नवी दिल्ली: गजर वाजतो, डोळे उघडतात आणि नव्या दिवसाची सुरुवात होते. पण तुमचा हा पहिला तास कसा जातो? धावपळीत, चिंतेत की शांतपणे? तज्ज्ञांच्या मते, सकाळचा पहिला तास हा तुमच्या संपूर्ण दिवसाचा मूड, ऊर्जा आणि आरोग्य ठरवतो. दुर्दैवाने, आपल्यापैकी बहुतांश लोक नकळतपणे अशा काही चुका करतात, ज्यामुळे दिवसाची सुरुवातच चुकीच्या पद्धतीने होते.
एका सर्वेक्षणानुसार, ८ पैकी ७ लोक सकाळी उठल्याबरोबर अशा सवयींच्या आहारी गेले आहेत, ज्या त्यांच्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठी घातक ठरू शकतात. चला तर मग पाहूया या सामान्य चुका कोणत्या आणि त्या कशा टाळता येतील.
आजच्या डिजिटल युगात ही सर्वात मोठी आणि सामान्य चूक आहे. रात्री शांत असलेली आपली चेतना सकाळी उठल्याबरोबर ताजी असते. पण आपण तिला शांतपणे जागे होऊ देण्याऐवजी थेट सोशल मीडिया, व्हॉट्सॲप नोटिफिकेशन्स आणि इमेल्सच्या भडिमारात ढकलतो. यामुळे सकाळच्या सकारात्मक ऊर्जेऐवजी मेंदूवर माहितीचा आणि कामाचा ताण येतो, जो दिवसभर चिडचिड आणि अस्वस्थता वाढवतो.
अनेकजण सकाळी आरोग्यासाठी आवश्यक असलेल्या गोष्टींकडे पूर्णपणे दुर्लक्ष करतात.
रिकाम्या पोटी चहा/कॉफी: अनेकांना 'बेड-टी' शिवाय सकाळ झाल्यासारखं वाटत नाही. पण रिकाम्या पोटी चहा किंवा कॉफी प्यायल्याने पोटात ॲसिडिटी वाढते. यामुळे केवळ जळजळच नाही, तर डिहायड्रेशन आणि शरीरातील हार्मोनल असंतुलनही बिघडते.
पाणी न पिणे: रात्रभर ७-८ तास आपले शरीर पाण्याशिवाय असते. त्यामुळे सकाळी उठल्यावर शरीराला पाण्याची नितांत गरज असते. पाणी न पिता दिवसाची सुरुवात करणे म्हणजे गाडीत पेट्रोल न टाकता ती चालवण्याचा प्रयत्न करण्यासारखे आहे. पाणी शरीरातील विषारी घटक बाहेर टाकते आणि चयापचय क्रिया (metabolism) सुधारते.
थेट कामाला सुरुवात: अंथरुणातून उठल्याबरोबर थेट कामाच्या किंवा घरातील जबाबदाऱ्यांच्या घाई-गडबडीत स्वतःला झोकून देणे अत्यंत चुकीचे आहे. यामुळे शरीर आणि मेंदूला जागे होण्यासाठी आणि दिवसासाठी तयार होण्यासाठी वेळच मिळत नाही. याचा परिणाम थेट तुमच्या कार्यक्षमतेवर होतो.
आपल्या शरीराला आणि मनाला सकाळी थोड्याशा आरामाची आणि तयारीची गरज असते, जी आपण देत नाही.
हालचालीचा अभाव: सकाळी उठल्यानंतर ५-१० मिनिटांचे स्ट्रेचिंग, योगासने किंवा हलके चालणे तुमच्या शरीरातील रक्ताभिसरण वाढवते आणि स्नायूंना जागे करते. यामुळे दिवसभर ताजेतवाने आणि ऊर्जावान वाटते.
श्वासाकडे दुर्लक्ष: आपण जगतो, पण श्वास कसा घेतो याकडे लक्ष देत नाही. सकाळी काही मिनिटे शांत बसून दीर्घ श्वास घेतल्यास मेंदूला आणि शरीराच्या प्रत्येक पेशीला मुबलक ऑक्सिजन मिळतो, ज्यामुळे आळस दूर होतो.
मनाची शांतता: दिवसाची धावपळ सुरू होण्यापूर्वी फक्त ५ मिनिटे डोळे मिटून शांत बसल्यास मन स्थिर होते. ही सवय तुम्हाला दिवसभरातील तणावाचा सामना करण्यासाठी मानसिकदृष्ट्या अधिक सक्षम बनवते.
लक्षात ठेवा, सकाळचा पहिला तास हा तुमचा आहे. तो जगासाठी नाही, तर स्वतःसाठी आहे. या वेळेत तुम्ही स्वतःला जे द्याल, तेच तुम्हाला दिवसभर परत मिळेल. आजपासून या चुका टाळून पाहा आणि तुमच्या दिवसातील सकारात्मक बदल स्वतःच अनुभवा.