

प्रयाग : पुढच्या वर्षी म्हणजे 2025 ला प्रयागराजमध्ये महाकुंभ 2025 चे आयोजन करण्यात येणार आहे. हे 13 जानेवारी ते 26 फेब्रुवारी या कालावधीत गंगा आणि यमुनेच्या संगमाववर आयोजित केले जाणार आहे. महाकुंभ हा भारतात साजरा होणारा सोहळा असला तरी तो जगभरात ओळखला जातो आणि तो जगातील सर्वात मोठा धार्मिक मेळा आहे. 45 दिवस चालणारा हा महाकुंभ हिंदूंसाठी खूप महत्त्वाचा आहे. या कालावधीत एकूण सहा शाही स्नान होणार आहेत.
यावेळी महाकुंभात देश-विदेशातील 40 कोटींहून अधिक लोक सहभागी होतील, अशी अपेक्षा आहे. 2019 मध्ये प्रयागराज येथे शेवटचा अर्धकुंभ मेळा पार पडला होता. तर यापूर्वी 2013 मध्ये प्रयागराजमध्ये महाकुंभाचे आयोजन करण्यात आले होते. तर हरिद्वारमध्ये कुंभमेळ्याचे आयोजन करण्यात आले होते. वास्तविक, कुंभमेळ्याचे चार प्रकार आहेत - कुंभ, अर्ध कुंभ, पूर्ण कुंभ आणि महाकुंभ. सर्व कुंभमेळे ग्रहांच्या स्थितीनुसार आयोजित केले जातात. कुंभमेळ्याच्या आयोजनासाठी वर्षातील वेळही खूप महत्त्वाची असते. प्रत्येक कुंभमेळ्याचे स्वतःचे वेगळे महत्त्व असते. प्रयागराजशिवाय हरिद्वार, नाशिक आणि उज्जैन येथेही कुंभमेळ्याचे आयोजन केले जाते. हा मेळा 12 वर्षांच्या अंतराने साजरा केला जातो. त्यासाठी चारही जागा एक-एक करून निवडल्या जातात. या वेळी भक्त गंगा, क्षिप्रा, गोदावरी आणि संगम (तीन नद्यांचे मीलनस्थान) स्नान करतात.
कुंभमेळ्याच्या विपरीत, अर्धकुंभ हा दर सहा वर्षांनी साजरा केला जातो. अर्धकुंभचे आयोजन प्रयागराज आणि हरिद्वार या दोनच ठिकाणी केले जाते. अर्धा कुंभेळा असल्यामुळे सहा वर्षांनी त्याचे आयोजन केले जाते. याशिवाय, 12 वर्षांनंतर साजरा होणार्या कुंभमेळ्याला पूर्ण कुंभमेळा म्हणतात. पूर्ण कुंभ फक्त प्रयागराजमधील संगम किनारी आयोजित केला जातो. प्रयागराजमध्ये होणारा कुंभ अत्यंत शुभ मानला जातो. हा दर 144 वर्षांनी भरणार्या कुंभमेळ्याला महाकुंभ म्हणतात. हे फक्त प्रयागराजमध्ये आयोजित केले जाते. कारण हा कुंभमेळा अनेक वर्षांनी येतो त्यामुळे त्याला विशेष महत्त्व आहे. 12 पूर्ण कुंभानंतर महाकुंभ होतो.