नाशिक : महापालिका निवडणुकांसाठी राज्य निवडणूक आयोगाने आरक्षण सोडतीबाबत मार्गदर्शक सूचना जारी केल्या आहेत. त्यानुसार चक्रानुकार पद्धतीने आरक्षण सोडतीची ही पहिलीच निवडणूक असणार आहे. प्रभागातील जागांना अनुक्रमे अ, ब, क व ड याप्रमाणे क्रमांक देऊन अनुसूचित जाती, जमाती आणि इतर मागासवर्ग प्रवर्गासाठी चक्राकार पद्धतीने आरक्षण निश्चिती केली जाणार आहे. स्त्री आणि पुरुष या आरक्षण निश्चितीसाठी मात्र चिठ्ठी पद्धतीने फैसला होणार आहे.
सर्वोच्च न्यायालयाच्या निर्देशांनुसार महापालिकांच्या सार्वत्रिक निवडणुका होत आहेत. नाशिक महापालिका निवडणुकीसाठी २०१७ नुसारच प्रभागरचना करण्यात आली असून, त्यानुसार चारसदस्यीय २९, तर तीनसदस्यीय दोन प्रभाग अस्तित्वात आले आहेत. गत निवडणुकीप्रमाणेच प्रभाग क्रमांक १५ व १९ हे तीनसदस्यीय प्रभाग कायम आहेत. उर्वरित प्रभाग चार सदस्यांचे आहेत. या निवडणुकीसाठी मतदार याद्यांचा कार्यक्रमदेखील जाहीर करण्यात आला असून, त्यानुसार विधानसभा निवडणूक २०२४ साठी निश्चित केलेल्या मतदार याद्यांचे विभाजन करून प्रभागनिहाय मतदार याद्या तयार करण्याचे काम सुरू आहे. दि. १ जुलैपर्यंतच्या अद्ययावत मतदार याद्यांचे प्रभागनिहाय विभाजन केले जाणार आहे. दि. ५ नोव्हेंबरपर्यंत प्रभागनिहाय प्रारूप मतदार याद्या प्रसिद्ध केल्या जाणार आहेत.
दरम्यान, आता आरक्षण सोडतीचा कार्यक्रम जाहीर झाला असून, त्यामध्ये चक्रानुकार पद्धतीने प्रभागनिहाय आरक्षण जाहीर केले जाणार आहे. त्यामध्ये सध्याच्या लोकसंख्येनुसार आता नव्याने प्रभाग निश्चिती केल्यानंतर उतरत्या क्रमानुसार अनुसूचित जाती-जमाती व इतर मागासवर्ग असे प्रवर्गनिहाय आरक्षण पडले जाणार आहे. सध्या २०११ मधील लोकसंख्येनुसार आरक्षण पडणार असल्यामुळे त्यामध्ये फारसे बदल होण्याची शक्यता कमी आहे. केवळ स्त्री आणि पुरुष असे चिठ्ठी पद्धतीने आरक्षण होऊ शकते. सद्यस्थितीत केवळ मार्गदर्शक सूचना आल्या असून, आरक्षण सोडतीचा कार्यक्रम मात्र जाहीर झालेला नाही. सोमवारनंतर कोणत्याही क्षणी आरक्षण सोडतीचा कार्यक्रम जाहीर होणार असून, त्यानंतर मात्र संपूर्ण प्रभागांची परिस्थिती स्पष्ट होईल, असेही सूत्रांचे म्हणणे आहे.
असे आहेत शासनाचे आदेश
आरक्षित जागांची संख्या निश्चित करून राज्य निवडणूक आयोगाची मान्यता घ्यावी
थेट आरक्षित होणाऱ्या जागांचे वाटप संबंधित प्रभागांमध्ये करावे.
प्रारूप आरक्षण सोडत काढून त्यावर हरकती व सूचना मागवाव्यात.
उर्वरित जागांचे आरक्षण सोडतीने निश्चित करावे.
सोडतीने निघालेले आरक्षण नेमून दिलेल्या पद्धतीने प्रसिद्ध करून त्यावर हरकती व सूचना मागवाव्यात.
प्राप्त हरकती व सूचनांचा काळजीपूर्वक विचार करून अंतिम आरक्षणाची अधिसूचना राजपत्रात प्रसिद्ध करावी.
प्रभागरचनेची स्थिती अशी...
सन २०११ ची लोकसंख्या- १४ लाख ८६ हजार ५३.
एकूण सदस्यसंख्या - १२२
एकूण प्रभाग - ३१
चारसदस्यीय - २९
तीनसदस्यीय - २
सन २०१७ ची आरक्षण स्थिती
एकूण जागा- १२२
सर्वसाधारण- ६२
इतर मागास प्रवर्ग- ३३
अनुसूचित जाती- १८
अनुसूचित जमाती- ०९
महिला आरक्षण - ६१