तयार करणे हे या उपक्रमाचे उद्दिष्ट आहे.
गांजा विषयी लोकांमधील 'मादक द्रव्याशी संबंधित धारणा' बदलण्याची क्षमता CSIR-IIIM मधील कॅनॅबिस संशोधन प्रकल्पामध्ये आहे. गांजा हा नशायुक्त पदार्थांसाठी ओळखला जातो. त्याची ही ओळख बदलून गांजाला औषधी वनस्पती (Cannabis Medicine Project) म्हणून पाहण्याचा दृष्टिकोन निर्माण व्हायला हवा. ते मानवजातीच्या भल्यासाठी, कशा प्रकारे वापरता येईल. याच्याविषयी अधिक संशोधनावर या प्रकल्पात भर दिला जाणार आहे. विशेषतः न्यूरोपॅथी, कर्करोग आणि अपस्मार ग्रस्त रुग्णांसाठी वनस्पतीचे औषधी गुणधर्म अनलॉक करण्याचा प्रयत्न करते.
Cannabis Medicine Project : गांजा औषध प्रकल्पाचे व्हिजन 'आत्मनिर्भर भारत'
गांजा पासून औषध निर्मितीच्या प्रकल्पाचे व्हिजन हे वैज्ञानिक आणि वैद्यकीय प्रगतीच्या पलीकडे आहे. आत्मनिर्भर भारतच्या व्हिजनशी हा प्रकल्प संरेखित आहे. गांजापासून तयार होणाऱ्या औषधांसाठी आंतराष्ट्रीय स्तरावर मोठी मागणी आहे. त्यामुळे या औषधांचे निर्यातमूल्य उत्तम आहे. सध्या देशात गांजापासूनची औषधे ही परदेशातून आयात केली जातात. मात्र, त्यामुळे निर्यात गुणवत्ता असणाऱ्या या औषधांचे उत्पादन करून आत्मनिर्भर भारताच्या दिशेने आणखी एक पाऊल टाकण्यात येत आहे.
Cannabis Medicine Project : जम्मू काश्मीरच्या आर्थिक विकासाला चालना देणे
जम्मूमध्ये उभारण्यात येणाऱ्या या महत्वाकांक्षी प्रयत्नामुळे जम्मू आणि काश्मीरमधील आर्थिक विकासाला चालना देऊन या प्रदेशात महत्त्वपूर्ण गुंतवणूक आकर्षित होण्याची अपेक्षा आहे. तसेच गांजाच्या औषधी संभाव्यतेबद्दल जागरुकता वाढवण्याचे वचनही या प्रकल्पात आहे. जम्मू आणि काश्मीर आणि पंजाबमध्ये अंमली पदार्थांच्या गैरवापराची आव्हाने पाहता, गांजाचे वैविध्यपूर्ण औषधी उपयोग दाखवून सार्वजनिक धारणा बदलण्यास आणि जबाबदार वापरास प्रोत्साहन देण्यास मदत होऊ शकते.
केंद्रीय विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्री जितेंद्र सिंह यांनी अलीकडेच जम्मू जवळील चाथा येथील गांजाच्या लागवडीच्या फार्मला भेट दिली आणि संस्थेच्या संरक्षित क्षेत्रातील संशोधन आणि लागवड पद्धती पाहिल्या. प्रगतीबद्दल समाधान व्यक्त करत सिंह यांनी गांजाचे उत्पादन वाढवण्यासाठी अत्याधुनिक तंत्रज्ञान आणि लागवड पद्धतींचा समावेश करण्याच्या महत्त्वावर भर दिला, ज्यामुळे स्थानिक शेतकऱ्यांना फायदा होईल.
Cannabis Medicine Project : या आजारांवरील वेदनाशामक औषध निर्मितीवर जोर
गांजाचे औषधी उपयोग आहेत. विशेष करून गांजातील अनेक घटक हे विविध आजारांदरम्यान निर्माण होणाऱ्या वेदना शमवण्यास उपयुक्त आहे. कॅन्सर आणि एपिलेप्सीमधील वेदना व्यवस्थापनावर जोरदार भर देऊन गांजाची लागवड आणि औषध शोधासाठी शेवटपर्यंत तंत्रज्ञान प्रदान करणे हे प्रकल्पाचे अंतिम ध्येय आहे. हे साध्य करण्यासाठी, संस्थेने जैवतंत्रज्ञान विभाग (DBT) आणि इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्च (ICMR) सोबत भांगावरील संशोधनात्मक संशोधनासाठी सहकार्य केले आहे.
हे ही वाचा :
