राष्ट्रीय महामार्गांवर प्रवास करणाऱ्या कोट्यवधी प्रवाशांसाठी एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण आणि अभिनव योजना सुरू करण्यात आली आहे. राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरणाने महामार्गावरील सार्वजनिक स्वच्छतेसाठी एक आगळीवेगळी मोहीम हाती घेतली आहे. या योजनेअंतर्गत, महामार्गावरील अस्वच्छता आणि सुविधांच्या अभावाची तक्रार करणाऱ्या नागरिकांना 1000 रुपयांचा मोफत फास्टॅग रिचार्ज दिला जाणार आहे.
केंद्र सरकारच्या 'स्वच्छ भारत अभियान' अंतर्गत सुरू करण्यात आलेल्या या योजनेचा मुख्य उद्देश महामार्गांवरील स्वच्छता आणि सुविधा सुधारणे हा आहे, जेणेकरून देशातील प्रवास अधिक सुरक्षित आणि आरोग्यपूर्ण होईल.
प्रवाशांना टोल प्लाझा परिसरात असलेल्या सार्वजनिक शौचालयांमध्ये अनेकदा अस्वच्छता आणि सुविधांचा अभाव जाणवतो. घाणेरड्या आणि वापरण्यायोग्य नसलेल्या शौचालयांमुळे प्रवाशांचे आरोग्य धोक्यात येते. या समस्येवर थेट उपाय करण्यासाठी NHAI ने नागरिकांनाच 'स्वच्छतेचे निरीक्षक' बनण्याची संधी दिली आहे. NHAI ने स्पष्ट केले आहे की, 31 ऑक्टोबर 2025 पर्यंत ही योजना संपूर्ण देशभरातील सर्व राष्ट्रीय महामार्गांवर प्रभावीपणे राबविण्यात येईल.
प्रवाशांना ही तक्रार नोंदवण्यासाठी एक अत्यंत सोपी प्रक्रिया निश्चित करण्यात आली आहे:
फोटो काढा: प्रवासादरम्यान जर महामार्गावरील कोणत्याही टोल प्लाझाजवळील सार्वजनिक शौचालय अस्वच्छ, घाणेरडे किंवा वापरण्यायोग्य स्थितीत नसलेले आढळले, तर प्रवाशाने त्याचा फोटो काढायचा आहे.
तक्रार नोंदवा: हा फोटो NHAI च्या संबंधित प्लॅटफॉर्मवर तक्रारीसह अपलोड करायचा आहे. तक्रारीमध्ये शौचालयाचे ठिकाण आणि टोल प्लाझाचे नाव स्पष्टपणे नमूद करणे आवश्यक आहे.
तपासणी आणि पुरस्कार: NHAI ची टीम या तक्रारीची पडताळणी (Verification) करेल. जर तक्रार योग्य असल्याचे आढळले आणि शौचालये खरंच अस्वच्छ आढळली, तर तक्रार करणाऱ्या नागरिकाला तत्काळ 1000 रुपयांचा फास्टॅग रिचार्ज गीफ्ट म्हणून दिला जाईल.
NHAI च्या या मोहिमेमुळे नागरिकांना केवळ पुरस्कारच मिळणार नाही, तर त्यांना महामार्ग स्वच्छ ठेवण्याच्या राष्ट्रीय कार्यात सक्रिय सहभाग घेता येईल.
या योजनेमुळे टोल ऑपरेटरवर सतत स्वच्छतेचा दबाव राहील आणि त्यांना चांगल्या सुविधा द्याव्या लागतील.
नागरिकांचा सहभाग वाढल्यास, संपूर्ण महामार्ग परिसरातील सुविधांचा दर्जा सुधारण्यास मोठी मदत होईल.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या संकल्पनेतून साकारलेल्या 'स्वच्छ भारत अभियान' ला ही योजना आणखी बळ देणारी आहे. महामार्ग हे देशाच्या विकासाचे प्रतीक आहेत आणि त्यांची स्वच्छता राखणे हे राष्ट्रीय कर्तव्य आहे.
NHAI ची ही अभिनव योजना 'स्वच्छता' आणि 'प्रोत्साहन' (Incentive) यांचा उत्तम संगम आहे. नागरिकांनी जागरूक राहून आणि या मोहिमेत सहभागी होऊन महामार्गांचा प्रवास अधिक सुखकर, सुरक्षित आणि स्वच्छ करण्यासाठी हातभार लावणे आवश्यक आहे. ही संधी फक्त 1 हजार रुपये जिंकण्याची नसून, राष्ट्रीय महामार्गांची प्रतिमा बदलण्याची आहे.