वॉशिंग्टन : कुटुंब नियोजनाच्या क्षेत्रात क्रांती घडवण्याची क्षमता असलेल्या एका महत्त्वपूर्ण संशोधनात, पुरुषांसाठीच्या पहिल्या हार्मोनमुक्त गर्भनिरोधक गोळीने मानवी सुरक्षेची पहिली चाचणी यशस्वीरीत्या पूर्ण केली आहे. या यशामुळे आता या गोळीच्या सुरक्षिततेबरोबरच तिच्या परिणामकारकतेची तपासणी करणार्या मोठ्या चाचण्यांचा मार्ग मोकळा झाला आहे. ही गोळी जर यशस्वी ठरली, तर कुटुंब नियोजनाची जबाबदारी अधिक समानतेने वाटली जाण्याच्या दिशेने एक मोठे पाऊल ठरेल.
ही प्राथमिक चाचणी केवळ सुरक्षेच्या द़ृष्टिकोनातून करण्यात आली होती. मंगळवारी (22 जुलै) ‘कम्युनिकेशन्स मेडिसिन’ या प्रतिष्ठित जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या या अभ्यासाचे निष्कर्ष अत्यंत उत्साहवर्धक आहेत. या सुरुवातीच्या चाचणीत 16 निरोगी पुरुषांनी सहभाग घेतला. या चाचणीचा मुख्य उद्देश शरीरात औषधाची पातळी योग्य राहते का आणि त्याचे काही गंभीर दुष्परिणाम होतात का हे तपासणे होते. यामध्ये हृदयाचे ठोके, हार्मोन्सचे कार्य, शरीरातील सूज, मूड किंवा लैंगिक कार्यावर होणारे बदल यांचा बारकाईने अभ्यास करण्यात आला. चाचणीदरम्यान कोणत्याही डोसमध्ये कोणतेही गंभीर दुष्परिणाम दिसून आले नाहीत. हे यश आता या गोळीला सुरक्षितता आणि परिणामकारकता या दोन्ही पातळ्यांवर तपासण्यासाठी मोठ्या मानवी चाचण्यांसाठी पात्र ठरवते.वॉशिंग्टन युनिव्हर्सिटी स्कूल ऑफ मेडिसिनच्या एंडोक्राइनोलॉजिस्ट डॉ. स्टेफनी पेज यांनी ‘सायंटिफिक अमेरिकन’ला सांगितले की, ‘पुरुषांसाठी अधिक परिवर्तनीय (Reversible) गर्भनिरोधक पद्धतींची खरोखरच गरज आहे.’ त्यांच्या मते, या गोळीला मंजुरी मिळण्याच्या दिशेने हे एक अत्यंत महत्त्वाचे पहिले पाऊल आहे.
सध्या पुरुषांसाठी केवळ कंडोम आणि नसबंदी हे दोनच गर्भनिरोधक पर्याय उपलब्ध आहेत. नसबंदी शस्त्रक्रिया उलटवता येऊ शकते; परंतु त्यानंतर गर्भधारणेची शक्यता किती असेल, याचा यशाचा दर खूप वेगवेगळा असतो. त्यामुळे, एका प्रभावी आणि तात्पुरत्या गर्भनिरोधक गोळीची मोठी गरज होती. ही नवीन गोळी मंजूर झाल्यास, ती तिच्या प्रकारातील पहिलीच ठरेल. या औषधाच्या विकासात कोलंबिया युनिव्हर्सिटी आणि ‘युअरचॉईस थेरप्युटिक्स’ या कंपनीचाही सहभाग आहे.
