नवी दिल्ली : जेव्हा जेव्हा लोहयुक्त भाज्यांचा विषय निघतो तेव्हा सर्वप्रथम पालकचे नाव घेतले जाते. हिरव्या पालेभाज्यांमध्ये पालक पौष्टिक ऊर्जाघर मानले जाते, कारण त्यात लोह, जीवनसत्त्वे ए, सी, के, फायबर आणि अँटिऑक्सिडंटस् समृद्ध असतात; परंतु पालक कच्चा किंवा शिजवलेला खाणे अधिक फायदेशीर आहे का, हा एक मोठा प्रश्न लोकांच्या मनात नेहमी असतो.
बरेच लोक कोशिंबीर आणि स्मूदीमध्ये कच्चे पालक पसंत करतात, तर काही लोक पालक भाजी, मसूर किंवा सूपमधून खाणे पसंत करतात. सत्य हे आहे की आपण पालक ज्या प्रकारे खाता त्यावरून आपल्याला किती लोह मिळेल आणि त्याचा आपल्या पचनक्रियेवर कसा परिणाम होईल हे निर्धारित करते. कच्चा पालक खाणे सामान्यत: सुरक्षित मानले जाते आणि त्यात व्हिटॅमिन सी भरपूर प्रमाणात असते, जे लोह शोषण्यास मदत करते. या सर्व कारणांमुळे आरोग्याबद्दल जागरूक लोक कोशिंबीर किंवा हिरव्या स्मूदीमध्ये कच्च्या पालकचा समावेश करतात. तथापि, कच्च्या पालकमध्ये ऑक्सलेटस् नावाचे घटक असतात, जे लोह आणि कॅल्शियम सारख्या खनिजांना चिकटतात.
यामुळे शरीर ही पोषकद्रव्ये योग्यरीत्या शोषू शकत नाही. पोषण तज्ज्ञांच्या मते, जर तुम्ही फक्त कच्च्या पालकला लोहाचा मुख्य स्रोत बनवत असाल तर लोहाच्या कमतरतेचा धोका असू शकतो. त्यामुळे कच्च्या पालकाचे अधूनमधून सेवन करणे ठीक आहे, पण दररोज मोठ्या प्रमाणात याचे सेवन करणे फायदेशीर मानले जात नाही. पालक शिजवण्यामुळे त्याच्या पौष्टिक प्रोफाईलमध्ये मोठा फरक पडतो, विशेषत: लोहाच्या बाबतीत. एक कप कच्च्या पालकमध्ये सुमारे 0.8 मिलिग्रॅम लोह असते, तर एक कप शिजवलेल्या पालकमध्ये सुमारे 6.4 मिलिग्रॅम लोह असते. हा फरक उद्भवतो. कारण पालकचे पाणी शिजवल्यावर कमी होते आणि पोषक दाट होतात.
हेच कारण आहे की लोहाच्या कमतरतेशी झगडत असलेल्या लोकांसाठी शिजवलेले पालक अधिक फायदेशीर मानले जाते. पालक शिजवण्याचा आणखी एक मोठा फायदा म्हणजे उष्णता ऑक्सलेट तोडण्यास मदत करते. जेव्हा ऑक्सलेटस् कमी होतात तेव्हा लोह आणि कॅल्शियमसारखे खनिजे शरीरात अधिक चांगल्या प्रकारे शोषली जातात. याचा अर्थ असा की शिजवलेले पालक केवळ जास्त लोह देत नाही तर शरीर त्या लोहाचा योग्य वापर करण्यास देखील सक्षम आहे.
