लंडन : सुमारे 2500 मानवी जीनोमच्या एका नवीन अभ्यासाने आधुनिक मानव ऑस्ट्रेलियात कधी पोहोचला, याबद्दलचा दीर्घकाळ चाललेला वाद संपुष्टात आणला आहे. ओशियानियातील प्राचीन आणि समकालीन आदिवासी लोकांच्या डीएनएमधून तयार केलेल्या एका विशाल डेटाबेसचा वापर करून संशोधकांनी असा निष्कर्ष काढला आहे की, लोकांनी सुमारे 60,000 वर्षांपूर्वी उत्तर ऑस्ट्रेलियात वस्ती करायला सुरुवात केली आणि ते दोन वेगवेगळ्या मार्गांनी तिथे पोहोचले.
ऑस्ट्रेलियात आधुनिक मानवाचे पहिले पाऊल कधी पडले, हा तज्ज्ञांमध्ये नेहमीच चर्चेचा विषय राहिला आहे. ऑस्ट्रेलियात पोहोचण्यासाठी जलवाहतुकीच्या साधनांचा शोध लागणे आवश्यक होते. काही संशोधकांनी 47,000 ते 51,000 वर्षांपूर्वीच्या ‘लघु कालगणनेला’ जनुकीय मॉडेलद्वारे पाठिंबा दिला होता, तर इतरांनी 60,000 ते 65,000 वर्षांपूर्वीच्या ‘दीर्घ कालगणनेला’ पुरातत्त्वीय पुरावे आणि आदिवासींच्या माहितीच्या आधारावर समर्थन दिले होते. ‘सायन्स अॅडव्हान्सेस’ जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या या नवीन अभ्यासात, संशोधकांनी 2,456 मानवी जीनोमचा ‘अभूतपूर्व मोठा’ डेटासेट विश्लेषित केला.
यातून सुंदा (प्राचीन भूभाग, ज्यात आजचा इंडोनेशिया, फिलिपाईन्स आणि मलेशियाई द्वीपकल्प समाविष्ट होता) पासून साहुल (एक पेलिओकॉन्टिनेंट, ज्यात आधुनिक ऑस्ट्रेलिया, टास्मानिया आणि न्यू गिनी समाविष्ट होते) पर्यंत मानवाचा प्रवास कधी झाला, या प्रश्नाचे उत्तर शोधले. युकेमधील युनिव्हर्सिटी ऑफ हडर्सफिल्डचे पुरातत्त्व जनुकीय तज्ज्ञ आणि या अभ्यासाचे सह-लेखक मार्टिन रिचर्डस् यांनी सांगितले, ‘हा प्रश्न सोडवणारा हा आजपर्यंतचा सर्वात व्यापक जनुकीय अभ्यास आहे आणि तो लघू कालगणनेऐवजी दीर्घ कालगणनेला जोरदार समर्थन देतो.’
संशोधकांच्या विश्लेषणातून हे देखील समोर आले की, लोक उत्तर आणि दक्षिण अशा दोन वेगवेगळ्या मार्गांनी ऑस्ट्रेलियात आले. रिचर्डस् म्हणाले, ‘हा निष्कर्ष सुमारे 60,000 वर्षांपूर्वी साहुलमध्ये प्रवेश झाल्याच्या पुरातत्त्वीय आणि समुद्रविज्ञान/पुरातन हवामान पुराव्यांशी पूर्णपणे जुळतो.’ संशोधकांनी त्यांच्या निष्कर्षांवर पोहोचण्यासाठी ‘मॉलिक्युलर क्लॉक’ पद्धत वापरली. यात माइटोकॉन्ड्रियल डीएनए आणि वाय-क्रोमोसोम डेटाचे विश्लेषण करण्यासाठी अनेक सांख्यिकीय पद्धतींचा उपयोग करण्यात आला. दक्षिणी मार्ग : लोकांचा एक गट दक्षिणी सुंदा (इंडोनेशियाई बेटे) मार्गे ऑस्ट्रेलियात पोहोचला.
उत्तरी मार्ग : तर दुसरा गट उत्तर सुंदा (फिलिपिन्स द्वीपसमूह) कडून आला. रिचर्डस् यांच्या मते, हे दोन्ही गट मूळतः 70,000 ते 80,000 वर्षांपूर्वी आफ्रिकेतून बाहेर पडलेल्या एकाच लोकसंख्येचा भाग होते. ऑस्ट्रेलियात पोहोचण्यापूर्वी कदाचित 10,000 ते 20,000 वर्षांपूर्वी, पूर्व दिशेने पसरत असताना दक्षिण आशिया किंवा आग्नेय आशियामध्ये ते वेगळे झाले असावेत. रिचर्डस् यांनी निष्कर्ष काढला, ‘आमचे परिणाम दर्शवतात की, आदिवासी ऑस्ट्रेलियन आणि न्यू गिनीयन लोकांची वंशपरंपरा आफ्रिकेबाहेरील कोणत्याही गटापेक्षा सर्वात प्राचीन आणि अखंड आहे.’
