महिलांमध्ये वारंवार युरिन इन्फेक्शन (मूत्रमार्गातील संसर्ग) होणे ही एक सामान्य पण त्रासदायक समस्या आहे. याला वैद्यकीय भाषेत युटीआय (Urinary Tract Infection - UTI) म्हणतात. काही महिलांना वर्षातून अनेक वेळा हा त्रास होतो, ज्यामुळे केवळ शारीरिक अस्वस्थता नव्हे, तर मानसिक तणावही वाढतो. पण हे वारंवार होणारे संसर्ग काही गंभीर आजारांची लक्षणे असू शकतात का, हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे.
युटीआय ही एक जीवाणूंमुळे होणारी संसर्गजन्य अवस्था आहे जी मूत्रमार्ग, मूत्राशय, किडनी किंवा युरेथ्राला प्रभावित करते. महिलांमध्ये पुरुषांच्या तुलनेत हा संसर्ग जास्त प्रमाणात आढळतो कारण त्यांचा मूत्रमार्ग लहान असतो व योनिमार्गाच्या खूप जवळ असतो.
स्वच्छतेकडे दुर्लक्ष – विशेषतः मासिक पाळीच्या काळात स्वच्छतेचा अभाव झाल्यास संसर्गाची शक्यता वाढते.
अयोग्य जीवनशैली – कमी पाणी पिणे, जास्त वेळ लघवी रोखून ठेवणे यामुळे मूत्रमार्गात जीवाणू वाढतात.
जवळचा शारीरिक संबंध – लैंगिक संबंधानंतर जीवाणू मूत्रमार्गात प्रवेश करू शकतात.
गर्भधारणा किंवा रजोनिवृत्तीचा काळ – हार्मोनल बदलांमुळे प्रतिकारशक्ती कमी होते आणि युटीआयचा धोका वाढतो.
डायबेटीस – मधुमेह असणाऱ्या महिलांमध्ये संसर्ग होण्याची शक्यता जास्त असते.
होय, वारंवार युटीआय होणे हे काही वेळा किडनी संसर्ग (पायलोनेफ्रायटिस), ब्लॅडर डिसऑर्डर, किंवा काही वेळा मूत्राशयाच्या कॅन्सरची देखील पूर्वसूचना असू शकते. विशेषतः जर लघवीमध्ये रक्त येत असेल, सतत ताप येत असेल, वजन कमी होत असेल किंवा पाठीच्या कंबरेत दुखत असेल, तर वैद्यकीय तपासणी करणे आवश्यक आहे.
दिवसातून ८-१० ग्लास पाणी प्या.
लघवी रोखून ठेवू नका.
लैंगिक संबंधानंतर लघवी करणे फायदेशीर ठरते.
चांगल्या गुणवत्तेचे अंडरवेअर वापरा आणि ते दररोज बदला.
डॉक्टरांच्या सल्ल्याने दिलेली अँटीबायोटिक्स संपूर्ण कोर्स पूर्ण करा.
वारंवार युटीआय होणे ही सामान्य बाब मानून दुर्लक्ष केल्यास त्याचे गंभीर परिणाम होऊ शकतात. त्यामुळे लक्षणे वारंवार दिसत असल्यास त्वरीत डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. योग्य जीवनशैली, स्वच्छता आणि वेळच्यावेळी उपचार घेतल्यास युटीआयवर नियंत्रण ठेवता येऊ शकते.