मध आरोग्यासाठी खूप फायद्याचे असले तरी, बाजारात मिळणारे सगळेच मध शुद्ध असेलच असे नाही. सध्या भेसळयुक्त मध विकण्याचे प्रमाण वाढले आहे आणि यात साखर, कॉर्न सिरप किंवा इतर कृत्रिम गोड पदार्थ मिसळलेले असतात.
हे भेसळयुक्त मध आपल्या आरोग्यासाठी खूप हानिकारक ठरू शकते. त्यामुळे, तुमच्या घरात असलेले मध शुद्ध आहे की भेसळयुक्त, हे ओळखण्यासाठी आयुर्वेदिक तज्ज्ञांनी आणि आहारतज्ज्ञांनी सांगितलेल्या काही सोप्या घरगुती ट्रिक्स वापरणे गरजेचे आहे, जेणेकरून तुमच्या आरोग्याला कोणताही धोका पोहोचणार नाही.
1. पाणी चाचणी (Water Test)
कशी करावी चाचणी? एका ग्लासमध्ये पाणी घ्या आणि त्यात एक चमचा मध टाका.
चाचणीचा निष्कर्ष: शुद्ध मध थेट तळाशी जाऊन बसते आणि पाण्यात विरघळत नाही. भेसळयुक्त मध पाण्यात मिसळताच लगेच विरघळण्यास किंवा पसरण्यास सुरुवात करते.
2. आग चाचणी (Matchstick Test)
कशी करावी चाचणी? एका काडीपेटीच्या काडीला मधात बुडवा आणि ती काडी जाळण्याचा प्रयत्न करा.
चाचणीचा निष्कर्ष: शुद्ध मधामुळे काडी लगेच पेट घेते आणि जळू लागते. भेसळयुक्त मधात पाणी किंवा ओलावा असल्यामुळे काडी पटकन पेट घेत नाही.
3. कागद/टिश्यू चाचणी (Paper Test)
कशी करावी चाचणी? टिश्यू पेपरवर किंवा ब्लॉटिंग पेपरवर मधाचे काही थेंब टाका.
चाचणीचा निष्कर्ष: शुद्ध मध कागदावर पडल्यानंतर पसरत नाही किंवा कागद ओलसर करत नाही. भेसळयुक्त मधात पाणी किंवा साखरेचा सिरप असल्याने कागद लगेच ओलसर होतो.
4. व्हिनेगर चाचणी (Vinegar Test)
कशी करावी चाचणी? एका भांड्यात थोडं मध घ्या आणि त्यात व्हिनेगरचे काही थेंब टाका.
चाचणीचा निष्कर्ष: शुद्ध मध आणि व्हिनेगर एकत्र केल्यावर कोणताही फरक जाणवत नाही. भेसळयुक्त मध असेल, तर मिश्रण एकत्र केल्यावर फेस (Foam) येतो किंवा बुडबुडे येतात.
5. अंगठा चाचणी (Thumb Test)
कशी करावी चाचणी? तुमच्या अंगठ्यावर मधाचा एक थेंब घ्या आणि तो पसरतो का ते पहा.
चाचणीचा निष्कर्ष: शुद्ध मध जाड असतो आणि अंगठ्यावर गोलाकार, व्यवस्थित 'टिकून' राहतो. भेसळयुक्त मध पातळ असतो आणि अंगठ्यावर लगेच पसरतो किंवा गळायला लागतो.