पृथ्वीवरील सर्वात थंड ठिकाण

मॉस्को ः पृथ्वीवरील सर्वात थंड म्हणजे अतिशीत जागा वोस्टोक स्टेशन आहे, जे अंटार्टिका खंडावर आहे. हे एक रशियन रिसर्च सेंटर आहे, जे समुद्रसपाटीपासून सुमारे 3,500 मीटर उंचीवर आहे. येथे तापमान इतकी नीचांकी असते की, माणूस काही क्षणात गोठू शकतो. एका वृत्तानुसार 21 जुलै 1983 रोजी वोस्टोक स्टेशनचे तापमान 89.2 डिग्री सेल्सिअस इतकी खाली गेले होते. हे पृथ्वीवरील आतापर्यंत नोंदले गेलेले सर्वात कमी तापमान आहे. येथे सर्वसाधारणपणे 55 डिग्री सेल्सिअस तापमान असते.

रशियन वोस्टोक स्टेशन समुद्रसपाटीपासून 3,500 मीटर उंचीवर असल्याने त्याचे तापमान कमी होते. येथे सूर्याची किरणे सरळ पडत नाहीत, बर्फाचा जाड थर सूर्यप्रकाश परावर्तीत करतो, ज्यामुळे येथे जास्त थंडी असते. वोस्टोक स्टेशनचा शोध 1957 मध्ये सोव्हिएत रशियाच्या संशोधकांनी लावला होता. इतक्या थंडीत संशोधकांना येथे राहणे सोपे नाही. येथील प्रतिकूल तापमानात राहण्यासाठी खास प्रकारचे थर्मल कपडे घालावे लागतात. थंडीपासून माणसाला आणि यंत्रांना वाचविण्यासाठी विशेष तंत्रज्ञानाचा वापर केला जातो, तरीही येथे बराच काळ राहणे शक्य नाही इतके कमी तापमान आहे. वोस्टोक स्टेशनवर कुठलेच झाडे-झुडपे नाहीत. इथे कोणतेही प्राणी राहत नाहीत. येथे राहण्यायोग्य ऑक्सिजन, तापमान आणि अन्न साखळी अस्तित्वात नाही.

अंटार्टिकाच्या अन्य भागात आढळणारे पेंग्विनदेखील येथे राहत नाहीत. हे ठिकाण अत्यंत प्रतिकूल असले, तरी येथे संशोधक पृथ्वीचा इतिहास आणि ग्लोबल वॉर्मिंग याचा अभ्यास करण्यासाठी काम करीत आहेत. वोस्टोक स्टेशनच्या खाली एक तलाव आहे, ज्याला वोस्टोक तलाव म्हणतात. हा तलाव 15 दशलक्ष वर्षांपासून गोठलेला आहे. येथील पाणी पृथ्वीच्या सुरुवातीच्या काळातील असल्याचे म्हटले जाते. वोस्टोक स्टेशन केवळ थंडीचे प्रतीक नाही, तर हे मानवाच्या धैर्य आणि वैज्ञानिक जिज्ञासेचेही प्रतीक आहे. येथील संशोधनात पृथ्वीचा इतिहासच शोधला जात नाही, तर कठीण परिस्थितीतही मानव कसा जगू शकतो, याचेदेखील हे प्रतीक आहे.