China Spy Ship Da Yang Yi Hao in Indian sea
नवी दिल्ली : ऑपरेशन सिंदूर आणि भारत-पाकिस्तान संघर्ष ताजा असतानाच आता भारताचा आणखी एक शत्रू चीनचे एक हेरगिरी करणारे जहाज (Spy Ship) भारतीय समुद्री हद्दीत आढळून आल्यानंतर खळबळ उडाली आहे. Da Yang Yi Hao असे या चीनी जहाजाचे नाव आहे.
हे जहाज ऑपरेशन सिंदूरनंतर हिंदी महासागरात अनेकदा दिसून आले आहे. भारतीय नौदलाच्या हालचालींवर लक्ष ठेवण्यासाठी आणि उपग्रह ट्रॅकिंगसाठी डेटा गोळा करण्यासाठी या जहाजाचा वापर केला जाऊ शकतो.
Da Yang Yi Hao हे चीनचे एक अत्याधुनिक समुद्री संशोधन जहाज आहे, जे समुद्राच्या पृष्ठभागाचे नकाशे तयार करण्यासाठी आणि जल व खनिज नमुने गोळा करण्यासाठी वापरले जाते. त्याची भारतीय महासागरात उपस्थिती भारताच्या समुद्री सुरक्षा यंत्रणांवर दबाव निर्माण करू शकते. उपग्रह ट्रॅकिंगसाठी डेटा गोळा करण्याच्या दृष्टीनेही हे जहाज महत्त्वपूर्ण आहे.
या जहाजाची लांबी 104.5 मीटर, वजन 5600 टन असून गती 11.9 नॉट्स इतकी आहे. समुद्राच्या पृष्ठभागाचे नकाशे तयार करणे, जल आणि खनिज नमुने गोळा करणे, आणि उपग्रह ट्रॅकिंगसाठी डेटा गोळा करण्याचे काम या जहाजावरून केले जाते.
हे जहाज चीनच्या महासागर खनिज संसाधन संशोधन संघटनेच्या (COMRA) मालकीचे आहे. 1985 मध्ये तत्कालीन सोव्हिएत युनियनच्या खर्सॉन शिपयार्डमध्ये हे जहाज बांधले गेले होते. 1994 मध्ये चीनने ते विकत घेतले. 2002 मध्ये हे जहाज पुन्हा सुसज्ज करण्यात आले आणि चीनच्या पहिल्या आधुनिक समुद्री संशोधन जहाजांपैकी एक बनले.
भारताच्या समुद्री सुरक्षा प्रणालीवर लक्ष ठेवण्यासाठी हे जहाज वापरले जात असल्याची दाट शक्यता आहे. या जहाजाची प्रगतीशील सेन्सर्स आणि हायड्रोग्राफिक उपकरणे भारताच्या नौदलाच्या हालचालींवर लक्ष ठेवण्यासाठी सक्षम आहेत. विशेषतः INS विक्रांतसारख्या प्रमुख युद्धनौकेच्या हालचालींवर या जहाजाचे लक्ष असू शकते.
समुद्री लॉजिस्टिक बेससाठी माहिती मिळवणे: चीन या जहाजाच्या सहाय्याने पाकिस्तानमध्ये जीवानी, ग्वादर किंवा डझिबूती येथे एक लष्करी लॉजिस्टिक बेस स्थापित करण्याच्या योजनांमध्ये मदत करू शकतो.
उपजल मार्ग आणि पाण्याखालच्या भूमीचे नकाशे तयार करणे: या जहाजाद्वारे उपजल मार्ग आणि पाण्याखालच्या संरचनेची माहिती गोळा केली जाऊ शकते, जे अँटी-सबमरीन वॉरफेअर (ASW) योजनेसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
भारतीय नौदलाच्या संभाषणावर लक्ष ठेवणे: या जहाजाद्वारे भारतीय नौदलाच्या युनिट्सच्या संप्रेषणांना हॅक करून भारतीय ऑपरेशनल प्रोटोकॉल आणि संकट प्रतिसादाबद्दल माहिती मिळवता येईल.
Da Yang Yi Hao सारखी जहाजे आणि युआन वांग-6 या 2024 मध्ये नियमितपणे समुद्रात पाठवून चीन हिंदी महासागरात आपली लष्करी आणि नागरी उपस्थिती स्थापित करण्याचा प्रयत्न करत आहे. यामुळे भारतीय समुद्र वर्चस्वावर चीनकडून एकप्रकारे आव्हान निर्माण केले जात आहे.