जागतिक दृष्टी दिन (World Sight Day) दरवर्षी ऑक्टोबर महिन्याच्या दुसऱ्या गुरुवारी साजरा केला जातो. यावर्षी म्हणजेच ९ ऑक्टोबर २०२५ रोजी हा दिवस साजरा होत आहे. यावर्षीची थीम (संकल्पना) "Love Your Eyes" (तुमच्या डोळ्यांवर प्रेम करा) अशी आहे.
९ ऑक्टोबर हा दिवस 'International Agency for the Prevention of Blindness' (IAPB) आणि 'जागतिक आरोग्य संघटना' (WHO) यांच्या नेतृत्वाखाली जगभर साजरा केला जातो. या वर्षाची थीम आहे "Love Your Eyes", जी लोकांना त्यांच्या डोळ्यांचे महत्त्व ओळखण्यास आणि त्यांच्या संरक्षणाला प्राधान्य देण्यास सांगते.
डोळ्यांची काळजी घेणे हा मूलभूत अधिकार
"Love Your Eyes" ही मोहीम यावर जोर देते की, डोळ्यांची काळजी घेणे हा प्रत्येकाचा मूलभूत आरोग्य अधिकार आहे. डोळ्यांची काळजी घेण्यासाठी असणारी सुविधा सर्वांसाठी सुलभ (accessible), उपलब्ध (available) आणि परवडणारी (affordable) असावी.
स्क्रीन टाईम आणि डिजिटल स्ट्रेन
सध्याच्या डिजिटल युगात, लोक मोठ्या प्रमाणात मोबाईल, लॅपटॉप आणि टॅबलेटसमोर वेळ घालवत आहेत. यामुळे डोळ्यांवर येणारा ताण (Digital Eye Strain) ही एक मोठी समस्या बनली आहे.
तज्ज्ञांचा सल्ला
डोळ्यांच्या आरोग्याच्या दृष्टीने नेत्रतज्ज्ञ २०-२०-२० चा नियम पाळण्याचा सल्ला देत आहेत.
दर २० मिनिटांनी, २० सेकंदांसाठी २० फूट (६ मीटर) दूर असलेल्या वस्तूकडे पाहा.
स्क्रीनचा ब्राइटनेस आणि कॉन्ट्रास्ट योग्य ठेवा, ब्लू लाईट फिल्टर वापरा आणि डोळ्यांचा ताण कमी करण्यासाठी जाणीवपूर्वक पापण्यांची उघडझाप करा.
नियमित तपासणी: कोणतीही समस्या होण्यापूर्वी डोळ्यांची नियमित तपासणी (Check-ups) करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
बाहेर खेळणे: विशेषतः मुलांसाठी, दररोज किमान एक ते दोन तास बाहेर नैसर्गिक प्रकाशात वेळ घालवणे आवश्यक आहे, ज्यामुळे मायोपियाचा (जवळचे दिसत नसणे) धोका कमी होतो.
संतुलित आहार: व्हिटॅमिन 'ए' आणि इतर डोळ्यांसाठी आवश्यक पोषक घटक (उदा. ओमेगा-३ फॅटी ऍसिड, ल्युटीन) असलेला आहार घ्या.
धूम्रपान टाळणे: धूम्रपान आणि मद्यपान हे डोळ्यांच्या अनेक गंभीर आजारांना कारणीभूत ठरते.
जागतिक दृष्टी दिनानिमित्त, अनेक रुग्णालये, सेवाभावी संस्था आणि आरोग्य केंद्रे विनामूल्य नेत्र तपासणी शिबिरे (Free Eye Check-up Camps) आणि जनजागृतीपर कार्यक्रमांचे आयोजन करत आहेत. जागतिक दृष्टी दिनाच्या माध्यमातून, प्रत्येकाने आपल्या दृष्टीचे रक्षण करण्याची आणि इतरांनाही डोळ्यांची काळजी घेण्यास प्रेरित करण्याची प्रतिज्ञा करणे अपेक्षित आहे.